Παραδίδοντας τους Σέρβους στην αγέλη των λύκων

Στο Κοσσυφοπέδιο παίζεται άλλη μια παράσταση ευρωπαϊκής υποκρισίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα...

Του Doug Bandow 
Τhe American Spectator
26 Μαΐου 2013 
Aπόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Οι πόλεμοι στα Βαλκάνια έχουν τελειώσει από καιρό, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να εμμένει πεισματικά στην τακτική της κοινωνικής μηχανικής στον γεωπολιτικό τομέα. Και όπως πάντα, τα πρώτα θύματα είναι οι Σέρβοι.

Τον περασμένο μήνα η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο ανακοίνωσαν μια συμφωνία για την de facto αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου εκ μέρους του Βελιγραδίου. Τα μέρη διαφώνησαν ως προς την εφαρμογή του συμφώνου, αλλά η καθυστέρηση είναι μάλλον απλώς προσωρινή.

Οι νικητές και οι χαμένοι είναι προφανείς. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Σερβίας Aleksandar Vucic παραδέχθηκε: «Δεν ισχυρίζομαι ότι η συμφωνία είναι ό,τι καλύτερο, αλλά σε αυτό το στάδιο ήταν αδύνατο να επιτευχθεί κάτι περισσότερο». Η ΕΕ συνεχάρη απλόχερα τον εαυτό της για την επιβολή του σχεδίου, αφού απείλησε να εμποδίσει την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ. Στην πραγματικότητα, μετά την ενεργή παρέμβασή τους στα Βαλκάνια πριν από δύο δεκαετίες περίπου, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ εφαρμόζουν την ίδια πάντα πολιτική: αυτήν που συνεπάγεται μονίμως την ήττα των Σέρβων. Ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται την συναίνεσή τους σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σε πρακτικές εθνοκάθαρσης από τους συμμάχους της Δύσης.

Τα Βαλκάνια ήταν μια «ακούσια» απώλεια του τέλους του Ψυχρού Πολέμου. Η Γιουγκοσλαβία δεν ήταν παρά ένα τεχνητό δημιούργημα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο συνένωσε αντίπαλες εθνοτικές ομάδες. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η απειλή της σοβιετικής επέμβασης συνέβαλε στη συνοχή και την ομοψυχία της Γιουγκοσλαβίας. Ωστόσο, ο δικτάτορας Tito πέθανε το 1980 μετά από μακρόχρονη παραμονή στην εξουσία, ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε μια δεκαετία αργότερα. Η αποσύνθεση της χώρας επιταχύνθηκε λόγω της ενίσχυσης του εθνικισμού από τον Slobodan Milosevic με στόχο την αρπαγή της εξουσίας.

Το 1990 οι εθνικιστές κέρδισαν τις εκλογές σε αρκετές περιοχές της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας, οι οποίες άρχισαν να ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία τους ένα χρόνο αργότερα. Εμφύλιος πόλεμος ξέσπασε στη Σλοβενία, την Κροατία και τη Βοσνία. Ειδικά στην τελευταία, οι συγκρούσεις ήταν ιδιαίτερα αιματηρές. Οι σερβικές δυνάμεις επιδίδονταν σε βιαιοπραγίες, αλλά καμία πλευρά δεν ήταν αθώα όσον αφορά φρικαλεότητες. Η Δύση, όμως, προτίμησε να βλέπει μόνο τα εγκλήματα της Σερβίας, επεμβαίνοντας προκειμένου να επιβάλει την υπογραφή των συμφωνιών του Ντέιτον, οι οποίες κατέστησαν δυνατή την απόσχιση των μουσουλμάνων και Κροατών της Βοσνίας από την Γιουγκοσλαβία, όπου κυριαρχούσε το σερβικό στοιχείο, αλλά και υποχρέωναν τους Σέρβους να παραμείνουν στη Βοσνία, όπου κυριαρχούσε το μουσουλμανικό στοιχείο. 

Οι πολιτικές των συμμάχων έναντι της Κροατίας αποδείχθηκαν τραγελαφικές. Οι Δυτικοί υποστήριξαν τον αντισημίτη εθνικιστή Franjo Tudjman και έφθασαν στο σημείο να εκπαιδεύσουν ομάδες Κροατών, οι οποίες ανέλαβαν τη μεγαλύτερη επιχείρηση εθνοκάθαρσης, που έφθασε μέχρι και το Κοσσυφοπέδιο. Ως αποτέλεσμα της επιχείρησης αυτής εξαφανίστηκαν στην κυριολεξία οι Σέρβοι από την ιστορική τους πατρίδα στην περιοχή Κράινα της Κροατίας, και όχι μόνο. Ωστόσο, η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες αρνήθηκαν να επικρίνουν το Ζάγκρεμπ για τις θηριωδίες του. Χρόνια αργότερα, η περιοχή φέρει ακόμα τα σημάδια του πολέμου, γεμάτη από ετοιμόρροπα σπίτια, άδειες εκκλησίες, και κτίρια διάτρητα από σφαίρες, με την ευγενική χορηγία της πολιτικής των συμμάχων.

Το Κοσσυφοπέδιο ήταν το τελευταίο τμήμα της Γιουγκοσλαβίας που αποσχίσθηκε μετά από τον πόλεμο. Η ιστορική καρδιά του σερβικού πολιτισμού, το Κοσσυφοπέδιο, έχει αλλοιωθεί τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να κατοικείται από μια αλβανική πλειοψηφία. Η σερβική μειονότητα υπέφερε στα πλαίσια της διαδικασίας της αυτονόμησης της περιοχής. Όταν ο Μιλόσεβιτς αποκατέστησε τον έλεγχο του Κοσσυφοπεδίου από την κυβέρνηση, ήρθε η σειρά των Αλβανών να υποφέρουν. Το αποτέλεσμα ήταν μια βίαιη σύρραξη, κατά την οποία από τη μια οι αντάρτες, τους οποίους ένας Αμερικανός διπλωμάτης χαρακτήρισε ως «τρομοκράτες», και από την άλλη οι δυνάμεις ασφαλείας επιδόθηκαν σε αμοιβαίες βιαιοπραγίες.

Αν και, σε γενικές γραμμές, οι Δυτικές κυβερνήσεις εθελοτυφλούσαν στις μαζικές σφαγές που διαπράττονταν στην Αφρική, δεν παρέλειπαν να εκφράζουν το σοκ και τον τρόμο τους για τους θανάτους εκατοντάδων λευκών Ευρωπαίων. Μετά από την ανεπιτυχή του προσπάθεια να πείσει το Βελιγράδι να παραχωρήσει οικειοθελώς τον έλεγχο του Κοσσυφοπεδίου και να παράσχει στους συμμάχους ελεύθερη στρατιωτική πρόσβαση σε ολόκληρη τη Σερβία, το ΝΑΤΟ κήρυξε τον πρώτο κατά σειρά πόλεμό του εναντίον μιας χώρας η οποία ούτε είχε επιτεθεί ούτε απείλησε ποτέ να επιτεθεί εναντίον κάποιου μέλους της συμμαχίας.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η πιο ισχυρή στρατιωτική συμμαχία του πλανήτη τελικά νίκησε, αν και αυτό κατορθώθηκε μόνο μετά από 78 ημέρες βομβαρδισμών. Το Βελιγράδι παρέδωσε τον έλεγχο της χώρας, αλλά όχι και την εθνική κυριαρχία της. 

Προφασιζόμενο ότι συμμετέχει στον πόλεμο προκειμένου να σταματήσει τους σκοτωμούς και να δώσει τέλος στην εθνοκάθαρση, το ΝΑΤΟ έμεινε απλός θεατής στο έγκλημα του εκτοπισμού πάνω από 200.000 Σέρβων, Ρομά, Εβραίων και άλλων εθνοτήτων από Αλβανούς. Το 2004, ακολούθησε ένας νέος γύρος βίας με πρωτοβουλία των Αλβανών, καθώς ένας όχλος ενόπλων κατέστρεφε τα σπίτια και τις εκκλησίες των Σέρβων, συμβάλλοντας στην αύξηση του ήδη μεγάλου αριθμού προσφύγων.

Η πρακτική των αιματηρών αντίποινων δεν είναι ασυνήθιστη μετά από εμφύλιους πολέμους, αλλά τα συγκεκριμένα εγκλήματα διαπράχθηκαν κάτω από το βλέμμα της Δύσης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης παραδέχθηκε ότι η παρέμβαση των συμμάχων «οδήγησε σε πολυάριθμες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεν οδήγησε σε μόνιμες λύσεις στα προβλήματα που προέκυψαν ως αποτέλεσμά τους».

Τίποτα δεν άλλαξε όταν ανέλαβε η νέα ηγεσία της περιοχής, η οποία προέκυψε από τον αυτοαποκαλούμενο «Απελευθερωτικό Στρατό του Κοσσυφοπεδίου» (UCK) και προκάλεσε σωρεία κατηγοριών για εγκλήματα πολέμου και αύξηση της εγκληματικότητας. Το Συμβούλιο της Ευρώπης αποκάλεσε τον UCK «μαφιόζικη» οργάνωση. Η πρώην εισαγγελέας για θέματα διεθνούς δικαίου Carla Del Ponte δημοσιοποίησε δηλώσεις μαρτύρων, σύμφωνα με τις οποίες το UCK είχε δολοφονήσει πολιτικούς αιχμαλώτους και πούλησε τα όργανά τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε πρόσφατα μια νέα έρευνα σχετικά με αυτούς τους ισχυρισμούς, αφού πέντε Κοσοβάροι καταδικάστηκαν για τη δράση τους ως επικεφαλής μιας επιχείρησης για την παράνομη διακίνηση ανθρώπινων οργάνων.

Στην πραγματικότητα, χρειάστηκε σχεδόν μια δεκαετία για να πειστούν ακόμα και οι σύμμαχοι ότι το Κοσσυφοπέδιο είχε το δικαίωμα να ανεξαρτητοποιηθεί. Παρ' όλα αυτά, δεν υπήρξε ποτέ καμία αμφιβολία ότι οι Δυτικές δυνάμεις είχαν σκοπό να επισημοποιήσουν την διάσπαση την περιοχής από τη Σερβία.

Άρχισαν «διαπραγματεύσεις» μέσω των Ηνωμένων Εθνών, υπό την ηγεσία του πρώην προέδρου της Φινλανδίας Martti Ahtisaari. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν προκαθορισμένο. Η διαδικασία είχε ως μοναδικό σκοπό να καθορίσει τους όρους της παράδοσης του Βελιγραδίου. Η Σερβία, παρ’ όλα αυτά, αρνήθηκε να συναινέσει. Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου επέμεναν στην διακήρυξη ανεξαρτησίας, χωρίς αντίρρηση εκ μέρους των συμμάχων. Οι Σέρβοι πρότειναν διάφορες εναλλακτικές λύσεις εκτός της ανεξαρτησίας, και κατηγορήθηκαν από τους συμμάχους για παρεμπόδιση της διαδικασίας. Το 2008 η Πρίστινα κήρυξε τελικά ανεξαρτησία, γεγονός που αναγνωρίστηκε αμέσως από την Ουάσιγκτον και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. 

Θεωρητικά, δεν θα έπρεπε να μιλάμε για πρόβλημα στην περίπτωση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. Ούτως ή άλλως, η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του, όπως αυτή διαμορφώθηκε, δεν επιθυμούσε καμία σχέση με τη Σερβία. Ωστόσο, η επιθυμία τους για ανεξαρτησία δεν τους παρέχει το δικαίωμα να παίζουν τον ρόλο του κυρίαρχου επί των Σέρβων, οι οποίοι δεν επιθυμούν να έχουν καμία σχέση με το Κοσσυφοπέδιο.

Όταν τίθεται το θέμα του αιτήματος των Σέρβων για διαχωρισμό από το Κοσσυφοπέδιο, οι Δυτικοί αξιωματούχοι, αφού διαμέλισαν πρώτα την Γιουγκοσλαβία και αργότερα την Σερβία, σήμερα δηλώνουν ανοιχτά την αντίθεσή τους στην αλλαγή συνόρων. Η «Διεθνής Ομάδα Κρίσεων» εξέφρασε τις ανησυχίες της «σχετικά με τις επιπτώσεις που είναι πιθανόν να έχουν οι αλλαγές συνόρων στην ΠΓΔΜ και τη Βοσνία», αλλά δεν θεώρησε ότι υπάρχει οποιαδήποτε ηθική υποχρέωση να αναγκαστούν οι Αλβανοί και οι Σέρβοι, αντίστοιχα, να παραμείνουν σε αυτές τις χώρες. Οι Δυτικοί προέτρεψαν τους Κροάτες, τους Σλοβένους, τους Βόσνιους μουσουλμάνους, τους Σκοπιανούς, τους Μαυροβούνιους και τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου να δημιουργήσουν δικά τους ξεχωριστά κρατίδια από την διαμελισμένη και πολυπολιτισμική Γιουγκοσλαβία. Το γεγονός ότι αργότερα δήλωσαν θορυβημένοι για την αστάθεια που μπορεί να προκύψει εάν επιτραπεί στους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου να ενταχθούν επίσημα στη Σερβία είναι κάτι εντελώς γελοίο.

Περίπου 120.000 Σέρβοι υπήκοοι παραμένουν σήμερα στο Κοσσυφοπέδιο. Αρκετοί έχουν εξαπλωθεί σε όλο το νότιο Κοσσυφοπέδιο, αλλά 65.000 έχουν εγκατασταθεί σε τέσσερις επαρχίες γύρω από την πόλη της Μιτρόβιτσα, βόρεια του ποταμού Ίρμπα. Οι Σέρβοι, βοηθούμενοι από το Βελιγράδι, έχουν αντισταθεί σθεναρά στον έλεγχο της Πρίστινας. Γιατί, λοιπόν, τους στερείται το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, το οποίο θα τους επέτρεπε παράλληλα να παραμείνουν στη Σερβία; Η βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ, Dana Rohrabacher, η οποία υποστήριξε την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, δήλωσε πρόσφατα: «Θα πρέπει να διεξαχθεί ψηφοφορία, και αν οι Κοσοβάροι επιλέξουν να ενταχθούν στην Σερβία, τότε θα πρέπει αυτό να τους επιτραπεί». 

Μέχρι τον περασμένο Μάρτιο, 99 χώρες είχαν αναγνωρίσει επισήμως το Κοσσυφοπέδιο. Αλλά άλλες τόσες σχεδόν αρνήθηκαν, ενώ το βέτο της Ρωσίας εμπόδισε την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στον ΟΗΕ. Η Κίνα και η Ινδία έχουν πάρει και οι δύο θέση εναντίον της ένταξης. Ακόμα και πέντε χώρες- μέλη της ΕΕ, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Ισπανία, εντάσσονται μεταξύ των χωρών που δεν πειθάρχησαν στις συστάσεις των ισχυρών της Δύσης.

Το 2011 οι Σέρβοι αντιστάθηκαν σθεναρά στο να περιέλθουν υπό τον έλεγχο των αρχών του Κοσσυφοπεδίου, καθώς και στο να επιτραπεί στα στρατεύματα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να εκπροσωπούν την Πρίστινα σε περιοχές διέλευσης κοντά στα σύνορα με τη Σερβία, γεγονός που οδήγησε στη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων και την τελική συναίνεση του Βελιγραδίου σε ένα σύστημα «ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων» στα τέλη του 2011. Οι συμφωνίες άρχισαν να εφαρμόζονται μόλις στα τέλη του περασμένου έτους, αλλά αμέσως οι βόρειοι Κοσοβάροι αντιτάχθηκαν στο νέο καθεστώς, το οποίο αναγνώριζε επίσημα την μεθοριακή αρχή του Κοσσυφοπεδίου.

Η διαμάχη των συνόρων ενθάρρυνε την ΕΕ, οι περισσότερες χώρες-μέλη της οποίας είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, του εισβολέα στον πόλεμο του 1999, να ασκήσει πιέσεις για «εξομάλυνση των σχέσεων» μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας. Η Γερμανία, η οποία φέρει ιδιαίτερη ευθύνη για την αιματοχυσία στα Βαλκάνια, με το να σπεύσει έγκαιρα να αναγνωρίσει τα αποσχισθέντα γιουγκοσλαβικά κρατίδια χωρίς να έχουν προηγηθεί συμφωνίες για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, ανέλαβε ηγετικό ρόλο και σε αυτή την περίπτωση. Το δίλημμα «με καρότο ή με μαστίγιο» ήταν η ένταξη στην ΕΕ. Ωστόσο, ακόμα και αν στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο υπάρξει κοινή συμφωνία για την έναρξη διαπραγματεύσεων, η ίδια η ένταξη είναι απίθανο να τεθεί σε ισχύ πριν από το 2020.

Όπως και στο παρελθόν, η έκβαση των διαπραγματεύσεων υπό την εποπτεία της ΕΕ ήταν προκαθορισμένη: το Βελιγράδι ήταν υποχρεωμένο να αναγνωρίσει de facto το Κοσσυφοπέδιο και να εγκαταλείψει κάθε ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης των συνόρων για την προστασία των Σέρβων. Η διευκρίνιση της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων: «Για τους αξιωματούχους του Κοσσυφοπεδίου (και της ΕΕ), η «εξομάλυνση των σχέσεων »- κύριος στόχος των Βρυξελλών - υποδηλώνει αναγνώριση σε όλα τα σημεία εκτός από την ονομασία. Αυτό συνεπάγεται όχι μόνο τη βελτίωση των διμερών σχέσεων σε σημείο που να μοιάζουν με μια ομαλές διακρατικές σχέσεις, αλλά και την συναίνεση της Σερβίας στην ενδεχόμενη ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στον ΟΗΕ, την ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς, καθώς και στη συνεργασία για την επέκταση των θεσμών του Κοσσυφοπεδίου στο βόρειο τμήμα του». Με λίγα λόγια, συνεπάγεται την παραίτηση του Βελιγραδίου από τις πάγιες θέσεις και τα δικαιώματά του.

Φυσικά, δεν θεώρησαν όλοι τις παραχωρήσεις αυτές ως επαρκείς. Ο David Phillips, καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ισχυρίστηκε ότι η αναγνώριση των βασικών δικαιωμάτων της Σερβίας στην αυτοδιάθεση με τον συγκεκριμένο τρόπο «επικυρώνει τη βίαιη εθνικιστική ατζέντα της «μεγάλης Σερβίας »που προώθησε ο Slobodan Milosevic». Προφανώς, κατά την άποψη του καθηγητή, μόνο οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου έχουν δικαίωμα στην αυτοδιάθεση.

Μετά την άρνηση της Σερβίας να υποκύψει στις πιέσεις της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Guido Westerwelle προειδοποίησε: «Μια συμφωνία για έναρξη διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ, η οποία πιθανόν να επιτευχθεί το προσεχές καλοκαίρι, θα καθυστερήσει σημαντικά, εάν η Σερβία δεν καταλήξει σε συμφωνία με το Κοσσυφοπέδιο». Ο Westerwelle έφθασε στο σημείο να απειλήσει τους Σέρβους ότι θα στηρίξει μόνο την αίτηση ένταξης του Κοσσυφοπεδίου: «Όταν μια χώρα [δηλ. το Κοσσυφοπέδιο] έχει να επιδείξει αποτελέσματα και μία άλλη όχι, εκείνη που κάνει βήματα προόδου δεν θα πρέπει να θεωρείται υπεύθυνη για την έλλειψη καλής θέλησης εκ μέρους της άλλης».

Επιπλέον, υπάρχουν διάχυτες υποψίες ότι το Βερολίνο θα επιμείνει στην επίσημη αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία πριν εγκρίνει την ένταξη της τελευταίας. Οι Σέρβοι έχουν συνδέσει, αψυχολόγητα, τη σημερινή πολιτική της Γερμανίας με την ναζιστική κατοχή κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι γερμανικές δυνάμεις συνεργάστηκαν με τους Κροάτες προκειμένου να καταπιέζουν τους Σέρβους.

Η χαρακτηριστική υποκριτική στάση της ΕΕ αποτελεί περίπτωση κατάφωρης αδικίας, σύμφωνα με την οποία το μήνυμα είναι «αυτοδιάθεση για μένα, αλλά όχι για σένα». Ο αρθρογράφος Nebojsa Malic έγραψε χαρακτηριστικά: «Το Βέλγιο λίγο έλειψε να χωριστεί στα δύο το 2010, και μπορεί ακόμα και σήμερα να γίνει αυτό ανά πάσα στιγμή. Πάνω από ένα εκατομμύριο Καταλανοί διαδήλωσαν πρόσφατα, διεκδικώντας την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία. Οι Κορσικανοί και οι Βάσκοι ζητούν ανεξαρτησία εδώ και δεκαετίες. Οι Σκωτσέζοι σχεδιάζουν να θέσουν το θέμα της ανεξαρτησίας τους σε δημοψήφισμα το 2014. Ακόμη και στη Γερμανία, άρχισε να γίνεται θόρυβος για το ότι συμφέρει την Βαυαρία να ανεξαρτητοποιηθεί. Για ποιο λόγο, λοιπόν, θα πρέπει να είναι υποχρεωμένοι οι Σέρβοι να παραμείνουν στο αλβανοκρατούμενο Κοσσυφοπέδιο;»

Ωστόσο, η συνοχή δεν είχε ποτέ μεγάλη σημασία ούτε για τις Βρυξέλλες ούτε για την Ουάσιγκτον.

Η Σερβία τελικά ενέδωσε στις απαιτήσεις της ΕΕ. Το σύμφωνο που προέκυψε προσφέρει στους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου περιορισμένη αυτονομία εις βάρος της παιδείας, της υγειονομικής περίθαλψης και του πολεοδομικού σχεδιασμού, καθώς και εκπροσώπησή τους στα δικαστικά και αστυνομικά σώματα του κρατιδίου. Σε αντάλλαγμα, το Βελιγράδι αποδέχεται επισήμως τον γενικό έλεγχο του τμήματος της χώρας που βρίσκεται βόρεια του ποταμού Ίρμπα και παύει να στηρίζει τους τοπικούς εθνοτικούς συλλόγους των Σέρβων. Η εθνοτική αλβανική ηγεσία δεν πίστευε στα αυτιά της. Ο Πρωθυπουργός Hashim Thaci δήλωσε ότι: «Η συμφωνία αποτελεί de jure, νόμιμη αναγνώριση από την Σερβία, η οποία θα ανοίξει το δρόμο για την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου σε διεθνείς οργανισμούς». Η πλήρης αναγνώριση μοιάζει πλέον αναπόφευκτη.

Για όσους υποστήριξαν ότι η Σερβία κέρδισε την ουσία θυσιάζοντας κάποια σύμβολα, σχολίασε ο Malic, «το μόνο πράγμα που διέθετε η Σερβία ήταν τα σύμβολά της». Η Δύση χρησιμοποίησε στρατιωτική βία προκειμένου να ακρωτηριάσει την Σερβία και να της αποσπάσει το Κοσσυφοπέδιο. Ωστόσο, παρατήρησε ο αρθρογράφος, «για να καταστεί πραγματικά νόμιμη η κατάσχεση του Κοσσυφοπεδίου, είναι απαραίτητη η συγκατάθεση του Βελιγραδίου. Η ανταμοιβή των Σέρβων θα είναι η ένταξη στην ΕΕ και τα υποτιθέμενα οικονομικά προνόμια των χωρών μελών της, ουσιαστικά δηλαδή ένα «εφ’ άπαξ» σε αντάλλαγμα για το οποίο το Βελιγράδι καλείται να αποδεχθεί εκ των υστέρων ότι ο βιασμός του ήταν συναινετικός». Η δε υπουργός Εξωτερικών της ΕΕ, Catherine Ashton, δήλωσε: «Ο σερβικός λαός θα πρέπει να αντιληφθεί ότι όλα αυτά γίνονται για το καλό του και όχι εις βάρος του». Ωστόσο, τα τελευταία 20 χρόνια, το μόνο που έχει κάνει η Δύση είναι ενέργειες εις βάρος των Σέρβων, όπου και αν αυτοί διαμένουν.

Φυσικά, η απόφαση για την παράδοσή του εξαρτάται από το ίδιο το Βελιγράδι. Η Σερβία έχει προφανώς κουραστεί από τις αδιάκοπες πιέσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ. Πέρυσι, ο Πρόεδρος της Σερβίας Tomislav Nikolic δήλωσε ότι θα θυσιάσει την ΕΕ «αν μας ζητήσετε να αποποιηθούμε μέρος της επικράτειάς μας. Και εννοώ σαφώς το Κοσσυφοπέδιο». Όμως τα συναισθήματα εκείνα προφανώς δεν υπάρχουν πια. Ο Vucic διευκρινίζει: «Θα μπορούσα να αναφέρω πολλούς λόγους για τους οποίους αντιτίθεμαι στη συμφωνία, αλλά υπάρχει ένα σημαντικό σημείο υπέρ της. Είναι ο μόνος τρόπος να επιβιώσει η Σερβία, να εξακολουθεί να υπάρχει και να παραμείνει ενωμένη, ενώ θα αναζητά μια πορεία προς ένα καλύτερο μέλλον». 

Ωστόσο, η συγκατάθεση του Βελιγραδίου δεν εγγυάται απαραίτητα την παθητική συναίνεση σε ό,τι αφορά στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου. Χιλιάδες Σέρβοι συγκεντρώθηκαν στη Μιτρόβιτσα για να διαδηλώσουν εναντίον της συμφωνίας. Μεγάλη διαδήλωση οργανώθηκε και στο Βελιγράδι. Η συμφωνία διασύρθηκε με τους χαρακτηρισμούς «παράδοση» και «προδοσία». Το 2011, τονίζει η «Ομάδα Διεθνών Κρίσεων», ομάδες Σέρβων αντιστάθηκαν με επιτυχία στην καταστολή από «μονάδες βαριά οπλισμένων αστυνομικών» που έστειλε η Πρίστινα. Δεν αποκλείεται να αντισταθεί και πάλι. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα φτάσει το ΝΑΤΟ στο σημείο να ανοίξει πυρ εναντίον των κατοίκων της περιοχής προκειμένου να στηρίξει το καθεστώς της Πρίστινα; Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Anders Fogh Rasmussen δήλωσε ότι «το ΝΑΤΟ θα εξακολουθεί να εγγυάται ένα ασφαλές περιβάλλον σε ολόκληρο το Κοσσυφοπέδιο». Αλλά ένα περιβάλλον «ασφαλές» για ποιον; Δυστυχώς, το ΝΑΤΟ ανησυχεί πολύ περισσότερο για την σταθερότητα της εξουσίας των Αλβανών παρά για τα δικαιώματα των Σέρβων.

Μερικοί Κοσοβάροι επισημαίνουν την κατάσταση των Αλβανών στην κοιλάδα του Πρέσεβο στην Σερβία. Ένας βουλευτής του Κοσσυφοπεδίου υποστήριξε: «Αν το Βελιγράδι επιθυμεί περισσότερα προνόμια για το Βορρά, θα πρέπει και εμείς να δούμε [περισσότερα] στην περιοχή του Πρέσεβο. Οι αρχές που αφορούν στα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα, όπως αυτές εφαρμόζονται από την Σερβία στο Πρέσεβο, θα εφαρμοστούν και από εμάς στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο». Λογικό μεν το αίτημα, αλλά η δικαιοσύνη επιβάλλει να γίνει η αρχή από την κατάσταση των Σέρβων, οι οποίοι απειλούνται με βίαιη απόσπαση από τη χώρα τους. Οι Αλβανοί του Πρέσεβο απαιτούν να αλλάξει το status quo. Στους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου άλλαξαν κάποιοι το status quo παρά τη θέλησή τους.

Τα Βαλκάνια υπήρξαν ανέκαθεν μια μεγάλη αποτυχία στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Η περιοχή δεν είχε ποτέ μεγάλη γεωπολιτική σημασία για την Αμερική, η οποία θα έπρεπε κανονικά να είχε επιτρέψει στην Ευρώπη να ενεργήσει όπως εκείνη ήθελε. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνονται να συμμερίζονται την άποψη του Otto von Bismarck, ο οποίος είχε πει κάποτε ότι τα Βαλκάνια δεν αξίζουν για να χαθούν ούτε ενός γρεναδιέρου τα κόκκαλα. Οπότε η Ουάσιγκτον δεν θα έπρεπε κανονικά να είχε κανένα λόγο να εμπλακεί.

Η Ευρώπη στηρίχθηκε στον στρατό των ΗΠΑ για να διαλύσει ένα έθνος, αναγκάζοντας συγχρόνως τις ανεπιθύμητες εθνοτικές μειονότητες να παραμένουν υπό την καταπιεστική διακυβέρνηση των ταγών. Όταν διαπράχθηκαν οι αναμενόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάμεσα στις οποίες ήταν και η εθνοκάθαρση, οι Βρυξέλλες τάχθηκαν με το πλευρό της Ουάσιγκτον και παρέμειναν βουβές. Σήμερα, η Δύση απαντά με επιδεικτική υποκρισία, όταν οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου επιδιώκουν να διεκδικήσουν τα ίδια δικαιώματα με τους Αλβανούς της περιοχής.

Είναι πολύ αργά για να διορθωθούν τα μοιραία γεωπολιτικά και ανθρωπιστικά λάθη που έχουν διαπραχθεί. Ωστόσο, εάν οι Ευρωπαίοι επιθυμούν μια σταθερή λύση, θα πρέπει να ενθαρρύνουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των νεοσύστατων χωρών στα Βαλκάνια, της Σερβίας, και των υπόλοιπων δυσαρεστημένων μειονοτήτων. Οι λογικές αλλαγές συνόρων είναι το μόνο μέσο για να εξασφαλιστεί η ειρήνη. Αν εξακολουθήσουν να καταστέλλονται οι θεμιτές φιλοδοξίες των Σέρβων στα Βαλκάνια, θα κινδυνεύσει ολόκληρη η περιοχή από μια αναζωπύρωση των συγκρούσεων.

Πηγή: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Η αναδημοσίευση ενυπόγραφων άρθρων και μεταφράσεων του ιστολογίου επιτρέπεται μόνο με έγγραφη ενεργή αναφορά στο ιστολόγιο.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση