Τα τρία ανεπίλυτα ζητήματα του ΝΑΤΟ

Της Judy Dempsey

Θα μπορούσε να είχε τελειώσει με θεατρικές εκρήξεις.

Όπως αποδείχθηκε, η σύνοδος Κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ έξω από το Λονδίνο στις 3-4 Δεκεμβρίου, εξέθεσε μεγάλες διαφορές εντός της συμμαχίας. Αλλά ήταν ανοιχτή και αναγκαία. Και οι περισσότερες από τις διαφωνίες ήταν μεταξύ των Ευρωπαίων, όχι μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Η ασυνήθιστα σύντομη και επικεντρωμένη Δήλωση του Λονδίνου, κάλυψε τις ρωγμές αυτές. Αλλά είναι όλες εκεί, μπορεί να τις δει κανείς.

Οι κύριοι πρωταγωνιστές, ο Αμερικανός πρόεδρος Trump, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron, ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyyip Erdogan, και η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel, κάθε ένας ήρθε με τη δική του ατζέντα.

Για τον Trump ήταν, όπως πάντα, για τα χρήματα. Μπορεί τώρα να πει στους υποστηρικτές του στο εσωτερικό ότι η κριτική του στο ΝΑΤΟ -που είναι ξεπερασμένο και ότι αποτελείται από τσαμπατζήδες που παίρνουν την ασφάλεια ως δεδομένη από τις ΗΠΑ- έχει αποδώσει.

Οι αμυντικές δαπάνες των συμμάχων, εκτός των ΗΠΑ, έχουν αυξηθεί κατά 130 δισ. Δολάρια τα τελευταία πέντε χρόνια. Η αύξηση δεν οφείλεται αποκλειστικά στις προσπάθειες του Trump. Το ΝΑΤΟ άρχισε να ξοδεύει περισσότερα αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Ανατολική Ουκρανία το 2014 και προσάρτησε παρανόμως την Κριμαία.


Και ενώ ο Trump επέπληκε τον Καναδό Πρωθυπουργό Justin Trudeau για το ότι δεν ξοδεύει πολλά χρήματα (για την άμυνα) αλλά και στον Macron για το ότι προσέβαλε το ΝΑΤΟ χαρακτηρίζοντάς το "εγκεφαλικά νεκρό”, οι ηγέτες κινήθηκαν ήρεμα. "Σε μεγάλο βαθμό, ο Trump έμεινε στις σημειώσεις του, ιδιαίτερα στην κλειστή σύνοδο”, δήλωσε διπλωμάτης του ΝΑΤΟ στο Carnegie Europe.

Εκτός από τα χρήματα, τρία μεγάλα ανεπίλυτα ζητήματα μεταξύ των Ευρωπαίων κυριάρχησαν στη συνάντηση: πώς να αντιμετωπιστεί και να προσδιοριστεί η τρομοκρατία, πώς θα αντιμετωπιστεί η Ρωσία, και τι θα κάνουμε για την ευρωπαϊκή άμυνα.

Ο Erdogan και ο Macron είχαν πολύ διαφορετικές απόψεις για την τρομοκρατική απειλή. Ο Τούρκος πρόεδρος ήθελε οι ηγέτες του ΝΑΤΟ να συμφωνήσουν ότι οι Λαϊκές Μονάδες Προστασίας των Κούρδων (YPG), που μάχονται εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, είναι μια τρομοκρατική οργάνωση με στενούς δεσμούς με το ΡΚΚ και επομένως θα πρέπει να αναγνωριστεί ως τέτοια. Σε ένα στάδιο πριν από τη Σύνοδο, η Τουρκία απείλησε να μπλοκάρει περαιτέρω σχέδια για αύξηση των αμυντικών ικανοτήτων στην περιοχή της Βαλτικής, έναντι της Ρωσίας.

Ο Jens Stoltenberg, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, κατάφερε να βρεθεί ένας συμβιβασμός στην διακήρυξη: "Εμείς, ως Συμμαχία, αντιμετωπίζουμε ξεχωριστές απειλές και προκλήσεις προερχόμενες από όλες τις στρατηγικές κατευθύνσεις. Είμαστε σταθεροί στη δέσμευσή μας για τον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας”. Αυτό κέρδισε χρόνο και στον Stoltenberg και στον Erdogan.

Η θέση του Macron για τις απειλές προέρχεται από την μακρά εμπειρία της Γαλλίας στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, για παράδειγμα στο Σαχέλ όπου 13 Γάλλοι στρατιώτες που υπηρετούσαν στο Μάλι, σκοτώθηκαν προσφάτως σε ένα ατύχημα με ελικόπτερο κατά τη διάρκεια σύγκρουσης. Για τον Macron, το να ηττηθεί το Ισλαμικό Κράτος είναι μία από τις κύριες προτεραιότητές του. Και θέλει οι Ευρωπαίοι να βοηθήσουν.

Ο στόχος του δεν ενισχύθηκε από την απόφαση του trump να αποχωρήσει από τη Συρία, αρνούμενος στη συνέχεια υποστήριξη στους μαχητές του YPG και επιφέροντας πλήγμα στην προσπάθεια αντιμετώπισης του Ισλαμικού Κράτους. Με τον Erdogan αποφασισμένο να πλήξει το YPG, ο Macron φοβάται ότι αυτή η πολιτική θα αποσπάσει την προσοχή από τον κύριο στρατηγικό στόχο του τερματισμού του ρόλου του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και περαιτέρω.

Όπως η Γαλλία και η Τουρκία έχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για τις τρομοκρατικές απειλές που αντιμετωπίζουν οι χώρες τους, άλλα μέλη της συμμαχίας, όπως η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής -και η Γερμανία- βλέπουν τη Ρωσία ως την μεγαλύτερη απειλή.

Στη διακήρυξη δεν χαρίστηκαν στη Ρωσία. "Οι επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας συνιστούν μια απειλή στην Ευρωατλαντική Συμμαχία”, αναφέρει. Ο Macron έχει διαφορετική άποψη. Για τον ίδιο, η ευρωπαϊκή ασφάλεια εξαρτάται από την δημιουργία μιας σχέσης με τη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια έχει απειληθεί από την ρωσική εμπλοκή στην Ουκρανία, για να μην αναφέρουμε τον έντονο στρατιωτικό της ρόλο στη Συρία.

Η επιθυμία του Macron για επανέναρξη των σχέσεων της Ευρώπης με τη Ρωσία, δεν είναι αποδεκτή από τη Merkel. Όπως και τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία, δεν έχει αυταπάτες για την αποφασιστικότητα του Ρώσου προέδρου να διαιρέσει την Ευρώπη, να αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ και να φιμώσει τους αντιπάλους του καθεστώτος. όντως, στις 4 Δεκεμβρίου η Γερμανία απέλασε δύο Ρώσους διπλωμάτες.

Σε μια ασυνήθιστα έντονη ανακοίνωση για το γερμανικό ΥΠΕΞ, το οποίο κάποιες φορές είναι αμφιλεγόμενο για τη Ρωσία, δήλωσε: "Με αυτό το βήμα, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση απαντά στο γεγονός ότι, παρά τις επανειλημμένες υψηλού επιπέδου και επείγουσες απαιτήσεις, οι ρωσικές αρχές δεν έχουν συνεργαστεί επαρκώς στις έρευνες για τη δολοφονία του Tornike K στο Tiergarten στο Βερολίνο στις 23 Αυγούστου 2019.

Πρόσθεσε: "η ρωσική πλευρά έχει, όπως και στους προηγούμενους μήνες, αντιμετωπίσει τις εκκλήσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να υποστηρίξει την έρευνα, με επιθετικό τρόπο”.

Ο Macron πιστεύει ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για μια περίοδο που οι ΗΠΑ θα αποδυναμώσουν την δέσμευσή τους για το ΝΑΤΟ. Είτε συμβεί είτε όχι, ο Macron θέλει κάποιες απαντήσεις σχετικά με το πώς η Ευρώπη μπορεί να σκεφτεί και να δράσει στρατηγικά. Ως απάντηση στην αξέχαστη δήλωση του ότι το ΝΑΤΟ είναι "εγκεφαλικά νεκρό”, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν "σε μια διαδικασία προβληματισμού προσανατολισμένη προς το μέλλον…. Για την περαιτέρω ενίσχυση της πολιτικής διάστασης του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης και της διαβούλευσης”. Αυτής της διαδικασίας θα ηγηθεί ο Stoltenberg.

Αλλά το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται το ΝΑΤΟ, είναι ένα μέρος διαβουλεύσεων. Η αποφυγή αυτών των τριών ανεπίλυτων ζητημάτων δεν αποτελεί πλέον επιλογή.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση