Η ντροπή της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ για τη Συρία και την Τουρκία

Της Judy Dempsey

Ίσως η Annegret Kramp-Karrenbauer είχε δίκιο. Τον Δεκέμβριο του 2019, η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας πρότεινε τη δημιουργία μιας διεθνώς ελεγχόμενης ζώνης ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων Τουρκίας-Συρίας, η οποία θα μπορούσε να διευθύνεται από το ΝΑΤΟ. Θα είχε παράσχει κάποιου είδους ασφαλές καταφύγιο. Θα είχε επίσης αντιμετωπίσει ορισμένες από τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια.

Τίποτα δεν βγήκε από τις προτάσεις της, τις οποίες άκουσαν με ευγένεια το ΝΑΤΟ και η ΕΕ και στη συνέχεια τις απέρριψαν. Και οι δύο οργανισμοί πληρώνουν σήμερα ένα βαρύ ηθικό και πολιτικό τίμημα για την καταστροφή και τα όσα συμβαίνουν στη Συρία.

Θα πληρώσουν ένα πολύ υψηλό τίμημα για τον στρατιωτικό και πολιτικό ρόλο της Ρωσίας -καθώς και του Ιράν- σε αυτή την πλευρά της Μέσης Ανατολής. Θα πληρώσουν ένα βαρύ τίμημα για τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία έχει επιμόνως εκβιάσει το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Ο πόλεμος στη Σύρια έχει αφήσει και τους δύο οργανισμούς ηθικά αβοήθητους.

Οι ηθικές συνέπειες για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ είναι σαφείς. Το ΝΑΤΟ υποτίθεται ότι είναι ένας στρατιωτικός και πολιτικός οργανισμός ΄που αποτελείται από δημοκρατικές χώρες που υποστηρίζουν συγκεκριμένες αξίες. Ως μια πολιτική οργάνωση, η ΕΕ μπορεί να υπερηφανεύεται και αυτή για τις αξίες της και υπερασπίζεται τις δημοκρατικές της αρχές με βάση την αλληλεγγύη, το κράτος δικαίου και τις διεθνείς υποχρεώσεις.

Ο τρόπος με τον οποίο η Τουρκία, ως κορυφαίο μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφια χώρα-μέλος της ΕΕ, έχει αψηφήσει αυτές τις αρχές, αποδυναμώνει την αξιοπιστία και των δύο οργανισμών. Ήταν ανίκανοι να απαντήσουν στην τακτική της Τουρκίας να εργαλειοποιεί πολίτες που εγκαταλείπουν καθημερινά τη Σύρια και που τους έχει δοθεί καταφύγιο στην Τουρκία.


Προκειμένου να σταματήσει πρόσφυγες και μετανάστες από το να εισέλθουν στην ΕΕ μέσω της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, η Angela Merkel, η Γερμανίδα Καγκελάριος, εκπόνησε το 2016 ένα σχέδιο για να τους κρατήσει στην Τουρκία. Ως αντάλλαγμα, η ΕΕ συμφώνησε να πληρώσει στον Recep Tayyip Erdogan το ποσό των 6 δισ. Ευρώ για τη συντήρηση τους. έκτοτε, τουλάχιστον 3 εκατ. πρόσφυγες έχουν παραμείνει στην Τουρκία.

Η Merkel χρειαζόταν τη συμφωνία διότι η ΕΕ ήταν βαθιά διχασμένη για να συμφωνήσει μια προσφυγική πολιτική και πολιτική ασύλου -με τη Γερμανία συγκεκριμένα, και με λίγες άλλες χώρες να δέχονται εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων το 2015. Η απόφαση της Merkel, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο, στην ευπρέπεια και στην ηθική, "ανταμείφθηκε” από την αύξηση της στήριξης για τα αντι-μεταναστευτικά λαϊκιστικά κινήματα.

Η συμφωνία με την Τουρκία ήταν εύθραυστη από την αρχή. Αντί να χρησιμοποιήσει τη συμφωνία για να καταλήξει σε μια ενιαία προσφυγική πολιτική και πολιτική ασύλου, η ΕΕ συνέχισε να ασχολείται με την πολιτική, κοινωνική, ανθρωπιστική και νομική ανάγκη να προστατευτούν οι πρόσφυγες. Αυτό έδωσε στον Erdogan άφθονες ευκαιρίες να εκβιάσει την ΕΕ -απειλώντας να δώσει τέλος στη συμφωνία με τους πρόσφυγες, εάν είτε η ΕΕ δεν πλήρωνε περισσότερα ή το ΝΑΤΟ δεν βοηθούσε. Ο Erdogan ζήτησε από το ΝΑΤΟ να το κάνει στις 28 Φεβρουαρίου.

Αφότου 33 Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία δυνάμεις στη Σύρια στις 27 Φεβρουαρίου, η Άγκυρα ζήτησε βοήθεια από το ΝΑΤΟ, απαιτώντας μια έκτακτη συνεδρίαση των πρεσβευτών του Οργανισμού. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η Τουρκία εισέβαλε στη Βορειοανατολική Σύρια τον Οκτώβριο του 2019 και -μαζί με τη Ρωσία και το Ιράν- έχει βοηθήσει στο να παραταθεί ο πόλεμος στη Συρία,

Επιπρόσθετα, η Τουρκία υπέγραψε για την αγορά ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400, μια απόφαση που το ΝΑΤΟ δεν μπόρεσε να αποτρέψει. Τώρα που η σχέση του Erdogan με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin είναι υπό πίεση, για να πούμε το λιγότερο, η Τουρκία έχει στραφεί στο ΝΑΤΟ για πολιτική αν όχι αμυντική στήριξη.

Μετά από την έκτακτη συνεδρίαση της 28ης Φεβρουαρίου, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg δεν είχε άλλη επιλογή από το να εκφράσει την αλληλεγγύη του για την Τουρκία.

"Οι σύμμαχοι προσφέρουν τα βαθύτατα συλληπητήριά τους για τον θάνατο των Τούρκων στρατιωτών κατά τη διάρκεια της βομβιστικής επίθεσης κοντά στο Ιντλίμπ”, δήλωσε. "Η σημερινή συνάντηση είναι ένα δείγμα αλληλεγγύης με την Τουρκία. Η Τουρκία είναι ο σύμμαχος του ΝΑΤΟ που έχει επηρεαστεί περισσότερο από την τρομερή σύγκρουση στη Συρία, η οποία έχει υποστεί τις περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις, και που φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες”, πρόσθεσε.

Οι ΗΠΑ δήλωσε πως ίσως να είναι διατεθειμένες να δώσουν στην Τουρκία πυραύλους Patriot. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να μαλακώσει τα δεινά στο Ιντλίμπ.

Σε ό,τι αφορά στην ΕΕ, τα αφεντικά της έχουν συγκαλέσει αρκετές υψηλού επιπέδου συναντήσεις, όχι εξαιτίας της Ιντλίμπ per se, αλλά εξαιτίας του φόβου για μια εισροή δεκάδων χιλιάδων άτυχων προσφύγων που τώρα προσπαθούν να περάσουν στην Ελλάδα αφότου ο Erdogan είπε ότι δεν θα προστατεύει πλέον τα σύνορα.

Οι ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας σταματούν τους πρόσφυγες από το να εισέλθουν στη χώρα τους, διότι η Αθήνα γνωρίζει ότι οι άλλες χώρες της ΕΕ δεν θα τους δεχθούν. Η Ελλάδα, έχει ζητήσει από τη Frontex, τον οργανισμό προστασίας των συνόρων της ΕΕ, να στείλει μια δύναμη ταχείας επέμβασης.

Χωρίς αμφιβολία, θα υπάρξει περισσότερη ευαισθησία από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ για τις τρομερές ανθρωπιστικές συνθήκες στην Ιντλίμπ και για τις ενέργειες της Τουρκίας. Εάν δεν επιστρέψουν στις προτάσεις της Kramp-Karrenbauer, θα υπάρξουν και νέες Ιντλίμπ, περισσότεροι πρόσφυγες απελπισμένοι να φύγουν και περισσότερη τροφή για τους λαϊκιστές ανά την Ευρώπη.

Κρίμα στην γεωπολιτική ΕΕ την οποία υποστήριξε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ursula von der Leyen όταν ανέλαβε τα καθήκοντά της.

Carnegie Europe
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση