Μετά τη Συρία, και ο Λίβανος παραδόθηκε στις φλόγες

Το απόγευμα της Παρασκευής μια βομβιστική επίθεση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της γειτονικής Βηρυτού, έστειλε ωστικά κύματα σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Σχεδόν δυο χρόνια μετά την έναρξη της περίφημης «Αραβικής Άνοιξης», η περιοχή μας, η Μέση Ανατολή, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα «εφιαλτικό σενάριο»: Μια γενικευμένη περιφερειακή σύρραξη στα ανατολικά παράλια της Μεσογείου.

Ιστορικά, η Βηρυτός και η παραλιακή ζώνη του Λιβάνου έχουν διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο για όλες τις κοινωνίες της Ανατολικής Μεσογείου. Η αρχαία Ρώμη δημιούργησε σημαντικά προγεφυρώματα και στρατόπεδα στα παράλια του Λιβάνου. Οι Άραβες θεωρούσαν ότι ο Λίβανος αποτελούσε το «κλειδί» της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου και φυσικά της επιτυχίας στο εμπόριο. Όποια δύναμη είχε υπό τον έλεγχο της τα παράλια και τα λιμάνια του Λιβάνου είχε και τη μερίδα του λέοντος στο εμπόριο της Ανατολικής Μεσογείου. Στις σύγχρονες εποχές, μαζί με τα Βαλκάνια, ο Λίβανος υπήρξε ιστορικό σημείο αναφοράς για την έναρξη της σταδιακής διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Τον 19ο αιώνα, η Βηρυτός υπήρξε ένα από τα πρώτα οθωμανικά λιμάνια, το οποίο ανέπτυξε ισχυρά οικονομικά δίκτυα συναλλαγών με τις δυτικές δυνάμεις. Ο χριστιανικός πληθυσμός και οι Δρούζοι του Λιβάνου υπήρξαν από τις πρώτες μειονότητες της Αυτοκρατορίας, οι οποίες εξασφάλισαν το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης. Ουσιαστικά, το σημερινό πολίτευμα του Λιβάνου έχει τις ρίζες του στην ιστορική συμφωνία της Μεγάλης Πύλης με την Δύση, η οποία κατοχύρωνε τα πολιτικά δικαιώματα των μειονοτήτων αυτής της χώρας.

Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, το όραμα του «Μεγάλου Λιβάνου», μια υποτιθέμενη μεγάλη χώρα, της οποίας τα σύνορα θα απλώνονταν από την Μεσοποταμία μέχρι την Παλαιστίνη, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη του αραβικού εθνικισμού. Μετά την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας της από το Παρίσι, η Συρία εξακολούθησε να βασίζει την επίσημη κρατική πολιτική γραμμή της σε αυτό το όραμα. Μέχρι σήμερα, από την οπτική γωνία της Δαμασκού, η Βηρυτός συμβολίζει ό,τι συμβολίζει η Σμύρνη για την σύγχρονη Ελλάδα.

Ο εμφύλιος του Λιβάνου, η ανάμειξη του Ισραήλ και των ξένων δυνάμεων σε αυτό τον πόλεμο και η μεγάλη ανθρώπινη τραγωδία, η οποία πλαισίωσε αυτό τον πόλεμο, είναι ιστορικές εξελίξεις, οι οποίες άφησαν την σφραγίδα τους στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Ο Λίβανος «πλήρωσε» την στρατηγική και οικονομική αξία του σε ανθρώπινο αίμα. Μόλις στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, μια μεγάλη βομβιστική επίθεση και ο θάνατος ενός πρώην πρωθυπουργού του «κατάφεραν» να ανοίξουν επιτέλους τον δρόμο για την απεξάρτηση του Λιβάνου από την Συρία. Μόλις μερικούς μήνες μετά από αυτή την εξέλιξη, το Ισραήλ επιτέθηκε σε αυτή την χώρα με ολόκληρη την σύγχρονη, στρατιωτική ισχύ που διαθέτει. Και όμως, ο Λίβανος «άντεξε»... Κατάφερε να ξαναγεννηθεί από τις στάχτες του...

Οι κρίσιμες εξελίξεις των τελευταίων εικοσιτετραώρων μας δείχνουν ότι μετά την Συρία, ο Λίβανος μετατρέπεται σε πεδίο μάχης, στο οποίο αναμετρώνται δυο «εχθρικά στρατόπεδα»: ΗΠΑ – Ισραήλ – Ε.Ε. - Τουρκία – Κατάρ – Σαουδική Αραβία vs Ρωσία – Ιράν – Ιράκ – Συρία – Λίβανος (Χεζμπολάχ). Σήμερα, το πολιτικό – διπλωματικό πεδίο της Ανατολικής Μεσογείου χαρακτηρίζεται πλέον από την «ισορροπία τρόμου» αυτών των δυο εχθρικών στρατοπέδων. Σχεδόν δυο χρόνια μετά την έναρξη των λαϊκών εξεγέρσεων στην Συρία, το «δυτικό μπλοκ» και οι σύμμαχοι του δεν έχουν καταφέρει να απομακρύνουν το Κόμμα Μπάαθ από την εξουσία. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, το Ιράν βρίσκεται μόλις λίγα βήματα πριν από την εξασφάλιση της πρώτης ατομικής βόμβας. Από την άλλη, οι τελευταίες κινήσεις της Μόσχας, της Δαμασκού και της Τεχεράνης δείχνουν ότι σε καμία περίπτωση το «ανατολικό μπλοκ» δεν επιθυμεί τον εκτροχιασμό των εχθροπραξιών και την έναρξη μιας γενικευμένης περιφερειακής σύρραξης. Οι απομονώσεις, το εμπάργκο της Δύσης έχουν «λυγίσει» τον ιρανικό λαό. Και η Μόσχα είναι αναγκασμένη να επιβλέψει τις εσωτερικές ισορροπίες της καθώς και την ασφάλεια των ενεργειακών αποθεμάτων και επενδύσεων της. Η Τουρκία είναι μια από τις πρώτες χώρες, η οποία έχει αντιληφθεί τις διάφορες εκφάνσεις της νέας ισορροπίας τρόμου στην περιοχή μας. Ξεκινώντας από την προηγούμενη εβδομάδα, η Άγκυρα έχει αρχίσει να αναθεωρεί την γραμμή της στην κρίση της Συρίας. Στην νέα περίοδο, η Άγκυρα πλέον κάνει λόγο για άμεση κατάπαυση του πυρός στην Συρία και για την σημασία του διαλόγου σε περιφερειακό επίπεδο.

Η νέα περιφερειακή σύρραξη σηκώνει πολλή κουβέντα... Αυτή η εξέλιξη θα μας απασχολήσει τις επόμενες εβδομάδες. Παράλληλα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας μια νέα, δυσάρεστη εξέλιξη: Στην νέα περίοδο, μαζί με την κοινωνία της Συρίας, η κοινωνία του Λιβάνου καλείται να «πληρώσει τα σπασμένα» των ιμπεριαλιστικών σχεδίων των μεγάλων δυνάμεων... Την στιγμή που στην περιοχή μας η ιστορία κάνει κύκλους, οι λαοί, οι εργαζόμενοι, οι γυναίκες, τα παιδιά υποχρεώνονται να στερηθούν το μέλλον τους για χάρη των υψηλών στρατηγικών συμφερόντων των διπλωματών, των διεθνολόγων και φυσικά του κεφαλαίου...

* Ο Νίκος Στέλγιας είναι ανταποκριτής της «Κ» στην Κωνσταντινούπολη

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση