Τα «απόνερα» του Ορούτς Ρέις και το τρίτο γεωτρύπανο

Τις προθέσεις της Άγκυρας ανιχνεύει η Αθήνα, λίγες ημέρες μετά τον πλου του «Ορούτς Ρέις» σε περιοχή ελληνικής ευθύνης, ενώ παράλληλα προχωρεί ταχέως στην εμβάθυνση των σχέσεών της με τον άξονα των αραβικών χωρών που αντιτίθεται στα σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Λιβύη. Ο πλους του «Ορούτς Ρέις» την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου θα μπορούσε να είναι πολύ συντομότερος και αυτό αποτελεί σε σημαντικό βαθμό μια εξέλιξη η οποία οφείλεται στην έλλειψη αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και στην Αγκυρα. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, το τουρκικό ερευνητικό εισήλθε στην περιοχή που εμπίπτει με την ελληνική υφαλοκρηπίδα πολύ νωρίς το πρωί της Παρασκευής, αρκετή ώρα προτού καν απογειωθεί το ελικόπτερο που μετέφερε τον υφυπουργό Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδη Στεφανή προς τη Χίο και τις Οινούσσες. Ως εκ τούτου, από την Άγκυρα δεν θα μπορούσε να γίνει κάποια σύγχυση περί του αν ο κ. Στεφανής μεταβαίνει στα Ίμια ή όχι. Άλλωστε ο πλους του «Ορούτς Ρέις» προς την ελληνική υφαλοκρηπίδα είχε ξεκινήσει από το βράδυ της Πέμπτης.

Η διαπίστωση του κυβερνήτη του «Ορούτς Ρέις» ότι στην περιοχή είχε πλεύσει η φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» οδήγησε, σύμφωνα με πληροφορίες, την τουρκική πλευρά σε δύο αποφάσεις. Πρώτον, να δοθεί εντολή για τουρκική ναυτική συνοδεία και, δεύτερον, να παραταθεί η παραμονή του «Ορούτς Ρέις» στην περιοχή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εκτιμάται ότι το τουρκικό ερευνητικό πλοίο θα μπορούσε να έχει αφήσει τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας ήδη από το βράδυ της Παρασκευής 31 Ιανουαρίου, ωστόσο επέλεξε να ακολουθήσει εξαιρετικά αργές ταχύτητες με αποτέλεσμα τελικά να αποχωρήσει στις 08.45 της 1ης Φεβρουαρίου.


Η «Κ» αποκάλυψε την περασμένη Κυριακή (2 Φεβρουαρίου) την ακριβή πορεία των πραγμάτων μέχρι τη λήξη του συναγερμού στην Αθήνα, ωστόσο η συγκεκριμένη λεπτομέρεια υποδηλώνει την έλλειψη πραγματικού διαύλου επικοινωνίας, αλλά και την καχυποψία που υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές. Η εγχώρια επικοινωνιακή διαχείριση των «απόνερων» του «Ορούτς Ρέις» οφείλεται κατά κύριο λόγο στην παραδοσιακή έλλειψη ψυχραιμίας από πλευράς των επαγγελματιών να αναπαραγάγουν τις εξελίξεις και λιγότερο στην πραγματικότητα, όπως αυτή καταγράφηκε στο πεδίο. Ο πλους του «Ορούτς Ρέις» αναλύεται από τους αρμόδιους και υπό το πρίσμα του αιφνιδιασμού. Η επιλογή να πλεύσει το ερευνητικό προς τα δυτικά, εκτός περιοχής που προηγουμένως είχε οριοθετηθεί με NAVTEX, αποτελεί μια ασυνήθιστη πρακτική για τα τουρκικά δεδομένα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Αθήνα επαναπαύεται. Οι πληροφορίες περί προμήθειας και τρίτου πλωτού γεωτρύπανου από την τουρκική εταιρεία πετρελαίου (ΤΡΑΟ) είναι ενδεικτικές των προθέσεων της Άγκυρας να μην εγκαταλείψει τον σχεδιασμό τον οποίο ακολουθεί τα τελευταία χρόνια και, όπως φαίνεται, επιμένει να επενδύει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Η δεδηλωμένη ανησυχία της Αθήνας αφορά το ενδεχόμενο πραγματοποίησης σεισμικών ερευνών ή και γεωτρήσεων στην περιοχή η οποία έχει οριοθετηθεί ανάμεσα στην Τουρκία και στη Λιβύη με το μνημόνιο που υπέγραψε ο έχων έδρα στην Τρίπολη πρωθυπουργός Φαγέζ αλ Σαράζ με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έχει επανειλημμένως προειδοποιήσει ότι μια τέτοια εξέλιξη θα επέσυρε αρνητικότατες συνέπειες για την Τουρκία, ωστόσο δεν είναι καθόλου σαφές ότι στην Άγκυρα συμμερίζονται αυτή την εκτίμηση. Αντιθέτως, όπως εκτιμούν ολοένα και περισσότερες πηγές, ο κ. Ερντογάν, ευρισκόμενος ενώπιον ενός πιθανού αδιεξόδου στη βόρεια Συρία αρχής γενομένης από το Ιντλίμπ, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την Ανατολική Μεσόγειο για να εξαγάγει μέρος της κρίσης που κυοφορείται στο εσωτερικό. Εκτιμάται ότι ο κ. Ερντογάν δεν θα διστάσει να προχωρήσει ακόμα και σε πρόωρες εκλογές, ίσως και το 2021, προκειμένου να επιτύχει πολιτικά κέρδη από μια πιθανή σκλήρυνση της στάσης προς το εξωτερικό. Αν η Ελλάδα αποτελεί μέρος αυτής της πολιτικής στρατηγικής, μένει να αποδειχθεί. Πάντως, ρητορικά, μέσω κυρίως του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η Άγκυρα τείνει διπλωματική χείρα για έναρξη διαπραγματεύσεων υπό τον όρο αποκλεισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας από τις συζητήσεις.

Άνοιγμα στις αραβικές χώρες

Η Αθήνα επενδύει στις πάγιες συμμαχικές σχέσεις της και επιχειρεί να εμβαθύνει το άνοιγμα προς τις αραβικές χώρες που δεν συμμερίζονται την τουρκική ατζέντα στη Λιβύη, όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ). Μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη μεταστάθμευση Πάτριοτ στη Σαουδική Αραβία, έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και για στενότερη συνεργασία με τα ΗΑΕ. Συζητείται η μετεκπαίδευση 400 στελεχών της αεροπορίας των ΗΑΕ, κάτι που δεν είναι παρά η αρχή πολύ βαθύτερων επαφών ανάμεσα στις δύο χώρες, που ξεκινάει από τη συνεργασία σε εξοπλισμούς και φθάνει ώς την ανταλλαγή πληροφοριών. Στο επίπεδο των εξοπλισμών, η Αθήνα ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για την επάρκεια ανταλλακτικών που έχουν οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΑΕ, κυρίως για τη συντήρηση των ελικοπτέρων Απάτσι και Σινούκ της Αεροπορίας Στρατού.

Οι συνέργειες, βέβαια, αγγίζουν ευρύτερα τις σχέσεις Ελλάδας και ΗΑΕ και έχουν κοινό σημείο τη διαπίστωση ότι πιθανή επικράτηση σεκταριστικών στοιχείων, σε χώρες όπως η Λιβύη, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε γενικότερη αποσταθεροποίηση όλη την περιοχή μέχρι και τον Κόλπο. Ο κ. Δένδιας θα μεταβεί την Πέμπτη στην Αλγερία, η οποία έχει ρόλο-κλειδί για τις εξελίξεις στη Λιβύη, ενώ γίνονται προσπάθειες και για επίσκεψη στην Τυνησία. Ο υπουργός Εξωτερικών θα βρεθεί αύριο στην Ισπανία, η οποία έχει ειδικό βάρος και γνώσεις για τις εξελίξεις στο δυτικό Μαγκρέμπ.

Ο κ. Δένδιας επίσης βρέθηκε προ ολίγων ημερών και στη Ρώμη, με την οποία επιβεβαιώθηκε δημοσίως η «ανανέωση» των προσπαθειών για οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα σε Ιταλία και Ελλάδα. Πίσω από τις λογικές και αναμενόμενες δημόσιες αβρότητες, η Ρώμη εξακολουθεί να δημιουργεί προσκόμματα, μη αποδεχόμενη τη μετατροπή της συμφωνίας για την υφαλοκρηπίδα του 1977 σε συμφωνία για ΑΟΖ.

Οι ελληνογαλλικές σχέσεις διευρύνονται

Η ενίσχυση των ελληνογαλλικών σχέσεων στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας είναι δεδομένη και εκφράζεται ολοένα και εντατικότερα. Η παρουσία του γαλλικού ελικοπτεροφόρου «Ντιξμούντ» στο Αιγαίο και του αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκωλ» σε ελληνικά και κυπριακά νερά, ήταν μια κίνηση εκ μέρους του Παρισιού προκειμένου να δοθεί ένα σήμα προς την Άγκυρα, αλλά και τις κυβερνήσεις σε Αθήνα και Λευκωσία. To «Σαρλ ντε Γκωλ» παρέμενε στην κυπριακή ΑΟΖ ακόμα και χθες, έχοντας περάσει από όλα τα οικόπεδα στα οποία η τουρκική εταιρεία πετρελαίου (ΤΡΑΟ) πραγματοποιεί έρευνες ή γεωτρήσεις.

Κυρίως, η συγκεκριμένη κίνηση εντάσσεται στον ρόλο που φιλοδοξεί να διαδραματίσει η Γαλλία στην Ε.Ε., εκείνο της αιχμής του δόρατος στους τομείς άμυνας και ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο η Γαλλία επιθυμεί τη στενότερη δυνατή συνεργασία με όποια χώρα το επιθυμεί. Γι’ αυτό και η υπουργός Άμυνας της Γαλλίας, Φλοράνς Παρλί, η οποία φθάνει στην Αθήνα στις 24 Φεβρουαρίου, έχει πολύ συγκεκριμένη ατζέντα συνομιλιών με την ελληνική ηγεσία. Η κ. Παρλί θα ζητήσει, εκ νέου, συνδρομή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων για αποστολή επιτήρησης στον Περσικό Κόλπο με συμμετοχή και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Υπενθυμίζεται ότι η Αθήνα ήδη έχει αρνηθεί ευγενικά παρόμοια έκκληση από το Παρίσι και την Ουάσιγκτον στο πρόσφατο παρελθόν. Η κ. Παρλί θα ζητήσει και κάτι ακόμα, τη συμμετοχή των ελληνικών Ε.Δ. στην τελούσα υπό την ηγεσία της ευρωπαϊκή αποστολή στο Μάλι. Η αποστολή της Ε.Ε. στο Σαχέλ είναι από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες για τη Γαλλία.

Στην ατζέντα της Γαλλίδας υπουργού Άμυνας περιλαμβάνονται και τα εξοπλιστικά, τα οποία ξεκινούν με τις διαπραγματεύσεις για την απόκτηση φρεγατών τύπου Belh@rra από το Πολεμικό Ναυτικό, μια διαδικασία που αποδεικνύεται πολύ πιο περίπλοκη απ’ όσο αρχικά φαινόταν, αφενός λόγω κόστους (2,6 δισ. ευρώ) και αφετέρου λόγω της δυσκολίας εξεύρεσης κοινού τόπου σε διάφορα τεχνικά ζητήματα. Επιπλέον, θα συζητηθεί η υποστήριξη του στόλου Μιράζ-2000 της Πολεμικής Αεροπορίας αλλά και των ελικοπτέρων τύπου ΝΗ-90.

Οι δύο πλευρές έχουν, επίσης, να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθούν οι συνεκπαιδεύσεις ανάμεσα σε Ελλάδα και Γαλλία, κάτι που το Παρίσι επιθυμεί να ενισχύσει σημαντικά.

Βασίλης Νέδος
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση