Εμείς, η πτώχευση και οι καταθέσεις

• Γράφει ο Στέφανος Κοτζαμάνης

«Δεν ξέρω αν η κυβέρνηση λέει σήμερα όλη την αλήθεια, πάντως είναι η πρώτη φορά που οι εκτιμήσεις της για το μέλλον είναι ρεαλιστικές, συμπίπτουν με αυτές του κόσμου των επιχειρήσεων», ανέφερε Έλληνας χρηματιστηριακός παράγοντας, συνεχίζοντας: «Την ώρα που όλοι βλέπαμε πως η κρίση θα διαρκέσει πολλά χρόνια, η κυβέρνηση αρχικά έβλεπε την αρχή της ανάκαμψης στο δεύτερο εξάμηνο του 2010 και αργότερα στο δεύτερο μισό του 2011…».

Σήμερα, η κυβέρνηση είναι σαφώς πιο προσγειωμένη. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος μιλά για αρνητική ανάπτυξη 5,5% φέτος και για αρνητική επίδοση το 2012. Περισσότερο αποκαλυπτικός ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κ. Ηλίας Μόσιαλος, δήλωσε πως, ακόμη και αν πιάσουμε τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα το 2012, θα ακολουθήσουν δύσκολα χρόνια…

Προς την ίδια κατεύθυνση είναι και οι προβλέψεις για την Ελλάδα του διεθνούς οίκου Nomura, που αναμένει για το 2012 αρνητική ανάπτυξη 3,6%, επίσημη ανεργία στο 16,7% (από 15,6% φέτος) και δημόσιο χρέος στο 189% του ΑΕΠ (173% φέτος). Η Nomura μάλιστα είναι πολύ πιο σαφής όταν διαπιστώνει «αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης, εξαιτίας των οικονομικών μέτρων και του μακρύ δρόμου που απομένει μέχρις ότου η Ελλάδα ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της»…

Η Deutsche Bank δεν αναφέρθηκε στην πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών, αλλά περιορίστηκε στις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές τράπεζες. Να σημειωθεί πως φήμες φέρουν τη γερμανική τράπεζα να ενδιαφέρεται να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα, σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα.

Ανεξάρτητα, πάντως, από το κατά πόσον έχουν βάση οι συγκεκριμένες φήμες, η Deutsche Bank όχι μόνο μείωσε κατά πολύ τις τιμές-στόχους για τους ελληνικούς χρηματοπιστωτικούς ομίλους αλλά και ανέφερε χαρακτηριστικά: «Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε προσεκτικά τις ελληνικές τράπεζες, καθόσον αυτές παραμένουν εκτός επενδυτικού χάρτη» (as long as they remain outside investment land).

Και φυσικά δεν είναι μόνο οι Γερμανοί της Deutsche Bank που δεν δείχνουν «ζεστοί» για τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών. Όσο και αν οι αναλυτές παραδέχονται ότι οι τίτλοι αυτοί μπορούν να προσφέρουν... συγκινήσεις κάτω από συγκεκριμένες περιστάσεις, αλήθεια είναι πως η συντριπτική πλειονότητα των χρηματιστηριακών οίκων -ελληνικών και ξένων, τραπεζικών και μη- δεν περιλαμβάνει στις επιλογές της από το Χ.Α. ούτε μία μετοχή ελληνικής τράπεζας…

Οι ξένοι, επίσης, είναι βαθιά ανήσυχοι για τις εξελίξεις στο μέτωπο της χρηματοδότησης του ελληνικού χρέους, εκδηλώνοντας την ανησυχία τους όχι μόνο για την κατάσταση στη χώρα αλλά και για τις πιθανές παρενέργειες που προκαλεί αυτή διεθνώς.

Η Societe Generale, για παράδειγμα, υποστηρίζει πως «πρέπει να ξεκαθαρίσει η κατάσταση σχετικά με την αβεβαιότητα της αγοράς απέναντι σε επικείμενη ελληνική χρεοκοπία. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσα από τον ερχομό της ίδιας της χρεοκοπίας, είτε, όπως φαίνεται να κερδίζει πιθανότητες, με δεδομένες τις πρόσφατες δηλώσεις της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας, μέσα από συνδυασμό ενός πετυχημένου deal στο πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων και των συνεχιζόμενων δόσεων του προγράμματος διάσωσης».

Η Societe Generale, βέβαια, θεωρεί πως μια ελληνική χρεοκοπία θα ήταν λάθος -τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρωζώνη- να συνδυαστεί με έξοδο της χώρας από το ευρώ. Ο διεθνής οίκος θεωρεί για την Ελλάδα εφικτό έναν συνδυασμό πτώχευσης της χώρας και διατήρησης του ευρώ, δηλώνοντας ότι «η αποχώρηση από το ευρώ συνεπάγεται ευρύτερη οικονομική χρεοκοπία, που πέρα από το κράτος θα περιλαμβάνει και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις».

Σύμφωνα με τον οίκο, σε μια τέτοια περίπτωση (επιστροφή στη δραχμή), οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων θα αυξηθούν, ο χρηματοοικονομικός κλάδος θα συντριβεί, θα δούμε μαζικές εκροές καταθέσεων πέρα από τις τεράστιες ζημίες που θα υποστεί το ενεργητικό των τραπεζών.

Μια έξοδος όμως της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν επώδυνη και για την ευρωζώνη: «Αν η Τράπεζα της Ελλάδος αποφάσιζε να μην καταβάλλει τις υποχρεώσεις της (ύψους 115 δισ. ευρώ), αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστιο κόστος στο υπόλοιπο ευρωσύστημα».

Ανάλογη είναι η θέση και ενός άλλου γνωστού διεθνούς οίκου, της Credit Suisse, που υποστηρίζει πως μια έξοδος από το ευρώ θα ήταν λύση πολιτικά ανεπιθύμητη από την πλευρά της Γερμανίας, πρακτικά πολύ δύσκολη (δεν υπάρχει καν ο σχετικός μηχανισμός) και από οικονομική άποψη χωρίς ουσιώδη σημασία: «Η ομάδα στρατηγικής μας υπολόγισε πως το κόστος για την Ευρώπη από ένα σπάσιμο του ευρώ θα ήταν μεγαλύτερο από το κόστος διατήρησής του». Όσο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ένα τέτοιο σενάριο θα κόστιζε στο σύστημα γύρω στα 80 δισ. ευρώ (ή το 35% του ΑΕΠ), χωρίς να συνυπολογίζονται και άλλες δευτερογενείς επιδράσεις.

Η Credit Suisse εκτιμά ελληνικό default, είτε τον προσεχή Νοέμβριο είτε τον Φεβρουάριο του 2012, και σε μια τέτοια περίπτωση βασική προϋπόθεση είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει προλάβει να θωρακίσει τις άλλες επικίνδυνες χώρες από τη μετάδοση των παρενεργειών από την Ελλάδα. Όσο για τις ελληνικές τράπεζες, θα απαιτηθεί επανακεφαλαιοποίηση γύρω στα 19 δισ. ευρώ, ποσό που θεωρείται «υψηλό, αλλά ανεκτό».

Η δυνατότητα διατήρησης του ευρώ, ακόμη και σε περίπτωση πτωχεύσεως, είναι πολύ σημαντική, καθώς εξασφαλίζεται έτσι το ύψος των καταθέσεων των Ελλήνων πολιτών.

Συγκεκριμένα, η βιωσιμότητα των ελληνικών τραπεζών μπορεί να στηριχτεί στα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (χωρίς να συνυπολογίζεται φρέσκο χρήμα που πιθανόν να εισέλθει από τον ιδιωτικό τομέα) και έτσι ο όποιος θεωρητικός κίνδυνος των καταθετών είναι μια απώλεια λόγω επιστροφής στη δραχμή και στη συνέχεια υποτίμησης του νέου νομίσματος έναντι του ευρώ. Ένα τέτοιο σενάριο, ωστόσο, δεν φαίνεται να το θεωρούν πιθανό οι ξένοι αναλυτές.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση