Πάμε για ντε φάκτο διχοτόμηση της Λιβύης;

Εμείς πάντως το γράψαμε: Στόχος της επέμβασης στην Λιβύη είναι μία «Κυρηναϊκή Δημοκρατία»

(BBC) «Αυτή είναι η πατρίδα μας. Θέλετε να φύγουμε; Και που να πάμε;».

Αυτό δήλωσε σε συνέντευξή του στο BBC προχθές, ο γιος του Καντάφι Saif al-Islam.

- Να πάτε στη Ζιμπάμπουε, στην Ουγκάντα… Γέλασε. «Συγγνώμη, αλλά όχι».

- Τότε να πάτε στη Βενεζουέλα. «Χα, χα, χα… Ασφαλώς όχι».

Με δεδομένη την εμμονή του Saif al-Islam να παραμείνει στη Λιβύη, μάλλον προβλέπεται να διαρκέσει πολύ καιρό ακόμη η λιβυκή κρίση.

Ο συνταγματάρχης Καντάφι δεν είναι καθόλου σαν τον πρώην πρόεδρο της Τυνησίας Zine al-Abidine Ben Ali, που μόλις είδε τα σκούρα διέφυγε στο εξωτερικό.

Ούτε μοιάζει με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Hosni Mubarak, που αρνούνταν να παραιτηθεί, μέχρι που κατάλαβε ότι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι μιλούσαν σοβαρά όταν του ζητούσαν να φύγει.

Η οικογένεια Καντάφι είναι αρκετά πιο σκληρή. Και δεν τρέμουν μπροστά στις μεγάλες δυνάμεις.

Όταν ξεκίνησαν οι φασαρίες στη Βεγγάζη πριν από ένα μήνα, όλα έδειχναν πως η περίπτωση της Λιβύης μοιάζει με αυτή του Ρουμάνου προέδρου Nicolae Ceausescu, τον Δεκέμβριο του 1989. Όμως το ρουμανικό καθεστώς διαλύθηκε αμέσως μόλις αντιμετώπισε τις πρώτες σοβαρές προκλήσεις. Στο τέλος, ακόμη και οι έμπιστοι σωματοφύλακές του εγκατέλειψαν τον Ρουμάνο ηγέτη.

Αντιθέτως, η ηγεσία του Καντάφι αποδεικνύεται ιδιαίτερα ανθεκτική, παρά τις πάμπολλες πιέσεις.

Ναι, η ανατολική Λιβύη έχει χαθεί, και χάρη στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ, οι επαναστάτες την ελέγχουν. Και υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί πολιτών στη δυτική Λιβύη, που θέλουν τη παραίτηση του Καντάφι. Έχουν σημειωθεί πάρα πολλές αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις και συλλαλητήρια, σε ολόκληρη τη χώρα, ακόμη και στη πρωτεύουσα.

Οι περισσότερες όμως απέτυχαν, και όχι μόνο εξαιτίας της σκληρής καταστολής.

Η αποτυχία τους οφείλεται μάλλον στην ισχυρή ιδεολογική υποστήριξη που απολαμβάνει ο Καντάφι από πλευράς των φυλών.

Μια πιο αρμόζουσα σύγκριση της Λιβύης, θα ήταν αυτή με το καθεστώς του Saddam Hussein στο Ιράκ. Οι τότε Αμερικανοί νεοσυντηρητικοί είχαν υποσχεθεί πως το καθεστώς θα καταρρεύσει, μόλις ξεκινούσε η εισβολή (2003). Αντί για αυτό, διαπιστώθηκε πως ο Saddam εκπροσωπούσε ένα μεγάλο και κυρίαρχο μέρος του λαού.

Όπως στο Ιράκ, έτσι και το λιβυκό πολιτικό σύστημα, μοιάζει να δείχνει (λανθασμένα) ότι ο λαός είναι σχεδόν στο σύνολό του εναντίον του ηγέτη του. Μόλις όμως ζορίσουν τα πράγματα, ένα αφοσιωμένο κομμάτι, αν όχι η πλειοψηφία, αποδεικνύει ότι είναι έτοιμο να στηρίξει και να υπερασπιστεί τον Καντάφι. Κι αυτό ακριβώς είναι που τον κρατάει.

Για αυτό, και παρά τις προβλέψεις των ειδικών, ακόμη και η αποσκίρτηση του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης, δεν μπόρεσε να κλονίσει το καθεστώς Καντάφι.

Αν κάτι ανάλογο είχε συμβεί στην Αίγυπτο, το καθεστώς θα κατέρρεε αμέσως. Σε αντίθεση με τον Καντάφι, ο Mubarak ήθελε να παρουσιάζει ένα δημοκρατικό προσωπείο προς τα έξω.

Ο Καντάφι γνωρίζει πολύ καλά πως κανένας δεν θα τον κρίνει, ούτε θα τον επαινέσει για τα δημοκρατικά του επιτεύγματα. Η διαφυγή του υπουργού Moussa Koussa θα έπρεπε να αποτελεί ντροπή για τη Λιβύη. Αντί για αυτό όμως, στη συνέντευξή του στο BBC, ο Saif al-Islam χρησιμοποίησε τη τακτική της άρνησης. «Ο Moussa Koussa ήταν απλά ένας γερασμένος άρρωστος άνδρας που χρειάζονταν ιατρική περίθαλψη στην Αγγλία, και άρχισε να λέει φανταστικές ιστορίες για να πετύχει πολιτικό άσυλο».

Κάπως έτσι, παρουσίασε και τον εμφύλιο πόλεμο, ως μια σύγκρουση του λιβυκού έθνους εναντίον μιας φούχτας ενόπλων παραστρατιωτικών, που έχουν επηρεαστεί και παρασυρθεί από τους Ισλαμιστές εξτρεμιστές.

Ο Saif al-Islam, χρησιμοποιώντας πολιτικό ένστικτο, επιμένει πως κάποιες αλλαγές, μεταρρυθμίσεις και εκλογές, ήταν ήδη σχεδιασμένες πολύ πριν από την εξέγερση.

Άφησε μάλιστα να εννοηθεί, πως ο πατέρας του θα πρέπει να παραμείνει ως ένα είδος συνταγματικού μονάρχη, εγγυητή του συστήματος, χωρίς να χρειάζεται να ελέγχει τη καθημερινή λειτουργία της κυβέρνησης.

Για τους επαναστάτες, η πρόταση αυτή είναι για γέλια. Αυτό που θέλουν είναι η άμεση αποχώρηση του Καντάφι. Όλα τα άλλα, περί πολιτικών μεταρρυθμίσεων κλπ. δεν τους κάνουν. Για αυτό και υπάρχει αδιέξοδο.

Οι Καντάφι δεν αποχωρούν, και οι επαναστάτες δεν μπορούν να επικρατήσουν, ακόμη και με τη πλήρη στρατιωτική στήριξη του ΝΑΤΟ.

Μέχρι ο ένας να νικήσει τον άλλο, όλα δείχνουν πως η Λιβύη θα παραμείνει διαιρεμένη και διχοτομημένη σε ανατολή και δύση.

Και το αξιοσημείωτο είναι πως κάποιες από τις πιο πλούσιες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, βρίσκονται ακριβώς στη γραμμή του μετώπου.

S.A.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση