The European Magazine: Ο πόλεμος για τους φυσικούς πόρους

Μετάφραση Ελπινίκη Καρακώστα

Αργεντινή, Βολιβία, Αίγυπτος: Χώρες ανά τον κόσμο εναγκαλίζονται τον εθνικισμό των πόρων. Μετά από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική η Αμερική έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου. Σύμφωνα με αμερικανική έρευνα η Αργεντινή διαθέτει τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα σε φυσικό αέριο στον κόσμο. Πρόσφατα, η πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες εθνικοποίησε την ισπανική εταιρεία πετρελαίου Repsol. Μπορεί σαν γεγονός να μην είναι όσο σοκαριστηκός ήταν ο πόλεμος στα νησιά Φώκλαντ όμως σίγουρα μια τέτοια διαφορά με ένα ευρωπαϊκό κράτος ενεργοποιεί συγκρίσεις.

Όπως το ζήτημα των Φώκλαντ συνδέθηκε με τα εσωτερικά της Αργεντινής έτσι και η εθνικοποίηση της Repsol πυροδοτήθηκε από ανησυχίες στο εσωτερικό για την άνοδο των τιμών πετρελαίου και την αυξανόμενη ζήτηση για την ενέργεια. Σταδιακά αυξάνεται η πιθανότητα για παρόμοιους λόγους να στραφούν σε εθνικοποιήσεις περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες. Άλλωστε, η εθνικοποίηση της εταιρείας του Καναλιού του Σουέζ από τον Νάσσερ ενέπνευσε τους υπόλοιπους Άραβες ηγέτες.

Ο εθνικισμός των φυσικών πόρων-ιδιαίτερα των ενεργειακών πόρων- θα αποτελέσει σημείο αναφοράς των εθνικών πολιτικών στο μέλλον. Μια εθνική εταιρεία ενέργειας πέρα από τη δημιουργία κέρδους ενδιαφέρεται να χρησιμοποιεί την παραγωγή κατευναστικά σε θυμωμένους πολίτες και να ικανοποιεί την αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια στο εσωτερικό της χώρας. Ενδεικτικά, η ζήτηση για πετρέλαιο αυξήθηκε στην Αργεντινή κατά 40 τοις εκατό μέσα σε μια δεκαετία.

Παραδοσιακά οι εθνικοποιήσεις θα τρόμαζαν τους ιδιωτικούς επενδυτές. Σήμερα όμως η ζήτηση για ενεργειακούς πόρους από τις αναδυόμενες οικονομίες είναι τόσο μεγάλη που ακόμη και αν ορισμένοι αποθαρρυνθούν στη γωνία υπάρχεί πληθώρα άλλων που ενδιαφέρονται. Ενισχυτικά λειτουργεί και το γεγονός ότι το κενό γνώσης στις αναδυόμενες οικονομίες σχετικά με την παραγωγή ενέργειας καλύπτεται με γοργούς ρυθμούς. Η έλλειψη γνώσης και τεχνογνωσίας δεν αποτελεί πια εμπόδιο.

Ο δείκτης εθνικοποιήσεων πόρων Maplecroft δεν μπόρεσε να προβλέψει την εθνικοποίηση της Repsol και να σκεφτεί κανείς ότι ο ίδιος δείκτης ήδη προβλέπει πως το 44 τοις εκατό των φυσικών πόρων βρίσκονται σε περιοχές υψηλού κινδύνου εθνικοποίησης. Η Βολιβία έχει ήδη ανακοινώσει την εθνικοποίηση της Red Electrica. Φημολογείται ότι η Αίγυπτος με τον τριπλασιασμό των αναγκών της σε ενέργεια, θα υιοθετήσει σύντομα ανάλογη συμπεριφορά. Δεν είναι απαραίτητο όλες οι κινήσεις να είναι τόσο ακραίες. Μια αύξηση στους δασμούς των εξαγωγών μπορεί να παράγει εξίσου σημαντικά αποτελέσματα δίχως να επισύρει σοβαρές αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα.

Ανά τον κόσμο πολλές χώρες υιοθετούν τις δικές τους μορφές εθνικοποίησης. Προφανώς, η παγκοσμιοποίηση έχει και την εύθραυστη πλευρά της. Ο μερκαντιλισμός ενεδρεύει στις σκιές.

Πηγή The European Magazine

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση