Η Δύση απειλεί τον ρωσικό γίγαντα Gazprom με εξορύξεις εναλλακτικού φυσικού αερίου σε όλο τον πλανήτη

• Έκδηλη η ανησυχία τουΥπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης της Ρωσίας για την κρατική εταιρεία Gazprom

• Στον πυρετό του σχιστολιθικού αερίου μπήκε από τον περασμένο Νοέμβριο και η Ελλάδα

Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Μέχρι στιγμής, πουθενά στον κόσμο δεν παράγεται φυσικό αέριο από σχιστολιθικά πετρώματα εκτός από τη Βόρεια Αμερική, αλλά το ενδιαφέρον για την εναλλακτική αυτή μορφή φυσικού αερίου κερδίζει συνεχώς έδαφος σε πολλές περιοχές του πλανήτη –πολλές από αυτές εντελώς αναξιοποίητες– ενώ οι διεθνείς φορείς βλέπουν με ενδιαφέρον νέες προοπτικές για μεγάλα κέρδη στην Αφρική, την Ασία, την Αυστραλία, τηνΕυρώπη και τη Νότια Αμερική.

Το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης της Ρωσίας έχει ήδη εκδηλώσει ανησυχίες για την πιθανότητα ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom να χάσει την προνομιακή του θέση στην εγχώρια και εξωτερική αγορά, αλλά σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό ανησυχεί για το ενδεχόμενο της εμφάνισης στην ευρωπαϊκή αγορά του φθηνού σχιστολιθικού φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το πρακτορείο Finmarket, το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης έχει δώσει σαφείς οδηγίες στην Gazprom να ερευνήσει επειγόντως τις προοπτικές και τους κινδύνους που διαφαίνονται για το άμεσο μέλλον.

Αλλά ενώ η ανησυχία του ρωσικού υπουργείου είναι έκδηλη, η ίδια η εταιρεία Gazprom δεν δείχνει καθόλου ανήσυχη για την προοπτική αυτή,γεγονός που κατά τη γνώμη των αναλυτών είναι δικαιολογημένο.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που ακολούθησαν μια πρόσφατη σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι αρκετών υπουργείων της Ρωσίας, το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης έχει συντάξει επιστολή στην οποία εμφανίζονται διάφοροι παράγοντες, οι οποίοι θα μπορούσαν μελλοντικά να απειλήσουν ή να βλάψουντην Gazprom.

Στην εγχώρια αγορά ο κύριος παράγοντας, που θεωρείται ελέγξιμος, είναι η αύξηση του μεριδίου των ανεξάρτητων παραγωγών. Πέρυσι, εξάλλου, το μερίδιό τους στην ρωσική αγορά είχε φτάσει το 25% και εξακολουθείνα αυξάνεται. Ωστόσο, η κυβέρνηση φοβάται ιδιαίτερα για την κατάσταση στην εξωτερική αγορά, καθώς το 75% των συνολικών εσόδων της Gazprom προέρχεται από τις εξαγωγές φυσικού αερίου. Η κύρια εξωτερική αγορά αυτού του ρωσικού holding είναι η Ευρώπη, όπου παρατηρείται σήμερα αρκετά μεγάλο πεδίο προσφοράς. Ωστόσο, η κατάσταση ενδέχεται να αλλάξει δραματικά στα επόμενα χρόνια. Το 2016 στις ΗΠΑ προβλέπεται να τεθούν σε λειτουργία, με πλήρη παραγωγική ικανότητα, οι τερματικοί σταθμοί εξαγωγής φυσικού αερίου. Η εμφάνιση του αμερικανικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, όπως θεωρεί το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης της Ρωσίας, μπορεί να προξενήσει τεράστιες απώλειες για την Gazprom. Σύμφωνα με την εκτίμηση της Ρωσίδας εμπειρογνώμονος σε θέματα ενέργειας, Αnastasia Sosnova:

«Οι Αμερικανοί επιδιώκουν, κατά κύριο λόγο, να αλλάξουν τους κανόνες του παιχνιδιού στην αγορά των εξαγωγών, κάτι που θα θίξει κυρίως την αρχή «take or pay»(«πάρτε ή πληρώστε»), στην οποία βασίζεται πάντα η Gazprom. Σύμφωνα με τα συμβόλαια που συνηθίζει να υπογράφει η Gazprom, ο καταναλωτής πληρώνει για τις καθορισμένες από την σύμβαση ποσοστώσεις φυσικού αερίου, είτε τις καταναλώνει είτε όχι. Οι Αμερικανοί θα επιδιώξουν να καταργήσουν αυτές τις ποσοστώσεις, δηλαδή οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να μην πληρώνουν για τις ποσότητες αερίου που δεν έχουν καταναλωθεί».

Κρίνοντας από τις τελευταίες δηλώσεις των εκπροσώπων της εταιρείας, η ίδια η Gazprom μάλλον δεν συμμερίζεται τις ανησυχίες τουΥπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης σχετικά με το φθηνό σχιστολιθικό αέριο από τις ΗΠΑ. Πρόσφατα, π.χ., ο πρόεδρος της εταιρείας, Alexei Miller, δήλωσε ότι η παρουσία του σχιστολιθικού αερίου στην Ευρώπη είναι σήμερα σχεδόν ανεπαίσθητη και ότι προς το παρόν δεν υπάρχει καμιά ανάγκη λήψης κάποιων αντίμετρων. Κατά τη γνώμη του ανεξάρτητου αναλυτή Dmitry Adamidov, η θέση της ρωσικής κρατικής εταιρείας είναι αρκετά δικαιολογημένη, καθώς οι προοπτικές εξόρυξης αερίου από σχιστολιθικά πετρώματα εξακολουθεί να προκαλεί αμφιβολίες:

«Παρόμοιες δηλώσεις από τους Δυτικούς για επαναστατικές εναλλακτικές λύσεις από πετρώματα σχιστόλιθου υπήρχαν πολλές, αλλά όλες τους αποδείχτηκαν αποτυχημένες. Η «εναλλακτική λύση του σχιστόλιθου» αποτελεί κατά τη γνώμη μου διαφημιστικό τέχνασμα, που αποσκοπεί στο να προσελκύσουν οι Δυτικοί χρήματα επενδυτών για την επεξεργασία των σχεδίων, χωρίς να γνωρίζουν πραγματικά τις ιδιομορφίες αυτού του κλάδου. Οι διοργανωτές των εκδηλώσεων προώθησης τέτοιων σχεδίων βγάζουν λεφτά από τα κεφάλαια των επενδυτών και γι αυτό τον λόγο η Gazprom παραμένει πολύ δικαιολογημένα ήρεμη».

Μελέτη για σχηματισμούς σχιστολιθικού αερίου παρήγγειλε η ελληνική κυβέρνηση, με κατεύθυνση της ΕΕ

Στον πυρετό του σχιστόλιθου μπήκε από τον περασμένο Νοέμβριο και η Ελλάδα, μετά την πολιτική στροφή της ΕΕ στο θέμα. Η κυβέρνηση έσπευσε να ζητήσει από το ΙΓΜΕ -το Ιδρυμα που περιλαμβάνεται στην κυβερνητική λίστα των«προγραφών» δημόσιων φορέων- να εκπονήσει σχετική προκαταρκτική γεωλογική μελέτη δυνατοτήτων και προοπτικών εντοπισμού πιθανών σχηματισμών σχιστολιθικού αερίου μέσα στο 2012. Η παραγωγή φυσικού αερίου που βρίσκεται «αιχμάλωτο» στον σχιστόλιθο άλλαξε τα παγκόσμια δεδομένα με τις βελτιωμένες και φθηνότερες, μεθόδους που εφάρμοσαν στη διαδικασία εξόρυξης οι ΗΠΑ, τα τελευταία χρόνια.

Σε δήλωσή του τότε, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γ. Μανιάτης, που ζήτησε την μελέτη, επισήμανε:

«Ενώ το2000 το σχιστολιθικό αέριο αντιπροσώπευε το 1-2% της συνολικής παραγωγής αερίου στις ΗΠΑ, σήμερα ο αντίστοιχος δείκτης αγγίζει το 30%. Η σημαντική αυτή αύξηση είχε εμφανείς και σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου, επηρεάζοντας τις υπάρχουσες δομές, ισορροπίες και πολιτικές».

Έκανε, επίσης, λόγο για ενίσχυση «της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και ταυτόχρονα της γεωπολιτικής αναβάθμισης της χώρας».

Με απλά λόγια, είναι πολλά τα λεφτά, αλλά υπάρχουν και σημαντικές παγίδες. Αρχικά, η ΕΕ διατηρούσε επιφυλάξεις, χωρίς αυτό να εμποδίζει μεγάλες ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες να συστήνουν κοινά εταιρικά σχήματα με αμερικανικές και να αγοράζουν σημαντικές εκτάσεις γης στις ΗΠΑ για εξορύξεις.

Ο εντοπισμός σημαντικών αποθεμάτων στην Πολωνία, με εκτιμήσεις για κάλυψη των εσωτερικών αναγκών της χώρας για 200-300 χρόνια, ενίσχυσε τις πιέσεις της Πολωνίας, για πρωτοβουλίες από την ΕΕ. Πίσω από την Πολωνία, βρίσκεται -πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει;- αμερικανικός «δάκτυλος». Πρόσφατα συμμετείχε και σε σχετική πρωτοβουλία ΗΠΑ - Κίνας.

Η αμερικανική «Chevron» έχει ήδη κλείσει συμβάσεις στην Πολωνία από τα τέλη του 2009 και πιο πρόσφατα στη Βουλγαρία, ενώ η «Exxon Mobil» δραστηριοποιείται στη Γερμανία. Η ανάπτυξη της μεθόδου στην ΕΕ συνδυάζει δύο επιδιώξεις: την κάλυψη του κενού από την μείωση της ευρωπαϊκής παραγωγής φυσικού αερίου και τον περιορισμό της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Είναι ενδεικτικό ότι η Πολωνία εξαρτάται κατά 75% για το φυσικό της αέριο από τη Ρωσία.

Εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας κάνουν λόγο για αποθέματα αερίου από σχιστόλιθο ύψους 175 τρισ. κυβικών μέτρων στις χώρες της Ευρώπης, ποσότητα που εκτιμάται ότι μπορεί να καλύψει τις ανάγκες τηςΓερμανίας για 200 χρόνια. Μεγάλα αποθέματα εκτιμάται ότι βρίσκονται σε Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Κίνα, Ινδία και Ρωσία. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη συνάψει συμφωνία μετην Κίνα για συνεργασία, με τη μεταφορά τεχνογνωσίας.

Ωστόσο η εμπειρία από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες στις οποίες έχει δοκιμασθεί έχει δείξει ότι υπάρχουν σοβαρότατα τεχνικά και περιβαλλοντικά εμπόδια, από την τοξική ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή γύρω από τις μονάδες άντλησης, μέχρι τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα με μεθάνιο αλλά ακόμα και την πρόκληση σεισμών.

Mε πληροφορίες από Voltaire Network, RIA Novosti, Ριζοσπάστη, Econews

Πηγή: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Διαβάστε επίσης:

Μελέτη για σχιστολιθικό αέριο στη Θράκη

Σχιστολιθικό φυσικό αέριο: νέα ενεργειακή πηγή ή σοβαρή απειλή για το περιβάλλον;

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση