Ο Ερντογάν τρέχει να προλάβει την Exxon Mobil: Παγιώνει γκρίζες τουρκικές διεκδικήσεις;

Του Γιώργου Σκαφιδά

Έτοιμη να βγάλει το δικό της πλωτό γεωτρύπανο για έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο… πριν από την αμερικανική Exxon, εμφανίζεται η Τουρκία του Ερντογάν, κλιμακώνοντας έτσι την ένταση σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, με απώτερο στόχο να δημιουργήσει κεκτημένα «συνιδιοκτησίας» στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.

Μιλώντας προχθες από το βήμα της Ενάτης Συνόδου Ενέργειας της Τουρκίας στην Αττάλεια, ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Φατίχ Ντονμέζ, διακήρυξε ότι τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο «Fatih» («Πορθητής» στα ελληνικά) πρόκειται να ξεκινήσει έρευνες στη Μεσόγειο στα τέλη του Οκτωβρίου, χωρίς φυσικά να κάνει γνωστό το ακριβές σημείο της επαπειλούμενης γεώτρησης.

Υπενθυμίζεται ότι μέσα στο 2018 (μάλλον από Νοέμβριο) είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσει και η αμερικανική ExxonMobil γεωτρητικές έρευνες στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, με την γαλλική TOTAL να παίρνει σειρά για να αναλάβει δράση στο Τεμάχιο 6, εάν όχι μέσα στη χρονιά που διανύουμε τότε τους πρώτους μήνες του 2019.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το καθεστώς Ερντογάν τρέχει… να δημιουργήσει κλίμα de-facto παγίωσης των γκρίζων τουρκικών διεκδικήσεων στη Μεσόγειο, προσδοκώντας ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να λειτουργήσει ποικιλοτρόπως: ως φόβητρο απέναντι στις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται ή θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο (σε συνδυασμό και με το αρνητικό προηγούμενο της αποχώρησης της ιταλικής ΕΝΙ από προγραμματισμένη γεώτρηση στο Τεμάχιο 3 τον Φεβρουάριο του 2018, που επίσης λειτουργεί αποθαρρυντικά), αλλά και ως παράσταση τουρκικού επεκτατισμού σε αμφισβητούμενες περιοχές η οποία όμως παράσταση θα δημιουργεί προηγούμενα.


«Θα προστατεύσουμε μέχρι τέλους τους πόρους μας όπως απορρέουν από το διεθνές δίκαιο στη Μεσόγειο», σημείωσε χθες ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας επιχειρώντας να προσδώσει στις τουρκικές διεκδικήσεις έναν αέρα… νομιμοποίησης.

Σημειώνεται ότι και στην ανακοίνωση που είχε εκδώσει την περασμένη εβδομάδα (στις 4 Οκτωβρίου) το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, γινόταν αναφορά στα «εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας» στη Μεσόγειο τα οποία η Άγκυρα έχει μονομερώς κοινοποιήσει στον ΟΗΕ με διακοινώσεις τα έτη 2004 (2 Μαρτίου) και 2013 (12 Μαρτίου).

Η Τουρκία υποστηρίζει ότι, ως η χώρα με την μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να έχει θαλάσσια «σύνορα» με την Αίγυπτο και υφαλοκρηπίδα που θα ορίζεται βάσει της μέσης γραμμής ανάμεσα στις τουρκικές και τις αιγυπτιακές ακτές. Επειδή έτσι θέλει, περιορίζει την επήρεια του Καστελόριζου στα χωρικά του ύδατα (6 ναυτικά μίλια) υποστηρίζοντας ότι τα νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδας, και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στα 12 ναυτικά μίλια, ενώ την ίδια ώρα επεκτείνει το όριο της τουρκικής κυριαρχίας περίπου στα 140 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές (βάσει της μέσης γραμμής με την Αίγυπτο).

Κάπως έτσι, μπαίνει σφήνα μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, αμφισβητώντας τα όρια όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της κυπριακής υφαλοκρηπίδας στα δυτικά του νησιού, όπως άλλωστε και την συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ του 2003 μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι Τούρκοι διεκδικούν ως δικά τους (ως κομμάτι της τουρκικής υφαλοκρηπίδας) μέρη των Οικοπέδων 1, 4, 5, 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ στα νοτιοδυτικά του νησιού. Από τα εν λόγω Οικόπεδα, το 6 έχει ήδη «παραχωρηθεί» για έρευνες στις TOTAL και ENI, ενώ το 7 μπαίνει πλέον σε φάση αδειοδότησης όπως ανακοινώθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα.

Και όσα η Άγκυρα δεν διεκδικεί άμεσα ως δικά της πέριξ της Κύπρου, τα διεκδικεί εμμέσως… μέσω του ψευδοκράτους το οποίο υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2011 είχε «εξουσιοδοτήσει» την τουρκική TPAO (Turkish Petroleum Corporation) να προχωρήσει σε έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Κύπρο. Διόλου τυχαία, η εν λόγω αδειοδοτήσεις είχαν τότε συμπέσει χρονικά και με την έναρξη των εργασιών γεώτρησης από την αμερικανική Noble Energy στο Οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ.

Πίσω στο παρόν, εκτιμάται ότι η Τουρκία θα προχωρήσει όντως σε κάποιου είδους έρευνες στη Μεσόγειο το προσεχές διάστημα. Ωστόσο, οι πραγματικές ερευνητικές δυνατότητες του «Πορθητή» αμφισβητούνται καθώς, όπως λέγεται, δεν μπορεί να «τρυπήσει» σε μεγάλα βάθη, ενώ προσφάτως είδε και το εξειδικευμένο πλήρωμά του (από τη Νορβηγία) να αποχωρεί δηλώνοντας παραίτηση.

Με δεδομένα τα παραπάνω, το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται όχι τόσο στο αποτέλεσμα των όποιων τουρκικών ερευνών, αλλά περισσότερο στο γεωγραφικό σημείο των ερευνών, η επιλογή του οποίου πρόκειται άλλωστε να ερμηνευτεί και ως μήνυμα.

Το πιο «ήπιο» σενάριο θα ήταν οι τουρκικές έρευνες να πραγματοποιηθούν βορείως της Κύπρου ή στα ανοιχτά της Αμμοχώστου, βορειοανατολικά του νησιού. Ένα λιγότερο «ήπιο» σενάριο θα ήταν να πραγματοποιηθούν στα δυτικά μεν που είναι και τα περισσότερο προβληματικά αλλά βορείως των Οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ, για παράδειγμα στα ανοιχτά της χερσονήσου του Ακάμα.

Το πιο «σκληρό» ενδεχόμενο από την άλλη, θα ήταν η Τουρκία να επιχειρήσει έρευνες σε κάποιο σημείο εντός της κυπριακής ΑΟΖ στα δυτικά του νησιού, ενδεχομένως σε ένα από τα Οικόπεδα που δεν έχουν ακόμη αδειοδοτηθεί όπως είναι για παράδειγμα το 1, το 4, το 5, το 7 και το 13 (το οποίο ωστόσο βρίσκεται ανατολικά), όπως δηλώνει στον γράφοντα ο κ. Άγγελος Συρίγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου.

Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον διαγράφεται λίαν εύφλεκτο.

HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση