Από τον Μουσολίνι έως τον Ερντογάν

Οι σημερινές προκλήσεις από την Τουρκία θυμίζουν έντονα τις ιταλικές κινήσεις πριν από την κήρυξη πολέμου το 1940

Από τον Παρμενίωνα Λιβανίδη

Η Τουρκία του Ερντογάν απειλεί και προκαλεί με επικίνδυνα και πλήρως σχεδιασμένα επεισόδια, που αμφισβητούν την εθνική μας κυριαρχία και μπορεί να δημιουργήσουν ανά πάσα στιγμή στρατιωτική εμπλοκή μέσα σε ένα ιδιαίτερα έκρυθμο διεθνές περιβάλλον.
Μέχρι στιγμής η Ελλάδα υπομένει και δεν ανταποδίδει τις προκλήσεις, δημιουργώντας όμως έτσι κατεστημένο υποχωρητικότητας. Οι κόκκινες γραμμές έχουν καταντήσει πλέον ιδεατή υπόσχεση, παρά ουσιαστική απειλή αποτρεπτικής ισχύος.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που η Ελλάδα βρίσκεται σε τέτοια δύσκολη θέση από μια γειτονική χώρα που θέλει να επεκταθεί εις βάρος της πατρίδος μας και των εθνικών μας κεκτημένων. Γιατί, όπως μας προκαλεί σήμερα η Τουρκία, με τον ίδιο τρόπο μάς προκαλούσε και η Ιταλία του Μουσολίνι τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ιταλία τότε, είτε με συκοφαντίες είτε με κάθε είδους προκλήσεις, προέβαλλε ανήκουστες πρωτοφανείς αξιώσεις εις βάρος μας, φανάτιζε τους πολίτες της ενάντια στην Ελλάδα (που υποτίθεται την αδικούσε) και δημιουργούσε στρατιωτικά επεισόδια, τα οποία συνεχώς αναβάθμιζε, μέχρι τη στιγμή που μας κήρυξε τον πόλεμο.

Οι ιταλικές Αρχές, έχοντας αποφασίσει την εισβολή στην Ελλάδα, προσπαθούσαν να προετοιμάσουν και να στρέψουν την ιταλική κοινή γνώμη εναντίον μας, παρουσιάζοντας την Ελλάδα ως κακό γείτονα που «υπηρετεί την πλουτοκρατία», καταπατά τα δίκαια δικαιώματα του ιταλικού και του αλβανικού λαού και είναι υποχείριο των Αγγλογάλλων. Οι Ιταλοί αξιωματούχοι μιλούσαν κι εκείνοι για τα «σύνορα της καρδιάς» του έθνους τους, που ήταν η Μεσόγειος και περιοχές της Ελλάδος, όπως η Κέρκυρα, «γιατί επί 400 χρόνια ήταν υπό την κατοχή της Βενετίας»! Ταυτόχρονα, στην υπό κηδεμονική κατοχή Αλβανία υποσχόταν ότι πολύ σύντομα θα τη βοηθούσαν να επεκταθεί.


Ας θυμηθούμε όμως μερικές από τις ιταλικές προκλήσεις που σήμερα ξεχνούμε ή εντέχνως αποσιωπούνται ώστε να μην κάνουμε συγκρίσεις με αυτά που συμβαίνουν τώρα με την Τουρκία και να μην έχουμε αντίληψη του τι μπορεί να συμβεί και τι θα έπρεπε να κάνουμε.
• Σοβαρό επεισόδιο σημειώθηκε όταν τα ιταλικά στρατεύματα που κατέλαβαν την Αλβανία τον Απρίλιο του 1939 πολυβόλησαν το ελληνικό προξενείο στους Αγίους Σαράντα για τρία τέταρτα της ώρας. Αμέσως μετά Ιταλοί πεζοναύτες εισήλθαν εντός του προξενείου εφ’ όπλου λόγχη και τοποθέτησαν πυρομαχικά.
• Στις 17 Ιουνίου 1940 προσπάθησαν να δημιουργήσουν προβοκάτσια εις βάρος της Ελλάδος, με τη δολοφονία του Αλβανού δασοφύλακα Νταούτζ Χότζα, στα σύνορα με την Ελλάδα, από δύο συμπατριώτες του.

Οι ιταλικές Αρχές όμως (μέσα από τα τότε ΜΜΕ, για λόγους ψυχολογικών επιχειρήσεων προπαγάνδας) το παρουσίασαν ως δολοφονία που διέπραξαν Έλληνες πράκτορες, προς παραδειγματισμό, εντός του αλβανικού εδάφους, επειδή ήταν Αλβανός πατριώτης που αγωνιζόταν για την απελευθέρωση της Τσαμουριάς!
Έτσι, υπολόγιζαν ότι θα ξεσήκωναν τους Αλβανούς εναντίον της Ελλάδος, ενώ θα δημιουργούσαν ταυτόχρονα θέμα Τσαμουριάς.

Τα πολλά επεισόδια που συνέβησαν είναι καταγεγραμμένα στα αρχεία του κράτους και η τότε κυβέρνηση της Ελλάδος -με τον δικτάτορα Μεταξά- δεν τους έδιναν συνέχεια, προκειμένου να προχωρήσει ο αμυντικός εξοπλισμός της χώρας και να ολοκληρωθούν οι πολεμικές προετοιμασίες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ορισμένες παραγγελίες αμυντικού υλικού (όπως η παραλαβή νέων αεροπλάνων) δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ και ας είχαν προπληρωθεί, από μια Ελλάδα που βρισκόταν κάτω από τον δύσκολο δημοσιοοικονομικό έλεγχο των τότε δανειστών (ΔΟΕ ή, αλλιώς, της τότε τρόικας). Η τότε ελληνική κυβέρνηση έκανε όσο γινόταν σιωπηρή και μυστική προετοιμασία της χώρας μας, που, όπως αποδείχθηκε, παραπληροφόρησε Ιταλούς αλλά και τους Γερμανούς, οι οποίοι βρέθηκαν μπροστά σε καταστάσεις και ισχυρή αντίσταση που δεν μπόρεσαν να υπολογίσουν.

Η τακτική τού «αγοράζουμε χρόνο» ήταν μια σωστή στρατηγική, που μαζί με μια ψυχολογική προετοιμασία για ένα ισχυρό ηθικό στον λαό έκανε τότε την Ελλάδα παράδειγμα ηρωισμού και αντίστασης στον ολοκληρωτισμό σε όλο τον κόσμο.
Το Έπος του 1940 δεν ήταν τυχαίο.

Από την πλευρά της η Τουρκία σήμερα προκαλεί και αμφισβητεί ευθέως την εθνική μας κυριαρχία. Το θέμα είναι εάν στις σημερινές τουρκικές προκλήσεις θα συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε υποχωρητικότητα προκειμένου να «αγοράσουμε χρόνο» για να προετοιμαστούμε σωστά σε μια αναμενόμενη πλέον πολεμική εμπλοκή ή υποχωρούμε για λόγους μικροκομματικών σκοπιμοτήτων και πολιτικής ιδεοληψίας για τη μη ύπαρξη ανάγκης της προάσπισης της εθνικής μας ταυτότητας και της εθνικής μας κυριαρχίας. Είναι κάτι που δυστυχώς θα μας το δείξουν οι καταστάσεις και τα γεγονότα που θα επακολουθήσουν και θα καταγραφούν από την Ιστορία.

* Ο Παρμενίων Λιβανίδης είναι Διευθυντής Ινστιτούτου Εθνικών και Κοινωνικών Ερευνών «Ιων Δραγούμης»
Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση