Πόσο τρομοκρατική είναι τελικά η δράση των νέων οργανώσεων;

Νέος κύκλος τρομοκρατίας ή απλώς μεμονωμένες ενέργειες εξτρεμιστών; Αν κάποιος θα ήθελε να δει σοβαρά το θέμα της τρομοκρατίας τη δεδομένη χρονική στιγμή στη χώρα μας σε αυτό το ερώτημα θα έπρεπε να προσπαθήσει να δώσει απάντηση

Τρομοκράτες ή κακοποιοί;

Για τους περισσότερους βέβαια η απάντηση είναι απλή: νέος κύκλος τρομοκρατίας θα απαντούσε κάποιος και θα έβρισκε πολλούς σύμφωνους, αν μη τι άλλο αυτό δείχνει η δράση κυρίως του «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ» και το επαναστατικό του μανιφέστο. Ωστόσο το ζήτημα δεν είναι ακριβώς έτσι αλλά πολυπλοκότερο, όπως πολύπλοκο είναι το να μπορέσει κάποιος να δώσει σαφή ορισμό για το τι τέλος πάντων είναι τρομοκρατία.
Η γνώμη μου είναι ότι από αυτό ακριβώς θα πρέπει να ξεκινήσει ο επίδοξος μελετητής του φαινομένου. Να προσπαθήσει δηλαδή να οροθετήσει την τρομοκρατία μέσα σε όσο το δυνατόν όρια στενά, ευδιάκριτα και γενικώς αποδεκτά. Ξεκινώντας, εύκολα διαπιστώνουμε ότι διεθνώς αποδεκτός συμφωνημένος όρος για την τρομοκρατία δεν υπάρχει. Γενικά ως τρομοκρατία (terrorism) θεωρείται η «συστηματική» χρήση ή απειλή χρήσης βίας, ως αντίδραση ή ως μέσο πίεσης από οργανωμένες ομάδες με πολιτικά, θρησκευτικά ή άλλα ιδεολογικά κίνητρα (ως υπόβαθρο/βάση), εναντίον ατόμων, ομάδων ή περιουσιών, με κύριο στόχο τις κυβερνήσεις από τις οποίες προσδοκούν κάποια πολιτικά οφέλη. Βασικά χαρακτηριστικά της τρομοκρατίας είναι η ανωνυμία και η μυστικότητα των μελών, όχι όμως και των οργανώσεων. Ο σκοπός των τρομοκρατικών χτυπημάτων είναι να δημιουργήσουν πανικό, αποδιοργάνωση και έχουν πάντα εκφοβιστικό χαρακτήρα, για αυτό άλλωστε είναι απρόβλεπτα.
Τα τρομοκρατικά πλήγματα βασίζονται στον αιφνιδιασμό και στον ιδεολογικό ή στον θρησκευτικό φανατισμό, ενώ δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι για την εκπόνηση και την υλοποίησή τους απαιτούνται οικονομικοί πόροι.
Η έξαρση των εξτρεμιστικών επιθέσεων στη χώρα μας την τελευταία τριετία, με αποκορύφωμα τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008, έφερε και πάλι στο προσκήνιο τη συζήτηση περί τρομοκρατίας. Συζητήσεις που εστιάζουν κυρίως στο ερώτημα αν βρισκόμαστε και πάλι αντιμέτωποι με ένα νέο κύκλο τρομοκρατίας. Η έννοια της τρομοκρατίας, μολονότι δεν ορίζεται επακριβώς, πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία όπως προσφυγή στη βία ή απειλές για άσκηση βίας, ύπαρξη πρόθεσης να χρησιμοποιηθεί βία για πολιτικούς σκοπούς, το άτομο ή τα άτομα που διαπράττουν τη συγκεκριμένη πράξη να ενεργούν χωρίς να ασκούν κρατική εξουσία και κυρίως η δράση διέπεται από ιδεολογικό φανατισμό. Στην περίπτωσή μας αυτό ακριβώς πρέπει να εξετάσουμε, αν δηλαδή υπάρχουν τα στοιχεία αυτά στη δράση των οργανώσεων. Ξεκάθαρα θα λέγαμε ότι δεν υπάρχουν. Υπάρχουν κάποια από αυτά, τουλάχιστον αυτό συνάγεται από τη δράση των δύο σημαντικότερων οργανώσεων που εμφανίστηκαν μετά την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη». Του «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ» και της «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ». Η «ΣΕΧΤΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ» είναι πρωτοεμφανιζόμενη με περιορισμένη δράση και ως εκ τούτου προς το παρόν δεν μπορούμε να κάνουμε ασφαλείς εκτιμήσεις αναφορικά με τη δραστηριότητα της.
Την τελευταία δεκαετία εμφανίστηκε ο όρος «νέα τρομοκρατία». Οι μελετητές του φαινομένου υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια αλλαγή στη δομή, ως προς τα άτομα που συμμετέχουν και την αντιμετώπιση που έχουν απέναντι στη βία. Συγκεκριμένα, η δομή των τρομοκρατικών οργανώσεων είναι πλέον περισσότερο δικτυακή, υπάρχουν δηλαδή πολλοί αυτόνομοι πυρήνες-ομάδες που λειτουργούν χωρίς υποχρεωτικά να υπόκεινται στον άμεσο έλεγχο μιας κεντρικής αρχής. Αυτό τους εξασφαλίζει πρώτα από όλα στεγανότητα, αφού διασφαλίζεται η ανωνυμία των ηγετών, αλλά και προσαρμοστικότητα στις εκάστοτε συνθήκες.
Τα άτομα που απαρτίζουν τις αυτόνομες επιχειρησιακές μονάδες θεωρείται ότι είναι περισσότερο «ερασιτέχνες», καθόσον υπολείπονται σε γνώση, συγκροτούνται για να οργανώσουν ένα χτύπημα και μετά διαλύονται χωρίς να έχουν ειδική εκπαίδευση και γνώση. Η άποψη περί νέας τρομοκρατίας έχει φυσικά πολλούς επικριτές. Η επιχειρηματολογία των οποίων εστιάζει στο γεγονός ότι οι τρομοκράτες πάντα ήταν ερασιτέχνες, αλίμονο αν ήταν επαγγελματίας, ο δε επαγγελματισμός αφορά κυρίως την ικανότητα αποφυγής της σύλληψης .
Επί της ουσίας, το αν θα ορίσουμε τη δράση του «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ» ή της «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ», της «ΣΕΧΤΑΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ» ή άλλης οργάνωσης ως νέα ή ως παραδοσιακή τρομοκρατία δεν προσδίδει στην ουσία τίποτε απολύτως στη μελέτη του φαινομένου. Το ερώτημα που χρήζει απαντήσεως είναι αν η δράση των παραπάνω οργανώσεων είναι τρομοκρατική. Αναμφίβολα οι προαναφερθείσες οργανώσεις και ειδικά ο «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ» φιλοδοξούν να καλύψουν το κενό που άφησε η «17 Νοέμβρη», η δράση της οποίας αποτελεί έμπνευση για τα μέλη του. Ως προς τον «Ε.Α.», από τις επιθέσεις που μέχρι σήμερα ανέλαβε συνάγεται το συμπέρασμα ότι τα μέλη του δεν διαθέτουν επαρκείς τεχνικές γνώσεις, δεν πρέπει όμως να παραβλέπουμε το γεγονός ότι η συνεχής ενασχόλησή τους με το αντικείμενο θα τους προσδώσει γνώση και εμπειρία. Επίσης από τη μελέτη των προκηρύξεών του φαίνεται ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει ιδεολογικό υπόβαθρο παρά μόνο το ιδεολόγημα της βίας ως κυρίαρχο στοιχείο. Οι συντάκτες δεν εμπνέονται από ιδεαλισμό αλλά κυρίως από μίσος κατά της εξουσίας και κυρίως κατά της Αστυνομίας. Το κείμενο που δημοσιεύθηκε μετά τη δολοφονική επίθεση σε βάρος του αστυφύλακα Μαντζούνη είναι στην ουσία ένα υβρεολόγιο κατά της ΕΛ.ΑΣ. Ενώ υπάρχει σαφής πρόθεση για προσφυγή στη βία, δεν υπάρχει ιδεολογικό υπόβαθρο που θα αποπειραθεί να νομιμοποιήσει αυτήν, τουλάχιστον στους κύκλους των αντιεξουσιαστών. Έτσι η δράση τους προσομοιάζει περισσότερο με αυτή των κοινών κακοποιών.
Αντίθετα και χωρίς να παραβλέπουμε την πιθανότητα ότι κάποια μέλη έχουν παράλληλη δράση και στις δύο οργανώσεις, οι προκηρύξεις, κυρίως της «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ», που είδαν το φως της δημοσιότητας εμπνέονται από έναν αναρχοϊδεαλισμό θα λέγαμε, και η δράση της καλύπτεται από τον συγκεκριμένο ιδεολογικό μανδύα. Η παρατήρηση αυτή είναι μείζονος σημασίας διότι καίτοι τα χτυπήματα της συγκεκριμένης οργάνωσης είναι ήπια και δεν υπάρχει ξεκάθαρη αλλά μόνον ενδεχόμενη πρόθεση για χρήση βίας σε βάρος προσώπων, ο εμπλουτισμός της με νέα μέλη και ιδέες φαίνεται πιθανότερος. Η εξέλιξή της θα εξαρτηθεί από τις ιδέες και την εμπειρία των νέων μελών.
Καταλήγοντας, ικανός διάδοχος της «17 Νοέμβρη» προς το παρόν δεν υπάρχει. Είναι πιθανόν όμως να υπάρξει στο μέλλον αν επέλθει ζύμωση του «Ε.Α.» με την «Ε.Τ.» ή με άλλη οργάνωση που να διαθέτει ιδεολογικό υπόβαθρο. Ακριβώς γιατί ο ιδεαλισμός από τον οποίο φαίνεται να διαπνέεται η δράση της «Ε.Τ.» μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τα άτομα του χώρου.
Αν μεταξύ αυτών είναι και άτομα που προέρχονται από τον «Ε.Α.» τα οποία έχουν δείξει σαφή πρόθεση για εκδήλωση βίαιων επιθέσεων τότε είναι πολύ πιθανό να προκύψει μια νέα τρομοκρατική οργάνωση ανώτερου επιπέδου, με δεδομένο την προηγούμενη εμπειρία, από τη «17 Νοέμβρη». Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται αποκλειστικά σε στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα, ωστόσο δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε την ύπαρξη και άλλων που τυχόν να είναι στη διάθεση των Αρχών.
Μοιραία, όσο η δράση των εξτρεμιστικών οργανώσεων δεν περιορίζεται τόσο η εμφάνιση νέων τρομοκρατικών οργανώσεων θα φαντάζει ως σοβαρό ενδεχόμενο, αφού ο χώρος των αναρχικών και των αντιεξουσιαστών παραδοσιακά αποτελεί πηγή άντλησης στελεχών.
Ακριβώς εκεί θα πρέπει να εστιάσουν τη δράση της οι αρχές επιβολής: στη διάλυση δηλαδή των εξτρεμιστικών ομάδων μέσα από τις οποίες μπορούν να γαλουχηθούν και να αναδειχθούν μελλοντικοί τρομοκράτες. Ο ιδεολογικός μανδύας της τρομοκρατίας έχει πάντα θρησκευτικό και πολιτικό χαρακτήρα. Επιπλέον δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι η μεγέθυνση του ρήγματος φτωχών και πλουσίων, πολιτών και κρατών, όπως διαγράφεται στη σημερινή παγκόσμια πραγματικότητα, ενέχει τον κίνδυνο η τρομοκρατία να αποκτήσει λαϊκή βάση. Έτσι, εκτός των μέτρων καταστολής είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα που θα αμβλύνουν τις ανισότητες και θα ενισχύσουν το κράτος πρόνοιας και το αίσθημα δικαίου.
* Ο κ. Βασίλειος Μπερτάνος είναι Κοινωνιολόγος- Εγκληματολόγος.
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση