Το τέλος της ελευθερίας της έκφρασης στην Τουρκία(;)

Λίγο πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Τουρκία η αντιπολίτευση παραμένει υπό αυστηρή επιτήρηση. Κατηγορείται συνεχώς για προδοσία και προσβολή του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν

Οι πολιτικοί της τουρκικής αντιπολίτευσης βρίσκονται υπό πίεση. Ο Κεμάλ Κιλιντζάρογλου είναι επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος CHP, του ισχυρότερου κόμματος της αντιπολίτευσης. H κυβέρνηση της Άγκυρας εδώ και καιρό προσπαθεί να βρει νομικό έρεισμα για να αρθεί η ασυλία του. Οι δύο επικεφαλής του επίσης αντιπολιτευόμενου, φιλοκουρδικού κόμματος HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς και Φιγκέν Γιουκσελντάγκ, έχουν ήδη χάσει την ασυλία τους εδώ και δύο χρόνια και βρίσκονται στη φυλακή. Ο Ταγίπ Ερντογάν ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών της 31ης Μαΐου τους αποκαλεί "τρομοκράτες".

Κάπως έτσι διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία λίγο πριν από την πρώτη εκλογική διαδικασία μετά την εισαγωγή του προεδρικού συστήματος στην χώρα. O πρόεδρος Ερντογάν, που συγχρόνως είναι και επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος ΑΚP, θέλει να θέσει υπό τον έλεγχό του και την αντιπολίτευση χρησιμοποιώντας νομικά μέσα, στα οποία όμως η αντιπολίτευση δεν μπορεί να απαντήσει. Σύμφωνα με τον νομικό και βουλευτή του CHP Mαχμούτ Τανάλ, ο Ερντογάν ως πρόεδρος της Τουρκίας προσπαθεί να παίξει αυτή τη στιγμή το "χαρτί της προσβολής του προεδρικού αξιώματος". Στο παρελθόν οι νομικές προσφυγές για "προσβολή του προέδρου" ήταν σπάνιες, ενώ επί προεδρίας Ερντογάν έχουν αυξηθεί. Την ίδια ώρα όμως είναι εξαιρετικά δύσκολο ή μάλλον αδύνατο να κινηθεί οποιαδήποτε νομική διαδικασία εναντίον του προέδρου ή της κυβέρνησης. Για παράδειγμα, προκειμένου να ασκηθεί ποινική δίωξη εναντίον μέλους της κυβέρνησης, πρέπει προηγουμένως η βουλή να ψηφίσει κατά πλειοψηφία. Έτσι μηνύσεις κατά μελών της κυβέρνησης είτε δεν ολοκληρώνονται είτε δεν υποβάλλονται καν.


Το τέλος της ελευθερίας της έκφρασης;

Ο Σεστζίν Τανρικουλού, βουλευτής του CHP από την Κωνσταντινούπολη, χαρακτηρίζεται συνεχώς από μέλη της κυβέρνησης ως "φίλα προσκείμενος στους τρομοκράτες". Ο ίδιος αναφέρει ότι η δικαστική εξουσία έχει γίνει πλέον ένα με την εκτελεστική, κατά τέτοιον τρόπο ώστε οι αντιπολιτευόμενες φωνές να μη μπορούν πλέον να υποστηρίξουν ελεύθερα αυτό που θέλουν χωρίς να φοβούνται τις κυρώσεις. Η κατάσταση δυσχεραίνεται από το ότι η τουρκική κυβέρνηση ελέγχει παράλληλα το 95% των τουρκικών ΜΜΕ και ασκεί πιέσεις σε ξένους δημοσιογράφους.

Ειδικότερα πάντως το κόμμα που βρίσκεται στο στόχαστρο του Ερντογάν είναι το φιλοκουρδικό HDP. Ωστόσο μέχρι στιγμής οι προσπάθειες φίμωσής του δεν έχουν πετύχει. Η Αϊσέ Μπασαράν, εκπρόσωπος του HDP στην Επιτροπή Δικαίου και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διαρκώς καταγγέλλει ότι οι δηλώσεις μελών του κόμματός της διαρκώς εκλαμβάνονται ως "προσβολές ή απειλές".

Η ίδια εκτιμά ότι υπάρχει μια προσπάθεια "ποινικοποίησης και απομόνωσης" του κόμματός της. Άλλωστε ο Ταγίπ Ερντογάν με κάθε ευκαιρία ταυτίζει το HDP με το PKK ή την κουρδική πολιτοφυλακή YPG. Tην ίδια ώρα η δίκη εναντίον του Ντεμιρτάς και του Γιουκσενγκντάγκ για "συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση" συνεχίζεται, ενώ παράλληλα έχει αρθεί η ασυλία και άλλων βουλευτών του ίδιου κόμματος.

Από την άλλη πολλοί πολιτικοί της αντιπολίτευσης που απολαμβάνουν ακόμη κοινοβουλευτική ασυλία βρίσκονται υπό πίεση, καθώς εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξέλιξη αστυνομικές έρευνες εναντίον τους. Για τον Μαχμούτ Τανάλ η Δικαιοσύνη είναι αυτή που ακρωτηριάζει εν τέλει την αντιπολίτευση, καθώς πολλές ανακριτικές διαδικασίες εναντίον βουλευτών ξεκινούν έχοντας το πράσινο φως της βουλής. Σύμφωνα με τον Τανάλ ο φόβος της άρσης της βουλευτικής ασυλίας και της ενδεχόμενης φυλάκισης μοιάζει με δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια των βουλευτών. Ωστόσο ο ίδιος δηλώνει: "Όποιο κι αν είναι το τίμημα, εμείς θα συνεχίσουμε να λέμε τη γνώμη μας".

Μπεκλάν Κουλαξίσογλου
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη
Deutsche Welle


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση