Δυσπιστία στην Ε.Ε. για τις προθέσεις της Μέρκελ

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τις τελευταίες εβδομάδες το Βερολίνο έχει κάνει μια σειρά από κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση σε σχέση με τα τρέχοντα προβλήματα και τα ανοιχτά θέματα στην ευρωζώνη. Ανοχή στην πρωτοβουλία της Κομισιόν για χαλάρωση της λιτότητας σε ορισμένες χώρες, πρωτοβουλία για την ανεργία των νέων, δέσμευση για την ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση είναι ορισμένες σημαντικές γερμανικές κινήσεις τις τελευταίες εβδομάδες.

Στις Βρυξέλλες αλλά και σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή αυτή τη διαφαινόμενη αλλαγή των Γερμανών, ωστόσο η δυσπιστία για τις πραγματικές προθέσεις εξακολουθεί να υπάρχει εξαιτίας του πρόσφατου παρελθόντος. Άλλωστε, για όσα συμβαίνουν σήμερα στην ευρωζώνη, δηλαδή την ύφεση, την έκρηξη της ανεργίας και την κοινωνική αναστάτωση στον Νότο, το Βερολίνο φέρει καίρια ευθύνη, αφού εμπνεύστηκε και επέβαλε αυτή τη σκληρή μονόπλευρη λιτότητα.

Πολλοί κοινοτικοί παρατηρητές στη βελγική πρωτεύουσα αποδίδουν τα γερμανικά ανοίγματα και τις υποσχέσεις στις εκλογές που θα γίνουν στη χώρα στις 22 Σεπτεμβρίου. Η Άνγκελα Μέρκελ, μεγάλο φαβορί των δημοσκοπήσεων, έχει κάθε λόγο να διατηρηθεί το θετικό γι’ αυτήν κλίμα στο εσωτερικό της χώρας και να βελτιωθεί ή, τουλάχιστον, να μη χαλάσει για το Βερολίνο το κλίμα εκτός συνόρων.

Βέβαια, υπάρχει και η άλλη σχολή σκέψης που θέλει να πιστεύει ότι κάτι αλλάζει, γιατί, έστω και με απαράδεκτη καθυστέρηση, οι Γερμανοί συνειδητοποιούν πλέον πως η γενίκευση της ύφεσης στην ευρωζώνη θα τους παρασύρει και αυτούς αφού η Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη αγορά τους.

Εντός της γερμανικής επικράτειας η καγκελάριος Μέρκελ, υπουργοί της, όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, και άνθρωποι του στενού της περιβάλλοντος, όπως ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας Γενς Βάιτμαν, χρησιμοποιούν μια άλλη γλώσσα σαφώς πιο σκληρή για τα τεκταινόμενα στην ευρωζώνη. Ισχυρίζονται ότι πέτυχαν να βάλουν τάξη στα δημοσιονομικά προβλήματα, επιβάλλοντας τη λιτότητα στις χώρες που εκτροχιάστηκαν, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία. «Πουλάνε» επίσης στους Γερμανούς ψηφοφόρους την αυστηρότατη νομοθεσία που εγκρίθηκε τα δύο τελευταία χρόνια σε επίπεδο ευρωζώνης σχετικά με την αυστηρή εποπτεία και τη δημοσιονομική πειθαρχία. Με άλλα λόγια, τους λένε ότι με όλα όσα κάναμε διασφαλίζουμε ότι στο μέλλον κανένας δεν θα μας ζητάει δανεικά.

Σε επίπεδο ευρωζώνης τον τελευταίο καιρό η κ. Μέρκελ δεν αισθάνεται πολύ άνετα γιατί δεν υπάρχει σήμερα Ευρωπαίος πολίτης που να μην επιρρίπτει στους Γερμανούς την ευθύνη για την ύφεση και τις επιπτώσεις αυτής στην ανεργία.

Την ίδια στιγμή βασικοί σύμμαχοί της, που έπαιζαν ρόλο «εκτελεστή», όπως η Κομισιόν, της γύρισαν την πλάτη. Η Ολλανδία, που «μαστίγωνε» τις χώρες του Νότου, κυρίως την Ελλάδα, για λήψη μέτρων, εκτροχιασμένη δημοσιονομικά, όχι μόνο δεν έχει κουράγιο να παίξει το ρόλο του «δορυφόρου» του Βερολίνου, αλλά ζήτησε και επίσημα να της δοθεί περισσότερος χρόνος για να μειώσει το έλλειμμα. Ποιοι, οι Ολλανδοί… Το Παρίσι είχε πάρει εδώ και καιρό αποστάσεις, μάλιστα μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες οι σχέσεις του με το Βερολίνο ήταν τουλάχιστον ψυχρές, αν όχι συγκρουσιακές.

Έχοντας απέναντί της τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, τον Γερμανό πρόεδρο της Ευρωβουλής Μάρτιν Σουλτς, σχεδόν όλες τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τη συντριπτική πλειονότητα των ηγετών της ευρωζώνης και δίπλα της μόνο τη Φινλανδία, η κ. Μέρκελ δεν είχε πολλά περιθώρια συνέχισης της αδιαλλαξίας της, τουλάχιστον αυτή τη χρονική περίοδο.

Τριπλή υποχώρηση από το Βερολίνο μετά τις αντιδράσεις

Σε μια δύσκολη προσπάθεια να αποκαταστήσει της ισορροπίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το Βερολίνο έκανε την πρώτη υποχώρηση, η οποία από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως το ξεκίνημα αλλαγής στάσης, με την αποδοχή της χαλάρωσης της λιτότητας, μέσω της παράτασης της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο χρόνια για τη Γαλλία και την Ισπανία και ένα χρόνο για την Ολλανδία και τη Σλοβενία, ενώ μπορεί να ακολουθήσουν η Ιταλία, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία.

Η κ. Μέρκελ έκανε μια δεύτερη υποχώρηση, αναπάντεχη για τις Βρυξέλλες, υποστηρίζοντας πλέον την επιτάχυνση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης. Το μεγάλο ραντεβού έχει κλειστεί στη Σύνοδο Κορυφής (28-29 Ιουνίου), όπου θα διαπιστωθεί κατά πόσο το εννοούσε. Η τραπεζική ενοποίηση θεωρείται καταλύτης για την επιστροφή της ευρωζώνης στην ομαλότητα, αφού θα σπάσει το φαύλο κύκλο της τραπεζικής κρίσης με το δημόσιο χρέος. Τουλάχιστον τρεις χώρες της ευρωζώνης, η Ιρλανδία, η Ισπανία και τελευταία η Κύπρος, έπεσαν θύματα της τραπεζικής κρίσης, κάτι που θα είχαν αποφύγει εάν υπήρχαν η πανευρωπαϊκή τραπεζική εποπτεία, ο ευρωπαϊκός μηχανισμός εξυγίανσης ή εκκαθάρισης τραπεζών και ο εναρμονισμός των εθνικών συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων.

Το τρίτο άνοιγμα του Βερολίνου έχει να κάνει με την  πραγματική οικονομία. Γερμανία και Γαλλία θα παρουσιάσουν από κοινού στις 30 Μαΐου και στη συνέχεια στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου κοινή πρόταση για την αναχαίτιση της ανεργίας στους νέους. Το «New Deal » για την Ευρώπη, όπως το ονομάζουν, θα προβλέπει ένα συνδυασμό μέτρων με κοινοτική χρηματοδότηση και παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις για προσλήψεις νέων κάτω των 30 ετών.

Ενδεικτική του θυμού που προκαλεί σε κοινοτικούς αξιωματούχους η καθυστερημένη ευαισθητοποίηση των Γερμανών ήταν η καυστική απάντηση που έδωσε ο επίτροπος για την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις Λάζλο Αντορ: «Είμαι ικανοποιημένος με την πρωτοβουλία, αλλά, εάν το Βερολίνο είχε ξυπνήσει νωρίτερα, δεν θα φτάναμε εδώ όπου φτάσαμε σήμερα στην ανεργία των νέων», απάντησε ο Ούγγρος επίτροπος όταν του ζητήθηκε ένα πρώτο σχόλιο.

Το αν βρισκόμαστε ενώπιον μιας αλλαγής στάσης της κ. Μέρκελ με μόνιμα χαρακτηριστικά ή εάν πρόκειται για ένα προεκλογικό πυροτέχνημα θα φανεί την επομένη των γερμανικών εκλογών της 22ας Σεπτεμβρίου, υπογραμμίζουν στις Βρυξέλλες.

Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να εύχεται την επικράτηση της καλής εκδοχής με δεδομένο ότι από την τελική θέση της Γερμανίας θα εξαρτηθεί εάν υπάρξει ή όχι περαιτέρω ελάφρυνση του δημόσιου χρέους το 2014.

Νίκος Μπέλλος, στον “Τύπο της Κυριακής”

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση