Στο τρίγωνο Αθήνας - Τρίπολης - Άγκυρας
Η επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα τελικά θα είναι πιο σημαντική τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο από ότι μπορούσε να προβλέψει κάποιος. Η συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο είναι η πρώτη Έλληνα Αξιωματούχου από τη στιγμή που η Άγκυρα ξεκίνησε τον τελευταίο γύρο αναθεωρητικών προκλήσεων το καλοκαίρι του 2019.
Προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος οι προσδοκίες να μην παραμείνουν χαμηλές. Όσο και αν είναι θετική η συνάντηση – κυρίως γιατί καταδεικνύει ότι η Τουρκία είναι επισπεύδουσα – δε σηματοδοτεί κάποια μετακίνηση από τις γνωστές της θέσεις. Είναι όμως απλώς κινήσεις τακτικής; Αν και είναι παρακινδυνευμένη κάθε εκτίμηση, υπάρχουν μερικά δεδομένα.
Πρώτον, μπαίνουμε στον έκτο μήνα σχετικής ηρεμίας και αναστολής των τουρκικών επιθετικών διαβημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Όσο και αν οφείλεται στην αρνητική για την Τουρκία συγκυρία που προκύπτει κυρίως από την εκλογή Μπάιντεν, είναι και αποτέλεσμα της στιβαρής ελληνικής στάσης και σε στρατηγικό και σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Δεύτερον, η προσπάθεια κάποιων εντός της ΕΕ να αποσυνδέσουν τη λεγόμενη «θετική ατζέντα» στις ευρωτουρκικές σχέσεις από τη συμπεριφορά της Άγκυρας έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου τουλάχιστον προς το παρόν έχει αποτύχει.
Τρίτον, οι δυσκολίες του Προέδρου Ερντογάν στο εσωτερικό είναι για πρώτη φόρα τέτοιες που να απειλούν την πολιτική του ηγεμονία και αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις και την πολιτική του επιβίωση. Τέταρτον, τα μέτωπα στο εξωτερικό είναι πολλά και η πιθανότητα στρατηγικής εξάντλησης δεν είναι αμελητέα.
Με το τελευταίο συνδέεται και η τωρινή μεγάλη κινητικότητα για το παρόν και το μέλλον της Λιβύης. Μπορεί η Τρίπολη να εξελίχθηκε σε Τουρκικό προτεκτοράτο για να εξασφαλίσει η πλευρά Σάραζ την πολιτική και βιολογική της επιβίωση και μπορεί το βασικό αντάλλαγμα για την Τουρκική στρατιωτική εγγύηση να ήταν το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, αλλά στις σημερινές συνθήκες και εφόσον η κατάσταση στη Λιβύη παραμείνει σταθερή, αυτή η παρουσία θα γίνεται κάθε μέρα που περνά και λιγότερο ανεκτή από τις Λιβυκές πολιτικές δυνάμεις, τους περιφερειακούς παράγοντες και τη διεθνή κοινότητα ευρύτερα.
Κανείς δεν περιμένει ότι η προσωρινή κυβέρνηση θα αποσύρει την υπογραφή της Λιβύης από το μνημόνιο αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι τα πράγματα δεν είναι όπως πριν. Οι δηλώσεις του Λίβυου Πρωθυπουργού κατά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού είναι σημειολογικά αξιοπρόσεκτες. Το ίδιο και οι δηλώσεις του στην Κωνσταντινούπολη. Είναι σαφές ότι η Τρίπολη θα ήθελα να απεγκλωβιστεί από την ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Διαμορφώνεται γοργά ένα τρίγωνο μεταξύ Τρίπολης, Αθήνας και Άγκυρας.
Πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η δυναμική ενός τέτοιου τριγώνου; Αν και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι περισσότερο, προφανώς μια πολυμερής διάσκεψη θα ήταν καλοδεχούμενη από τη Λιβυκή πλευρά. Και αυτό είναι κάτι που προωθεί και η Άγκυρα και καλοβλέπουν αρκετοί στην ΕΕ. Η Αθήνα πρέπει να είναι έτοιμη να διαμορφώσει και τη διαδικασία και την ουσία.
Κώστας Υφαντής
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Ερευνητικός Εταίρος στο ΙΔΙΣ
Liberal
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...