Τι περιμένει ο Ερντογάν από τη συνάντηση με τον Πούτιν

Του Κώστα Ράπτη

Η επιμονή ανταμείβεται. Μετά τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στις 4, στις 12, στις 21 και στις 28 Φεβρουαρίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν συναντά τον Ρώσο ομόλογό του σήμερα από κοντά. Όχι στην Κωνσταντινούπολη, στο πλαίσιο τετραμερούς συνάντησης με τη συμμετοχή και των ηγετών της Γαλλίας και της Γερμανίας, όπως σχεδιαζόταν την προηγούμενη εβδομάδα, αφού η ρωσική πλευρά αντιστάθηκε στην παρεμβολή οποιουδήποτε τρίτου, αλλά διμερώς στη Μόσχα – περίπου σαν να γίνεται δεκτός σε ακρόαση.

Το ίδιο αυτό διάστημα των αλλεπάλληλων συνδιαλέξεων οι ρωσο-τουρκικές σχέσεις δοκιμάσθηκαν όσο ποτέ άλλοτε, τουλάχιστον μετά το 2015. Την 1η Φεβρουαρίου 4 άνδρες της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών FSB έπεσαν νεκροί στην επαρχία του Χαλεπίου μετά από ενέδρα Τουρκομάνων ανταρτών. Ακολούθησε η επίσκεψη Ερντογάν στην Ουκρανία, όπου ο Τούρκος πρόεδρος δεν παρέλειψε για άλλη μία φορά να προβάλει μεταξύ άλλων ως προστάτης των Τατάρων της Κριμαίας. Στο πεδίο των μαχών στη βόρεια Συρία, η τουρκική εμπλοκή κλιμακώθηκε με την αποστολή 7.000 στρατιωτών και αλλεπάλληλων αυτοκινητοπομπών με εξοπλισμό προς τους αντάρτες, οι οποίοι είχαν και την υποστήριξη του πυροβολικού της Τουρκίας. Τολμηρές κινήσεις όπως η διοχέτευση φορητών αντιαεροπορικών (MANPAD) στους αντάρτες και η εισροή τουρκικών drones στον συριακό εναέριο χώρο επέφεραν σοβαρά πλήγματα στις δυνάμεις του Άσαντ και των συμμάχων του (Χεζμπολάχ, αφγανικές και πακιστανικές σιιτικές πολιτοφυλακές), αλλά δεν απέτρεψαν εντέλει την περαιτέρω προώθησή τους, ενώ σε απάντηση τουλάχιστον 33 Τούρκοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους σε ρωσο-συριακή αεροπορική επιδρομή. Το τελεσίγραφο Ερντογάν για την απόσυρση των κυβερνητικών δυνάμεων της Συρίας στις γραμμές που κατείχαν στην περίμετρο του θύλακα της Ίντλιμπ, πριν από την έναρξη της προέλασής τους, επαληθεύτηκε με την επίσημη έναρξη την περασμένη Κυριακή της "Ανοιξιάτικης Ασπίδας”, τέταρτης κατά σειρά τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης στο συριακό έδαφος από το 2016 και πρώτης που φέρει απευθείας αντιμέτωπες τις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας και της Συρίας. Ακόμη και τα γραφεία του ρωσικού δικτύου Sputnik στην Κωνσταντινούπολη υπήρξαν παράπλευρη απώλεια, με τη σύλληψη τεσσάρων στελεχών τους, μετά τη δημοσίευση άρθρου για την προσάρτηση της συριακής επαρχίας της Αντιόχειας στην Τουρκία το 1938.


Τι μπορεί να προσδοκά σε αυτό το κλίμα από το ταξίδι του στη Μόσχα ο Ταγίπ Ερντογάν; Με το να συγκατατίθεται σε αυτή τη συνάντηση, είναι προφανές ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν προσφέρεται να δώσει στον συνομιλητή του μιαν οδό διαφυγής – και άλλωστε έχει υπάρξει η κατάλληλη προεργασία στο επίπεδο των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας των δύο πλευρών.

Για τον Ταγίπ Ερντογάν είναι ζωτικής σημασίας το να απεμπλακεί από μία στρατιωτική περιπέτεια με μεγάλο κόστος, αλλά και να επιβεβαιώσει τον ρόλο της Τουρκίας ως συναναδόχου της διαδικασίας διαμόρφωσης της αυριανής, μεταπολεμικής Συρίας – αν μη τι άλλο για να μπορεί να αποτρέψει την αυτονόμηση του κουρδικού στοιχείου στα σύνορά της. Όμως αντιμετωπίζεται πλέον με απόλυτη καχυποψία στη Μόσχα, όπου άλλωστε η στήριξη προς τη Δαμασκό δεν τίθεται υπό συζήτηση.

Για την κυβέρνηση της Συρίας, ο έλεγχος των δύο αυτοκινητοδρόμων που συνδέουν το Χαλέπι με την πρωτεύουσα και τα παράλια αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, ώστε να εμπεδωθεί η στρατιωτική επικράτησή της στη συριακή κρίση και να δρομολογηθεί η ανοικοδόμηση.

Ο Τούρκος ηγέτης θα πρέπει να συμφιλιωθεί με αυτό, κρατώντας για τις τουρκικές δυνάμεις και τους αντάρτες συμμάχους της μια μεθοριακή εδαφική ζώνη σαφώς μικρότερη από αυτήν που προέβλεπε η ρωσο-τουρκική συμφωνία του Σότσι το 2018. Το "χάπι” της αναδίπλωσης πιθανότατα θα χρυσώσουν προβλέψεις κοινών ρωσο-τουρκικών περιπολιών, σαν αυτές που συνεχίζουν απρόσκοπτα καθ' όλο το προηγούμενο διάστημα να πραγματοποιούνται στη βορειοανατολική Συρία, πέραν του Ευφράτη, καθώς και η ανανέωση της τουρκικής προσφοράς για μία επικαιροποίηση της συρο-τουρκικής συμφωνίας των Αδάνων του 1998, όταν η Δαμασκός υποχρεώθηκε με την απειλή πολέμου να άρει την υποστήριξή της στο ΡΚΚ.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση