Ποια είναι η ΤPAO και τι πραγματικά ψάχνει στο Καστελλόριζο

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Κάνει λάθος όποιος θεωρεί ότι η Τουρκία επιχείρησε για πρώτη φορά τώρα να αμφισβητήσει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι πρώτοι τουρκικοί χάρτες με προς παραχώρηση θαλάσσια οικόπεδα στη Μεσόγειο, δημοσιεύτηκαν το 2007, όταν η Κύπρος ξεκινούσε και εκείνη τις δικές της προσπάθειες που κατέληξαν στην ανάθεση του περίφημου οικοπέδου 12, γνωστό και ως κοίτασμα της Αφροδίτης, στην αμερικανική εταιρεία Noble Energy, που χθες ανακοινώθηκε ότι εξαγοράστηκε από τον αμερικανικό πετρελαϊκό κολοσσό Chevron.

Βεβαίως, οι Τούρκοι δεν είχαν την ίδια επιτυχία όπως η Κύπρος: το 2012 η Τουρκία επιχείρησε να απευθύνει προσκλητήριο σε διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες προκειμένου να συμμετάσχουν στην έρευνα και εκμετάλλευση θαλάσσιων πετρελαϊκών οικοπέδων στη Μεσόγειο. Συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 2021 η TPAO δημοσίευσε χάρτη που περιλάμβανε 17 θαλάσσια οικόπεδα εκ των οποίων 4 ήταν χαραγμένα εντός της ελληνικής ΑΟΖ και 3 εντός της Κυπριακής. Αυτός ήταν και ο λόγος που το προσκλητήριο της Άγκυρας προς διεθνείς πετρελαϊκές δεν βρήκε ανταπόκριση στην αγορά.

Η αποτυχία αυτή πάντως δεν πτόησε την τουρκική πλευρά η οποία μη φειδόμενη οικονομικών πόρων, αποφάσισε να αναλάβει από μόνη της τις έρευνες, καταβάλλοντας τεράστια ποσά προκειμένου να αγοράσει ερευνητικά και γεωτρητικά σκάφη και καταβάλλοντας η ίδια τα υψηλά κόστη που απαιτούνται για τις έρευνες. Επιχειρησιακός βραχίονας, πίσω από την προσπάθεια της Άγκυρας να δημιουργήσει τετελεσμένα στην περιοχή και να απαντήσει στις ελληνικές και κυπριακές επιτυχίες στην περιοχή της Ανατολική Μεσόγειο είναι η τουρκική κρατική εταιρεία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı). Πρόκειται σύμφωνα με τους γνωρίζοντες για μια πολύ καλή εταιρεία πετρελαίου, η οποία είναι άριστα στελεχωμένη και κατάλληλα εξοπλισμένη.


Καλά σχεδιασμένη κίνηση

Σημειώνεται ότι η TPAO δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρεί να διεξαγάγει έρευνες στην επίμαχη περιοχή μεταξύ Ρόδου και νότια του Καστελλόριζου. Η Άγκυρα πραγματοποίησε στο παρελθόν σεισμικές έρευνες, τα αποτελέσματα των οποίων έχει ήδη αξιολογήσει και τώρα επιχειρεί να εντοπίσει με συμπληρωματικές έρευνες γεωτρητικούς στόχους, κατά την πάγια τακτική που ακολουθείται στην πετρελαϊκή αγορά.

Πως όμως έφτασε η τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων TPAO να επιχειρεί να ξεκινήσει έρευνες σε περιοχές που εμπίπτουν εντός των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και που αποσκοπούν οι κινήσεις της;

Πηγές της αγοράς πετρελαίου επισημαίνουν ότι η κίνηση της Τουρκίας είναι πολύ καλά σχεδιασμένη και μελετημένη. Η NAVTEX που εξέδωσε η Άγκυρα για έρευνες του σκάφους Oruc Reis έχει συγκεκριμένα γεωγραφικά χαρακτηριστικά . Από πλευράς ερευνών δεν πρόκειται να προσφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα στις προσπάθειες για εντοπισμό πιθανών κοιτασμάτων. Ωστόσο εάν οι συντεταγμένες της NAVTEX συνεχιστούν προς τα νότια, τότε συμπίπτουν με τις συντεταγμένες του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Τι σημαίνει αυτό και που αποσκοπεί η τουρκική κίνηση; Απώτερος σκοπός της Τουρκίας είναι μέσα από τις κινήσεις αυτές να ακυρώσει στην πράξη και την ουσία τις συμφωνίες της Κύπρου με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και το Λίβανο, οι οποίες δίνουν επήρεια ΑΟΖ στα νησιά. Ο δρ. Κωνσταντίνος Νικολάου, γεωλόγος πετρελαίων και σύμβουλος εταιρειών πετρελαίου με 45 χρόνια εμπειρίας στις έρευνες υδρογονανθράκων, ο οποίος με εκτενή αρθρογραφία του έχει προβλέψει όλες τις κινήσεις της Τουρκίας στην σκακιέρα της ανατολικής Μεσογείου τονίζει στο capital.gr ότι η NAVTEX είναι πολύ καλά μελετημένη κίνηση τεράστιας γεωπολιτικής σημασίας. Η Άγκυρα θέλει να ακυρώσει τις συμφωνίες της Κύπρου με πάγιο στόχο ενισχύσει τη θέση της ότι τα νησιά δεν έχουν ΑΟΖ.

Ταυτόχρονα η Τουρκία, όπως έπραξε και με τη Λιβύη, έχει επιχειρήσει - επί αδελφών Μουσουλμάνων - να δελεάσει και την Αίγυπτο, προτείνοντας χάραξη ΑΟΖ στη μέση γραμμή Τουρκίας Αιγύπτου, παραχωρώντας στο Κάιρο μεγαλύτερη ζώνη οικονομικής επιρροής. Οι προσπάθειες αυτές δεν πέτυχαν και ούτε φαίνεται ότι μπορούν να βρουν πρόσφορο έδαφος στο ορατό μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι εάν εφαρμόζονταν οι τουρκικές επιδιώξεις και η Κύπρος ως νησί δε διέθετε ΑΟΖ, τότε τα κοιτάσματα του Γλαύκου και της Καλυψούς θα πήγαιναν στην Αίγυπτο ενώ το κοίτασμα της Αφροδίτης στο Ισραήλ.

Ο κ. Νικολάου εκτιμά ότι η Τουρκία δε θα προχωρήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση αφού έχει επιτύχει το στόχο της, μέσω της ανακοίνωσης του State Department, η οποία κάνει λόγο για αμφισβητούμενες περιοχές. Ταυτόχρονα προβλέπει ότι δε θα υπάρξει κίνηση από πλευράς Τουρκίας για έρευνες νοτίως της Κρήτης καθώς δεν μπορεί να τους δώσει εκχώρηση περιοχής και άδεια η Λιβύη, με δεδομένο ότι η περιοχή της Βεγγάζης δεν ελέγχεται από τον Σάρατζ αλλά από τον στρατάρχη Χαφτάρ.

Προβλέψιμη στρατηγική

Στην αρθρογραφία του ο κ. Νικολάου έχει περιγράψει αναλυτικά τα βήματα και τη στρατηγική που ακολουθεί η Τουρκία:

- Το πρώτο βήμα είναι η έκδοση χαρτών παραχωρήσεων και οι ανακοινώσεις σε διεθνή φόρουμ

- Το δεύτερο στάδιο είναι η διενέργεια σεισμικών ερευνών για τον εντοπισμό γεωτρητικών στόχων. Καθώς η αγορά αρνείται να προχωρήσει σε παράνομες έρευνες, για το σκοπό αυτό έχει εξοπλιστεί με ειδικά σκάφη αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων, η TPAO.

- Το επόμενο στάδιο είναι οι γεωτρήσεις πάλι με ιδιόκτητα σκάφη, με στόχο την ανακάλυψη υδρογονανθράκων και τη δημιουργία τετελεσμένων με την εγκατάσταση εξεδρών παραγωγής.

Στην πραγματικότητα δηλαδή, οι κινήσεις της Τουρκίας επιχειρούν να απαντήσουν στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η Άγκυρα έχει απομονωθεί και βρίσκεται εκτός των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου έχουν εντοπιστεί σημαντικά αποθέματα υδρογονανθράκων.

Σε κάθε περίπτωση, οι κινήσεις της Τουρκίας φαίνεται ότι εντάσσονται στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης μακροχρόνιας στρατηγικής, η οποία έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις και επιχειρεί να ανακτήσει για την Τουρκία το χαμένο έδαφος των τελευταίων ετών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο χάρτης των τουρκικών παραχωρήσεων της TPAO- Χάρτης περιοχών εκμετάλλευσης Τουρκίας
Πηγή: Τουρκικό υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων
Ημερομηνίες δημοσίευσης 2011 – 2013

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση