Μερικές αλήθειες για τα CDS του ελληνικού χρέους

Με αφορμή την ελληνική κρίση, τα credit default swaps (CDS) βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων παγκοσμίως για την επιβολή αυστηρότερων κανόνων και εποπτικού πλαισίου στις χρηματοοικονομικές αγορές. Οι απόψεις διίστανται αν πρέπει να καταργηθούν ή να θεσπιστούν αυστηρότεροι κανόνες εποπτείας της συγκεκριμένης αγοράς.

Το Ελληνικό haircut πρέπει οπωσδήποτε να χαρακτηριστεί credit default, διαφορετικά κινδυνεύει να καταρρεύσει συνολικά η αγορά των credit default swaps (CDS). Και αυτό διότι εάν η Ελληνική περίπτωση δεν κατορθώσει να ενεργοποιήσει τα CDS, τότε ποίος είναι ο λόγος για να ξαναγοράσει κάποιος CDS στο μέλλον;

Τα CDS το αγοράζουν δύο κυρίως κατηγορίες ενδιαφερομένων:

Α) Οσοι έχουν αγοράσει ομόλογα και προσπαθούν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο (κάνουν δηλαδή το λεγόμενο hedging) και

Β) Λοιποί επενδυτές, χωρίς ομόλογα στο χαρτοφυλάκιό τους, που τα αγοράζουν με σκοπό να κερδίσουν από την αύξηση της τιμής τους, που μεγαλώνει όσο ο κίνδυνος του default αυξάνεται.

Εμείς στην Ελλάδα έχουμε εστιάσει την προσοχή μας στην δεύτερη κατηγορία. Tους έχουμε χαρακτηρίσει «κερδοσκόπους» και κυρίως ενδιαφερόμαστε να μην πλουτίσουν στην πλάτη του Ελληνικού λαού.

Πάνω σε αυτή τη βάση οι Ευρωπαίοι φίλοι μας, η Ελληνική κυβέρνηση, ο τύπος και όλοι οι οικονομολογούντες ενδιαφέρονται να μην ενεργοποιηθούν τα CDS.

Προφανώς διότι όλοι οι παραπάνω φοβούνται ότι εδώ μάλλον κρύβεται ο μεγάλος κίνδυνος να πάρει (μέσω παραγώγων) τεράστιες διαστάσεις το Ελληνικό χρέος.

Προσέξτε όμως την πρώτη κατηγορία.

Φανταστείτε π.χ. μια Τράπεζα που έχει αγοράσει Ελληνικά ομόλογα, έχει αγοράσει (και πληρώσει extra) μια ασφαλιστική κάλυψη προκειμένου να επιμερίσει τον κίνδυνο και την κρίσιμη ώρα που ο οφειλέτης δηλώνει ότι δεν θα πληρώσει το 50% του χρέους του, δεν μπορεί να ενεργοποιήσει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και να εισπράξει την αποζημίωσή της. Η ζημιά είναι διπλή. Χάνει το 50% της επένδυσής της και ταυτόχρονα χάνει και τα ασφάλιστρα, τα οποία με αυτό τον τρόπο αποδεικνύεται ότι τα πλήρωνε τσάμπα. Και τα χάνει όχι διότι δεν επήλθε το ασφαλιστικό γεγονός, αλλά διότι με ιδιαίτερες συμφωνίες επιλέχθηκε να μην χαρακτηριστεί ως τέτοιο.

Η Ελληνική περίπτωση είναι καραμπινάτη περίπτωση credit default. Εάν λοιπόν δεν ενεργοποιηθούν σε αυτή την περίπτωση τα συμβόλαια, τότε πότε θα ενεργοποιηθούν;

Ο φόβος είναι ότι δεν θα ενεργοποιηθούν ποτέ. Επομένως ποιός είναι ο λόγος για κάποιον να ξαναγοράσει;

Επίσης, τα Ελληνικά CDS είναι πολύ μικρό κομμάτι της συνολικής αγοράς του συγκεκριμένου προϊόντος. Που σημαίνει ότι οι ασφαλιστές μάλλον προτιμούν να πληρώσουν την Ελληνική περίπτωση, παρά να κάψουν ένα τόσο σημαντικό προϊόν.

Όσοι ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε διαφόρων ειδών ομόλογα στην πραγματικότητα αξιολογούν (σταθμίζουν) τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν και τον τιμολογούν αναλόγως μέσω του επιτοκίου που χρεώνουν. Η διαδικασία του hedging μέσω ενός CDS προσθέτει μεν λίγο κόστος στην συναλλαγή, αλλά ταυτόχρονα μειώνει τον κίνδυνο. Εάν πάψει να είναι διαθέσιμη (εάν καούν δηλαδή τα CDS) το αποτέλεσμα θα είναι ή να αυξηθούν τα επιτόκια ή να μην δανείζουν καθόλου.

1. Τι είναι τα CDS 

Πρόκειται για συμβόλαια παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Αρχισαν να χρησιμοποιούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και αποτελούν «ασφάλιστρα» έναντι ομολόγων που εκδίδουν είτε κράτη είτε επιχειρήσεις, τα οποία οι επενδυτές αγοράζουν για να καλυφθούν από τον κίνδυνο χρεοκοπίας του κράτους ή της επιχείρησης. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 ως το 2007 η εν λόγω αγορά διογκώθηκε και η αξία των συναλλαγών (αγορές και πωλήσεις τέτοιων προϊόντων) υπολογίζεται στα 50 τρισ. δολάρια. Η εν λόγω αγορά λειτουργεί χωρίς καμία εποπτεία και με ελάχιστη διαφάνεια. Σε περίπτωση που υπάρχει η υπόνοια ή η εκτίμηση ότι ο εκδότης του ομολόγου θα δυσκολευτεί να το αποπληρώσει, τότε η τιμή του αντίστοιχου ασφαλίστρου (CDS) ανεβαίνει.

2. Ποιος μπορεί να αγοράσει συμβόλαια CDS 
Τα συμβόλαια CDS μπορούν να αγοραστούν από επενδυτές που κατέχουν κάποιο ομόλογο, αλλά μπορούν να αγοραστούν και από επενδυτές που δεν κατέχουν το ομόλογο. Οταν ο αγοραστής δεν κατέχει ομόλογο τότε το CDS ονομάζεται «naked» CDS, δηλαδή «γυμνό». Τα «naked» CDS έχουν βρεθεί στο επίκεντρο των επικρίσεων το τελευταίο διάστημα.

3. Γιατί; 

Διότι όποιος αγοράζει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο χωρίς να κατέχει ομόλογο είναι σαν να ασφαλίζεται για να προστατευτεί από μια καταστροφή που δεν τον αφορά και από την οποία αν συμβεί θα κερδίσει. Δηλαδή είναι σαν να αγοράζει ασφαλιστήριο συμβόλαιο για να καλυφθεί από πιθανή καταστροφή που μπορεί να υποστεί το σπίτι του διπλανού του. Με τον τρόπο αυτό έχει κάθε συμφέρον να βάλει φωτιά στο σπίτι του διπλανού του για να εισπράξει την ασφάλεια. Κατ΄ αναλογία, όσοι έχουν αγοράσει CDS που ασφαλίζουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας της Ελλάδας έχουν κάθε λόγο να συντηρούν το σενάριο της χρεοκοπίας για να ανεβαίνει η τιμή των CDS που κατέχουν και να τα πουλήσουν με κέρδος.

4. Ποιοι τα αγοράζουν; 

Τα αγοράζουν μακροπρόθεσμοι επενδυτές, π.χ. στην περίπτωση των ελληνικών ομολόγων θεσμικοί επενδυτές όπως αμοιβαία κεφάλαια, συνταξιοδοτικά ταμεία, κ.ά. που έχουν αγοράσει τίτλους του ελληνικού Δημοσίου και δεν θέλουν να τους πουλήσουν διότι τότε οι τιμές τους θα καταρρεύσουν και θα ζημιωθούν οι ίδιοι περισσότερο.

5. Πρέπει να απαγορευτούν τα CDS; 

Πολλοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να απαγορευτούν τα «naked» CDS. Αλλοι πάλι ζητούν την επιβολή ενός αυστηρότερου καθεστώτος ελέγχου προκειμένου να μπορεί να υπάρχει εποπτεία.

6. Τι υποστηρίζουν οι υποστηρικτές των CDS; 

Οι υπέρμαχοι της αγοράς CDS υποστηρίζουν ότι τα εν λόγω συμβόλαια δεν «κινούν» τις αγορές, απλώς ανακλούν τους φόβους των επενδυτών και τους βοηθούν να καλυφθούν έναντι μελλοντικών κινδύνων. Μάλιστα αρκετοί εξ αυτών επικαλούνται έκθεση της γερμανικής Επιτροπής Ελέγχου Κεφαλαιαγορών (ΒaFin), σύμφωνα με την οποία η επενδυτική δραστηριότητα στην αγορά CDS είχε «ελάχιστες επιπτώσεις» στην ελληνική κρίση.

Πού βρίσκονται σήμερα τα CDS;

Για να είσαι σίγουρος ότι θα πληρωθείς π.χ το Σουηδικό ομόλογο που κατέχεις, πρέπει να πληρώσει στην “ασφαλιστική” 26,40 μονάδες (φανταστείτε ας πούμε ότι τους λες “έχω ένα ομόλογο 100.000 ευρώ. Πόσα λεφτά θέλετε για να μου το πληρώσετε εσείς σε περίπτωση που δεν μπορούν να το πληρώσουν οι Σουηδοί;”, Σου λένε 26,40 ευρώ. Όπως ασφαλίζουμε το σπίτι μας αξίας 100.000 ευρώ και πληρώνουμε 26,40 ευρώ το χρόνο για να είμαστε σίγουροι ότι αν καεί, θα πάρουμε από την ασφαλιστική τα 100.000).
Το ποσό για τα ελληνικά ομόλογα είναι 80 φορές μεγαλύτερο !!!! Δηλαδή 2.000 μονάδες. Αυτό δείχνει ότι είναι πολύ μεγάλος ο φόβος ότι αυτοί που κατέχουν τα ομόλογα δεν θα τα πληρωθούν, άρα μεγαλώνει το ρίσκο της “ασφαλιστικής”, άρα θέλει μεγαλύτερο ασφάλιστρο.

Αntiκοινοβουλευτικός

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση