Γαλλικό τελεσίγραφο προς Βερολίνο

Του Κώστα Ράπτη

Από τη μια οι υψιπετείς διαβεβαιώσεις του τύπου "ποτέ πια”. Και από την άλλη οι επιτακτικές προτροπές "τώρα ή ποτέ”.

Η κοινή εμφάνιση το Σάββατο των Εμανουέλ Μακρόν και της Άγκελα Μέρκελ πιασμένων χέρι-χέρι στην Κομπιένη, σε ανάμνηση της ανθρωποσφαγής του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και σε επανάληψη αντίστοιχης ιστορικής χειρονομίας των "πατέρων” της Ευρώπης του Μάαστριχτ, Φρανσουά Μιτεράν και Χέλμουτ Κολ σε στρατιωτικό νεκροταφείο, δίνει την μία μόνο όψη των γαλλογερμανικών σχέσεων.

Την άλλη όψη (ενδεχομένως συμπληρωματική και όχι απαραιτήτως αντιθετική) την δίνει, μακρύτερα από τα φώτα της δημοσιότητας, η συνέντευξη του Γάλλου υπουργού Οικονομικών Μπρυνό Λε Μερ στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt. Και έχει τη μορφή τελεσιγράφου.

"Ελπίζω ότι η γερμανική κυβέρνηση θα απαντήσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες στις προτάσεις του Εμανουέλ Μακρόν” για την ενίσχυση της ευρωζώνης, τονίζει χαρακτηριστικά ο Γάλλος υπουργός, αναμένοντας να ληφθούν αποφάσεις στην προσεχή συνεδρίαση των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών στις 4 Δεκεμβρίου.

Ο ίδιος συνδέει την απαίτηση αυτή με την μετατροπή της Ευρώπης σε μια "αυτοκρατορία”, παρόμοια με τις ΗΠΑ και την Κίνα, διεπόμενη από τις αρχές τις ειρήνης και του κράτους δικαίου και ικανή να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της σε έναν κόσμο όπου αυτά απειλούνται, είτε λ.χ. από τις "παράνομες αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν”, είτε από τις γαλλογερμανικές διαφωνίες για τη θέσπιση ενός ψηφιακού φόρου απέναντι στους κολοσσούς του Διαδικτύου.


Ασαφές παραμένει κατά πόσον το Παρίσι δύναται να εξασφαλίσει ουσιαστικές αλλαγές ή είναι έτοιμο να αρκεσθεί σε μάλλον συμβολικές παραχωρήσεις, καθώς ο Λε Μερ εμφανίζεται μεν ανυποχώρητος στο θέμα της θέσπισης προϋπολογισμού της ευρωζώνης, αλλά ταυτόχρονα προσθέτει ότι "το ύψος του είναι κάτι το δευτερεύον”.

Ούτε άλλωστε είναι η πρώτη φορά που ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι η αναμόρφωση της ευρωζώνης πρέπει να προχωρήσει δίχως καθυστέρηση. Το είχε τονίσει με παραπλήσιες διατυπώσεις και τον Ιούνιο, οπότε η γαλλική πλευρά απέσπασε τη συμφωνία Μακρόν-Μέρκελ στο κάστρο του Μέζεμπεργκ, με τη γερμανική πλευρά να λειαίνει ή να παραδίδει στη δημιουργική ασάφεια όσο περισσότερες διατυπώσεις μπορούσε.

Όμως τώρα οι Γάλλοι ιθύνοντες μοιάζει πραγματικά να επείγονται – για τρεις λόγους.

Ο πρώτος έχει να κάνει με την επικείμενη αποχώρηση της Μέρκελ από την ηγεσία του κόμματός της και την επιθυμία του Μακρόν να επηρεάσει τις γερμανικές εξελίξεις σε μια στιγμή μετάβασης, όπως το είχε διαπράξει με την οραματική ομιλία του στη Σορβόννη λίγα 24ωρα πριν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία (για να δει την πολύμηνη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης στο Βερολίνο να ακυρώνει εκ των πραγμάτων την παρέμβασή του).

Στην παρούσα φάση, η θαρρετή ομολογία του Φρίντριχ Μερτς ότι η Γερμανία έχει επωφεληθεί περισσότερο από την ύπαρξη της ευρωζώνης, ανοίγει δίαυλο διαλόγου.

Ο δεύτερος λόγος αφορά τις ευρωεκλογές, ως εργαλείο για την ανάταξη της πολιτικής ισχύος του Γάλλου προέδρου στο εσωτερικό (σε μία φάση ραγδαίας υποχώρησης της δημοτικότητάς του και ανάκαμψης της Μαρίν Λεπέν), αλλά και για την κατάλληλη είσοδο του κόμματός του στο ευρωπαϊκό σκηνικό, υπό τη φιλοδοξία δημιουργίας μιας νέας πολιτικής ομάδας με αρχικό κορμό τους Φιλελεύθερους και αμφίπλευρες διευρύνσεις μετεκλογικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως επισημαίνει το Eurointelligence, η έμφαση του λόγου του Μακρόν έχει μετατοπισθεί το τελευταίο διάστημα στο θέμα μιας Ευρώπης που "προστατεύει”, τόσο στο πεδίο της οικονομίας όσο και της ασφάλειας. (πρβ. τα περί ευρωστρατού). Η αποκλειστική εστίαση στον ρόλο του "αντι-Orban” δεν διευκολύνει απαραιτήτως στο εσωτερικό, ενώ δυσκολεύει την συνεννόηση με το ΕΛΚ της Μέρκελ.

Σε κάθε περίπτωση, η διαρκής καταγγελία των "εθνικισμών” δεν αφορά μόνο τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ: υπονοεί και εκείνους τους, οικονομικούς πρωτίστως, εθνικισμούς που παρεμποδίζουν την ανάδυση μιας "αυτοκρατορικής” Ευρώπης και την αφήνουν έρμαιο των ανταγωνιστών της.

Ο τρίτος λόγος της γαλλικής βιασύνης αφορά την πιθανότητα (αν μη τη βεβαιότητα) μιας νέας διεθνούς οικονομικής επιβράδυνσης που θα βρει και πάλι την ευρωζώνη, όπως υπογραμμίζει ο Λε Μερ, χωρίς μηχανισμούς απορρόφησης των κραδασμών και των αποκλίσεων (π.χ. προϋπολογισμό ευρωζώνης, κοινό ταμείο ανεργίας, ευρωομόλογο), χωρίς τραπεζική ένωση και ολοκλήρωση των αγορών κεφαλαίου, ίσως δε και χωρίς την ποσοτική διευκόλυνση της ΕΚΤ.

Από αυτή την άποψη, το δημοσιονομικό θρίλερ που παίζεται μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη δραματικών εξελίξεων. Και η Γαλλία έχει έκθεση στο ιταλικό χρέος ίση με το 12% του γαλλικού ΑΕΠ, εξαπλάσια από όση είχε στο ελληνικό...

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση