Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Περιχαράκωση

Μέχρι την Πέμπτη, η πηγή της αγανάκτησης στο προσφυγικό ήταν η ριζική δυσπιστία για το κράτος. Οχι τόσο η (εκάστοτε) κυβέρνηση, όσο η ίδια η πολιτεία είχε αποδειχθεί διαχρονικώς αναξιόπιστη και ανίκανη να σχεδιάσει μια αποτελεσματική διαχείριση του προσφυγικού.

Η εικόνα αυτή ανατράπηκε μέσα σε λίγες ώρες χάρη στα γρήγορα αντανακλαστικά στη φύλαξη του Εβρου. Μέσα σε λίγες ώρες τα ΜΑΤ, από «στρατός κατοχής», έγιναν ήρωες. Αναλόγως και η κυβέρνηση μπορούσε πλέον να κινηθεί σε ένα τελείως διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον. Το βραχυκυκλωμένο πρόβλημα έγινε πόλος σχεδόν καθολικής συσπείρωσης.

Αν ήθελε να το πει κανείς στη γλώσσα που είχε χρησιμοποιήσει την προηγούμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός προς τους υπουργούς του, το «πολιτικό κεφάλαιο» της κυβέρνησης υπεραναπληρώθηκε. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το κλίμα ομοψυχίας δημιουργεί και ένα παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου η κυβέρνηση να προωθήσει τον σχεδιασμό της για το προσφυγικό, χωρίς τις λυσσαλέες αντιστάσεις που απειλούσαν να τον ματαιώσουν.


Το απονενοημένο στρατήγημα του Ερντογάν φαίνεται έτσι, σε πρώτη φάση, να εκπυρσοκροτεί εναντίον του: Αντί να αποσταθεροποιεί, αφυπνίζει δειλά την Ευρώπη και εκμαιεύει την ευθυγράμμισή της με την Ελλάδα – τουλάχιστον συμβολικά. Ταυτόχρονα, όμως, παρέχει δικαιολογητική βάση και στις φωνές στο εσωτερικό που μιλούσαν μέχρι προχθές για «εισβολή» και απαιτούσαν «αποτροπή» ή τίποτε.

Η κυβέρνηση αντέδρασε σωστά και γρήγορα στην απειλή. Ο Εβρος κράτησε. Αλλά ο Εβρος είχε πάψει εδώ και χρόνια να είναι πύλη εισόδου. Το τρωτό σύνορο είναι η θάλασσα – και θα παραμείνει τρωτό ακόμη κι αν ο Ερντογάν συμβιβαστεί με την Ευρώπη και σταματήσει να παρωθεί κόσμο στα παράλια.

Σωστά έκλεισαν τα σύνορα. Το ερώτημα της επόμενης μέρας είναι αν μπορούν να ξανανοίξουν. Το κλίμα ομοψυχίας που προκάλεσε εδώ ο Ερντογάν είναι ταυτόχρονα και κλίμα σκληρής περιχαράκωσης· δηλαδή παροξυμένης δυσανεξίας απέναντι σε νέες προσφυγικές ροές.

Αν μέχρι προχθές η υλοποίηση του σχεδίου για νέα κέντρα υποδοχής / κράτησης ήταν μία φορά δύσκολη, μετά τις εικόνες κατευθυνόμενης μαζικής εισόδου θα είναι δέκα φορές δυσκολότερη. Οι «πολιτοφυλακές» της Λέσβου είναι ένα πρώιμο σημάδι, που μπορεί κανείς εύκολα να το φανταστεί να επαναλαμβάνεται με την ίδια ένταση στην ενδοχώρα.

Η κυβέρνηση διαχειρίζεται αποτελεσματικά την έξαρση. Αλλά για την «κανονική» –τη μακροπρόθεσμη– διαχείριση του προβλήματος θα χρειαστεί άλλη πολιτική από αυτή που είχε επίπονα ετοιμάσει. Στα μάτια μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης τα έκτακτα μέτρα δεν είναι έκτακτα. Είναι η από καιρό περιπόθητη «λύση».

Τα σύνορα έκλεισαν. Ψυχολογικά, δεν φαίνεται να υπάρχει επιστροφή.

Μιχάλης Τσιντσινης
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση