Συρία: Απολογισμοί και Σενάρια για Endgame

Η εισβολή της Τουρκίας στα Συριακά εδάφη έχει προκαλέσει μια αδιάκοπη εναλλαγή στρατηγικών κινήσεων μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων. Παρά το γεγονός πως η Άγκυρα έμοιαζε να μονοπωλεί το ενδιαφέρον της Διεθνούς Κοινότητας, πρωταγωνιστώντας στις εξελίξεις, σταδιακά άρχισαν να αποκαλύπτονται οι γεωπολιτικές προθέσεις τρίτων κρατών που εν τέλει ενεπλάκησαν στο ζήτημα της επιχείρησης και καθόρισαν το επαύριον του Συριακού γίγνεσθαι.

Σε ό, τι αφορά την Τουρκία, παρατηρείται πως η Άγκυρα, μέσω της επιδίωξής της να αναδειχθεί σε Μεγάλη και Υπολογίσιμη Δύναμη, προχωρά σε τακτικές που την θέτουν σε επικίνδυνη και επίφοβη θέση. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η γεωγραφική της τοποθέτηση μεταξύ Ανατολής και Δύσης είναι ένα ζήτημα που καθορίζει την πορεία της Τουρκίας ακόμη και σε τομείς Διεθνούς Πολιτικής. Οι προσπάθειες ακροβασίας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας που επιχείρησε η Τουρκία τις προηγούμενες ημέρες αποτέλεσαν μια επισφαλή επιλογή, η οποία ενδέχεται να αποδειχθεί μη αποτελεσματική στο μέλλον.

Ήδη, η Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ, μέσα από μια πράξη τόσο εναντίον των στρατηγικών επιλογών της Άγκυρας, όσο και του ίδιου του Προέδρου Τραμπ, με τα ψηφίσματα για την επιβολή κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία, αλλά και της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων, έκανε σαφές πως οι επιλογές της κυβέρνησης Ερντογάν λαμβάνουν ξεκάθαρης αποδοκιμασίας.

Επιπλέον, η Ατλαντική πλευρά, εκφραζόμενη, τόσο δια μέσω της κυβέρνησης της Αμερικής, όσο και μέσω των εκπροσώπων του ΝΑΤΟ, έθεσε εμφανώς τις αμφιβολίες της απέναντι στην φερεγγυότητα ενός κατά τ’ άλλα ‘καλού συμμάχου’. Η επιθυμία των ΗΠΑ να αποκαταστήσουν την αξιοπιστία και την δύναμη της Άγκυρας επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό το γεγονός πως η Τουρκία είναι ικανή να αποτελέσει έναν υπολογίσιμο περιφερειακό παίκτη, προσανατολισμένο στις επιταγές που του επιβάλλει η θέση του και η διεθνής τάξη πραγμάτων, διαθέτοντας περιορισμένες δυνατότητες, οι οποίες και καθορίζονται από τις εν τοις πράγμασι Μεγάλες Δυνάμεις.


Μάλιστα,, σε μία επιχείρηση της οποίας τα ινία της εκτέλεσης είχε αναλάβει η Τουρκία, σήμερα βλέπουμε να επεμβαίνουν σύσσωμα τρίτα μέρη, καθένα από τα οποία αποκομίζει τα δικά του ατομικά οφέλη. Χωρίς να χρειάζεται να αιτιολογήσουμε το γιατί, η Ρωσία μοιάζει να είναι η μεγάλη νικήτρια της μέχρι τώρα στρατηγικής κούρσας που διεξάγεται στα εδάφη της Συρίας. Διαθέτοντας ισχυρή θέση, μέσω της υποστήριξης του καθεστώτος Άσαντ, η Μόσχα, το τελευταίο διάστημα, φαίνεται να συνεχίζει τις προσπάθειες για την αποκατάσταση της άλλοτε αυτοκρατορικής αίγλης και της προνομιακής θέσης ισχύος της.

Αναμφισβήτητα, η έκβαση της επιχείρησης στη Συρία φαίνεται να παίρνει τη μορφή ενός παιγνίου, το οποίο συνειρμικά συνδέεται με ένα κυνήγι κρυμμένου θησαυρού. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται πρωτίστως από τον ίδιο τον Πρόεδρο Τράμπ, ο οποίος και το τελευταίο διάστημα εκφράζει έντονα το ενδιαφέρον της Αμερικής προς τα κοιτάσματα πετρελαίου της Συρίας. Μάλιστα, ο εντοπισμός από τις ΗΠΑ του Αλ Μπαγκντάντι, του ηγέτη του ISIS και η έκβαση του θανάτου του, αλλά και η υπενθύμιση των κατορθωμάτων της Αμερικής στον αγώνα που διεξάγει κατά της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης εξόντωσης του γιου του Μπιν Λάντεν, επέτρεψαν στις ΗΠΑ να προχωρήσουν σε λόγους διθυραμβικούς, καταλήγοντας στο τελικό αντικείμενο της προσοχής τους, το οποίο δεν είναι άλλο από τις πηγές του πετρελαίου. Η επιστροφή της Αμερικής στην περιοχή της Βόρειο Ανατολικής Συρίας μέσω περιπολιών αποτελεί την αναδίπλωση που επιχειρούν να πετύχουν οι ΗΠΑ στη Συρία, στην προσπάθειά τους να αναχαιτίσουν την ορμή και τη δύναμη της Ρωσίας.

Συμπερασματικά, σε ό,τι αφορά το ζήτημα της Συρίας, αξίζει να συγκρατήσουμε τον επισφαλή ρόλο που έχει κληθεί να διαδραματίσει η Τουρκία, η οποία έχοντας ως γνώμονα τις γεωπολιτικές ανάγκες που της επιβάλλει η θέση της, ακολουθεί την τακτική της υπέρ εξάπλωσης. Ο χειρισμός της επιχείρησης που ανέλαβε η Άγκυρα στη Συρία μπορεί να λαμβάνεται από εκείνη ως μοναδική ευκαιρία, φαίνεται όμως πως δεν έχει υπολογισθεί με ακρίβεια το ενδεχόμενο να αποκαλυφθεί και να αποδειχθεί στο εγγύς μέλλον η κατ’ επίφαση δύναμη που διαθέτει εν τέλει. Σε γενικές γραμμές, ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών είναι και το ζήτημα που θα ορίσει τους νικητές και τους χαμένους του εν λόγω γεωστρατηγικού παιχνιδιού, με τις εμπλεκόμενες Δυνάμεις να αναλαμβάνουν την πρωτοκαθεδρία. Στην περίπτωση που τα κράτη αποφασίσουν να καθορίσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα το End game της συριακής επιχείρησης, είναι σχεδόν βέβαιο πως από το τέλος που θα ληφθεί θα αποτελέσει και τη σκυτάλη για την έναρξη ενός καινούριου κύκλου.

Κωνσταντίνα Τσάκαλου
Φοιτήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο ΠΑ.ΠΕΙ. Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, στον Τομέα Ρωσίας, Ευρασίας και Ν.Α. Ευρώπη
Huffington Post


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση