Ποιά μηνύματα στέλνει η Άγκυρα

Του Κώστα Ράπτη

Είναι η κλιμάκωση της έντασης στην θαλάσσια περιοχή του Καστελόριζου προτεραιότητα της Τουρκίας στην παρούσα φάση; Η δημόσια συζήτηση στη γείτονα δεν δίνει αυτήν την εντύπωση.

Καθ' όλο το προηγούμενο διάστημα η κάλυψη των σχετικών εξελίξεων από τα (ελεγχόμενα) μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας υπήρξε χαρακτηριστικά υποτονική – και όταν αυτό δεν συνέβαινε, οφειλόταν σε αναπαραγωγή δημοσιευμάτων ή δηλώσεων από την Ελλάδα.

Η χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας υπό την προεδρία του Ταγίπ Ερντογάν επίσης αποτυπώνει της ιεραρχήσεις των Τούρκων ιθυνόντων. Στο ανακοινωθέν που προέκυψε από τη συνεδρίαση την πρώτη θέση καταλαμβάνει, όπως είναι αναμενόμενο, η "μάχη κατά της τρομοκρατίας” εντός και εκτός συνόρων και ακολουθεί η κρίση της Λιβύης, με τη διαβεβαίωση ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης και να "μάχεται ενάντια σε κάθε τυραννία”, χωρίς να διστάσει να κάνει οποιοδήποτε αναγκαίο βήμα, ενώ εκφράζεται η πεποίθηση ότι προσπάθειες τρίτων να επωφεληθούν από το χάος στηριζόμενοι σε "πραξικοπηματίες” θα αποτύχουν.

Η ηχηρή διαβεβαίωση ότι η Τουρκία είναι "απολύτως αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματα, τους δεσμούς και τα συμφέροντα της στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως προκύπτουν από το διεθνές δίκαιο” εντάσσεται, κατά ενδιαφέροντα τρόπο, στο απόσπασμα του ανακοινωθέντος που αφορά το Κυπριακό, με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας να υποστηρίζει ότι δεν θα επιτραπούν πρωτοβουλίες χωρών και δρώντων που παραβλέπουν την παρουσία και τα δίκαια της τουρκοκυπριακής κοινότητας και είναι πιθανό να υπονομεύσουν το περιβάλλον ειρήνης και σταθερότητας στην Κύπρο.


Ιδιαίτερη μνεία επιφυλάσσεται και στην κρίση του Καυκάσου, με την προειδοποίηση ότι "ο τουρκικός λαός θα υποστηρίξει κάθε απόφαση που θα λάβει το αδελφό Αζερμπαϊτζάν” για την απόκρουση της "επιθετικότητας της Αρμενίας” και τον τερματισμό της κατοχής αζερικών εδαφών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόσφατη ανάφλεξη στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν δεν σημειώθηκε στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που έχει αποσχισθεί από τα τέλη της σοβιετικής εποχής, αλλά βορειότερα, κοντά στο σημείο διέλευσης των αγωγών που συνδέουν το Μπακού με την Τουρκία μέσω Γεωργίας. Η συγκεκριμένη σύγκρουση επιβαρύνει περαιτέρω τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα, η οποία θα πρέπει να βρει ισορροπία ανάμεσα σε δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, εκ των οποίων η μία (η Αρμενία) ανήκει και στο αμυντικό Σύμφωνο της Σαγκάης.

Με άλλα λόγια, σε επίπεδο δημόσιου λόγου τα ελληνοτουρκικά ζητήματα δεν προέχουν και αντιμετωπίζονται ως "υποταγμένα” είτε στην πάγια στρατηγική της Τουρκίας για το Κυπριακό είτε, εμμέσως, στην μεγάλη άμεση πρόκληση που συνιστά για την Άγκυρα η απειλή της Αιγύπτου να επέμβει στη Λιβύη στο πλευρό των αντιπάλων της κυβέρνησης Σαράτζ.

Σε αυτό το πλαίσιο, και με δεδομένη την διπλωματική κινητικότητα, ιδίως από γερμανικής πλευράς, μπορούν να ερμηνευθούν και οι δηλώσεις του συμβούλου και εκπροσώπου του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν στο πρακτορείο Reuters, ότι η Ελλάδα είναι ένας σημαντικός γείτονας για την Τουρκία, αλλά η αντίδρασή της στο θέμα των υποθαλάσσιων ερευνών υπήρξε "υπερβολική”, στηριζόμενη σε μια "μαξιμαλιστική” ερμηνεία του διεθνούς δικαίου, και πως αυτή η "ενεργειακή διαφωνία” μπορεί να επιλυθεί με διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση της "ενεργειακής διαφωνίας", όπως την χαρακτηρίζει. Ο Καλίν επίσης προειδοποιεί ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί "ποτέ" την απειλή των κυρώσεων από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση και κάλεσε την τελευταία να "γυρίσουν μια νέα σελίδα" στις μεταξύ τους σχέσεις.

Στον βαθμό που οι πιέσεις προς την Ελλάδα αξιοποιούνται, όπως ομολογείται περίπου ανοικτά, για μιαν ευρύτερη επαναδιαπραγμάτευση των ευρω-τουρκικών σχέσεων, μένει το ερώτημα από ποιό επίπεδο έντασης και μετά είναι διατεθειμένη η Τουρκία να κάνει τη στροφή προς τη διαπραγμάτευση που ήδη περιγράφει ως ευκταία και κυρίως ποιες διαβεβαιώσεις της μεσολαβούσας Γερμανίας (παρά την προηγούμενο τορπιλισμό της συνάντησης Σουρανή-Καλίν στο Βερολίνο με τη δημοσιοποίησή της από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών) προσφέρουν ενισχυμένα κίνητρα για κάτι τέτοιο.

Η σχετική έξοδος της Γαλλίας από το παιχνίδι, η οποία, μετά το διαφαινόμενο πάγωμα της πώλησης φρεγατών στην Ελλάδα αρκείται αυτή τη στιγμή στις ηχηρές προειδοποιήσεις Μακρόν προς Τουρκία κατά την υποδοχή του Νίκου Αναστασιάδη, απλοποιεί περισσότερο τα δυνατά σενάρια.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση