Εθνικό σχέδιο για το παρόν και το αύριο

• Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου*
  

Είναι πλέον σαφές ότι το πολιτικό σύστημα και η πολιτικο-επιχειρηματική τάξη της χώρας δεν διαθέτουν δυνάμεις,νομιμοποίηση και μέθοδο για την αντιμετώπιση της πολυσύνθετης κρίσης που βιώνουμε και που εν πολλοίς προκλήθηκε από τους ίδιους. Εδώ και αρκετά χρόνια ήταν εμφανές ότι το σύστημα εξουσίας και διακυβέρνησης στην Ελλάδα είχε σαπίσει. Τον τελευταίο χρόνο εξελίσσεται δραματικά για την κοινωνία και το εθνικό συμφέρον η γάγγραινα του καθεστώτος. Το πελατειακό σύστημα δεν μπορεί πλέον να αναπαραχθεί, τα Μέσα και οι μηχανισμοί στήριξης αυτού του συστήματος έχουν απαξιωθεί και πλέον εξευτελίζονται καθημερινά, ενώ ελάχιστοι είναι αυτοί που εμπιστεύονται την κρίση και την ικανότητα της κυβέρνησης στην διαχείρισή της χρεοκοπίας που μας έχει επιβληθεί. Είναι μάλλον περιττό να επισημάνω ότι ο άλλος πόλος του δικομματισμού δεν θα μπορούσε να αντλήσει πολιτική νομιμοποίηση, καθώς είναι οργανικό στοιχείο του πυρήνα που ήδη εξερράγη στην χώρα, σκορπώντας στον αέρα ένα παγιδευμένο με την εκρηκτική ύλη του χρέους και του ελλείμματος, κράτος. Όσο για τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα, θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι επέλεξαν μία μέθοδο αυτοσυντήρησης που τα κατέστησε περιθωριακή δύναμη, δίχως να μπορούν να προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό στην κοινωνία, παρά τις ειλικρινείς και ώρες- ώρες φιλότιμες προσπάθειες των ηγεσιών των κομμάτων της αριστεράς. Δεν θέλω να είμαι άδικος, τα κόμματα της αριστεράς αγωνίστηκαν και αγωνίζονται για τα συμφέροντα των δύο τρίτων της κοινωνίας, αλλά δυστυχώς δογματικά, άκαμπτα, φοβικά, καχύποπτα, δίχως θάρρος και φαντασία και εν τέλει, δίχως σοβαρή μελέτη των σύγχρονων πολιτικών και κοινωνικών φαινομένων στην Ελλάδα και τον κόσμο. Ποτέ δεν τόλμησαν να λάβουν συγκροτημένες πρωτοβουλίες για την ανατροπή του καθεστώτος. Μάλλον βολεύτηκαν σε μία γωνία του, που τους προσέφερε την άνεση της ιδεολογικοποιημένης κριτικής προς αυτό.

Αυτή είναι σε αδρές γραμμές η μακροεικόνα της πολιτικής κατάστασης στην χώρα μας. Αν δεν αλλάξει αμέσως και ριζικά, η κρίση θα λάβει εξοντωτικές διαστάσεις για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και θα θίξει ανεπανόρθωτα την κρατική και εθνική υπόσταση της Ελλάδας. Βρισκόμαστε σε μια από τις πιο κρίσιμες καμπές της ιστορίας μας, ενώ αποτελεί μάλλον κοινό τόπο ότι η οικονομική κρίση έχει βαθιές ρίζες στην πολιτική και πολιτειακή οργάνωση της μεταπολίτευσης. Δεν χρεοκοπήσαμε ξαφνικά, αν και απότομα το αντιληφθήκαμε, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις. Ο δικομματισμός και η πολιτικο-οικονομική τάξη της χώρας είχαν εδώ και χρόνια δρομολογήσει ηλιθιωδώς, αλλά δίχως να μπορούν να κάνουν διαφορετικά εξαιτίας της δομής του συστήματος, την χρεοκοπία της Ελλάδας. Αν δεν συνέβαινε σήμερα, θα γινόταν αύριο. Εξωτερικοί παράγοντες - τους οποίους ο συντάκτης αυτών των γραμμών έχει διεξοδικά περιγράψει - και «άγαρμπες» έως τραγικά απολιτικές πρωτοβουλίες του σημερινού πρωθυπουργού και του κυβερνητικού μοντέλου του μάλλον επιτάχυναν τα πράγματα. Ασφαλώς ο κ. Παπανδρέου ευθύνεται για την κακοφόρμιση της δημοσιονομικής κρίσης και για τους άθλιους χειρισμούς που οδήγησαν στην πιστωτική κρίση. Δεν είναι, όμως, αυτός και η κυβέρνησή του που χρεοκόπησαν την χώρα. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να αποφύγει την χρεοκοπία, καθώς η συνολική δομή των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων συνέτεινε προς αυτό. Ασφαλώς εάν τα κυβερνητικά κόμματα διέθεταν στοιχειώδη σοβαρότητα και υπευθυνότητα, θα μπορούσαν εγκαίρως να αποφύγουν τα χειρότερα, τα οποία βιώνουμε σήμερα και προδιαγράφονται για αύριο.

Σήμερα, η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της χώρας με παραμονή στην ευρωζώνη, έχει μετατραπεί σε ένα δύσκολο παζλ. Ελεγχόμενη αναδιάρθρωση χρέους στην ΕΕ προβλέπεται μόνο μετά το 2013, όταν θα ενεργοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας. Μέχρι τότε οποιαδήποτε μορφή ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους θα απαιτούσε νέα παρέμβαση της τρόικας, η οποία θα μεσολαβούσε ουσιαστικά μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και πιστωτών. Αυτό όμως περιπλέκει τα πράγματα και γι’ αυτό ο κ. Παπανδρέου εμφανίζεται να απορρίπτει την αναδιάρθρωση. Ουσιαστικά δεν μπορεί να την πραγματοποιήσει πλέον δίχως την παρέμβαση της τρόικας. Τώρα απαιτείται άλλη μεθοδολογία. Πρέπει να πιεστεί η ΕΕ από τον λαό, καθώς οι Βρυξέλλες έχουν βάλει τα δύο πόδια της κυβέρνησης σε ένα παπούτσι. Η κυβέρνηση και ο κ. Παπανδρέου προσωπικά είναι παγιδευμένοι στον μηχανισμό χρεοκοπίας που αναζήτησαν και έλαβαν από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Ριζική αναδιάρθρωση επ’ ωφελεία του λαού που θα δίνει δυνατότητες ανάπτυξης, δεν μπορεί να υπάρξει μέσω της τρόικας. Από την άλλη με 12-13% επιτόκιο δεν μπορείς να βγεις στην χρηματαγορά. Η επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου δεν λύνει το πρόβλημα. Χρειάζεται ένας νέος πτωχευτικός μηχανισμός που θα διασφαλίζει προϋποθέσεις ταχείας ανάπτυξης, ή αλλιώς αναγκαστική έξοδος από την ευρωζώνη με παράλληλο ασφαλώς σημαντικό «κούρεμα» του χρέους και νέα διευθέτηση της αποπληρωμής του υπολοίπου (παλαιού και καινούριου). Στο επίπεδο αυτό θα κριθούν και τα πραγματικά αντανακλαστικά της Ένωσης. Θα θυσιαστεί για χάρη του τραπεζίτη, ή θα δείξει ουσιαστική αλληλεγγύη προς τον ελληνικό λαό και όχι αποκλειστικά προς μία κυβέρνηση η οποία μονίμως αλληθωρίζει προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού;

Ο δικομματισμός αυτοπαγιδεύτηκε στην δομή που συνδημιούργησε και υπηρέτησε, με αποτέλεσμα να βουλιάξει πια μέσα στον βούρκο της διαφθοράς και της διαπλοκής του. Δεν υπάρχει πλέον καμία ελπίδα σωτηρίας για το ΠΑΣΟΚ και την ΝΔ και όσο πιο νωρίς το αντιληφθούν τα στελέχη και τα μέλη τους, τόσο το καλύτερο για όλους μας. Τώρα ήρθε η στιγμή για την άλλη πιθανότητα στην πορεία και εξέλιξη της χώρας. Πρέπει να κάνουμε μία νέα αρχή. Έχω την γνώμη ότι η αίσθηση αυτή κυριαρχεί στην πλειονότητα των απανταχού Ελλήνων. Γνωρίζουμε τι έφταιξε και ξέρουμε τι δεν πρέπει να ξανακάνουμε ως λαός. Αυτήν την στιγμή δεν προέχει ο ταξικός αγώνας, αλλά μια μορφή πανεθνικής συνεννόησης, η οποία δεν πρέπει ασφαλώς να δομηθεί ιδεαλιστικά, αλλά βαθύτατα πολιτικά. Αυτό σημαίνει την σύνθεση μίας νέας εθνικής και κοινωνικής συνείδησης, που δίχως να αγνοεί τον ταξικό χαρακτήρα του κοινωνικού μετασχηματισμού που απαιτείται, θα πρέπει να εστιάζει παράλληλα στην ταξική διάρθρωση του εθνικού συμφέροντος στην ΕΕ και παγκοσμίως. Δεν προτείνω αριστεροί, δεξιοί, κεντρώοι και όπως αλλιώς επιθυμεί κανείς να αυτοπροσδιορίζεται πολιτικά, να παραμερίσουμε τις ιδεολογικές μας διαφορές. Προτείνω αυτές να μην είναι το βασικό κριτήριο της πολιτικής μας συμπεριφοράς αυτήν την περίοδο. Προέχει η συνεννόηση και ο κοινός αγώνας για αυτοκυβέρνηση, εκπόνηση ενός μοντέλου χρεοκοπίας - το οποίο θα συμφέρει και θα γίνεται αποδεκτό από τα δύο τρίτα της κοινωνίας – και η συγκρότηση μίας κυβέρνησης αντικαθεστωτικών για να διαχειριστεί για την επόμενη τετραετία την κρίση και να οδηγήσει σε μία συντακτική εθνοσυνέλευση, η οποία να θεμελιώνει μία νέα, σύγχρονη και δημοκρατική πολιτεία.

Όλα αυτά δεν βρίσκονται στο φάσμα της ουτοπίας. Είναι πραγματοποιήσιμα. Όσα οραματίστηκα αρκετά χρόνια πριν, αποτελούν σήμερα μάλλον κοινό οραματισμό πάρα πολλών. Εδώ μας οδηγεί πλέον «η τύχη και η ανάγκη» της συγκυρίας. Ήδη παρατηρώ ένα απροσδιόριστο αλλά σίγουρα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού, να αντιλαμβάνεται κάπως έτσι τον τρόπο διεξόδου από την κρίση. Η πλειονότητα των δυνάμεων της κοινωνίας των πολιτών λαμβάνει ήδη πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ηγεσία του Συνασπισμού ρητά πλέον συμφωνεί. Ένα μέρος του ΠΑΣΟΚ επίσης. Ακόμα και εντός της ηγεσίας της ΝΔ βλέπω να αναπτύσσεται σχετική «ζύμωση». Το ΚΚΕ εκφράζει σκεπτικισμό, αλλά παρατηρώ να μην απορρίπτει αβασάνιστα αυτήν την φορά τον σχετικό προβληματισμό. Ο Φώτης Κουβέλης θα πράξει αυτό που η ιστορία του και η πολιτική του κουλτούρα επιτάσσουν. Δεν πιστεύω ότι θα παρασυρθεί σε τυχοδιωκτισμούς

Δεν μένει τίποτε άλλο παρά ο Γιώργος Παπανδρέου να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να διευκολύνει την κατάσταση: τον πολιτικό και κοινωνικό μετασχηματισμό υπέρ των δύο τρίτων της κοινωνίας και όχι του τραπεζίτη, των νταβάδων και των ναυαγισμένων μεγαλοεπιχειρηματιών. Ήρθε η στιγμή να αποχωρήσει αξιοπρεπώς και εντίμως, διότι εδώ που έχουν έρθει τα πράγματα, εάν επιμείνει στην στρατηγική της τρόικας και του χρηματοπιστωτικού λόμπυ, αλλά και στο μοντέλο χρεοκοπίας που προέκυψε μετά την συμφωνία Γερμανίας – ΗΠΑ, θα εξευτελιστεί απολύτως. Είναι ζήτημα στοιχειώδους αυτοσεβασμού πλέον για τον ίδιο. Όσο για τον κ. Καρατζαφέρη και την κ. Μπακογιάννη, νομίζω ότι επέλεξαν λάθος στρατόπεδο και λάθος τακτική από την αρχή. Ας … διευκολύνουν λοιπόν και αυτοί την κατάσταση! Η πρωτοβουλία του Μίκη Θεοδωράκη να ανοίξει το «στόμα» του και την καρδιά του και να παροτρύνει προς μία «ειρηνική επανάσταση» με λαϊκό και εθνικό χαρακτήρα, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί θετικά.

Άρα δεν μένει παρά να αναζητήσουμε αμέσως την οργανωτική δομή που θα επεξεργαστεί ένα Εθνικό Σχέδιο για το παρόν και το αύριο. Στην εκπόνηση αυτού του Σχεδίου δεν έχουν προφανώς θέση αυτοί που στήριξαν το «μνημόνιο». Δυστυχώς η πολιτική για να παραμείνει δημοκρατική πολιτική θα πρέπει να αποκλείει εκείνους που μεθόδευσαν την συγκεκριμένη μορφή χρεοκοπίας που ακολουθείται, δίχως να σεβαστούν την λαϊκή κυριαρχία. Αυτό το Σχέδιο θα μπορούσε να αποτελέσει το πλαίσιο ενός κυβερνητικού προγράμματος για την επόμενη τετραετία, εντός της οποίας θα μπορούσε να υπάρξει, εκτός από ριζική αναδιάρθρωση του χρέους και ριζική αναδιάρθρωση του πολιτικού συστήματος, αλλά και της διοίκησης και των οργάνων του κράτους, που θα επισφραγιζόταν με την συντακτική εθνοσυνέλευση.


Υ.Γ. Οι παραπάνω αράδες αποτελούν την ύστατη έκκληση για σοβαρότητα και κοινό αγώνα, δίχως ιδιοτέλεια, συμπλέγματα, ηγετισμούς, μικροπρέπειες και άλλα καμώματα, που διέκριναν μέχρι τώρα την πολιτική στάση πολλών από την μία άκρη του πολιτικού φάσματος έως την άλλη. Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για φτηνιάρικους λαϊκισμούς, συνωμοσιούλες και σοβαροφανείς προσεγγίσεις, οι οποίες τελικά μέσω του «αντικειμενικού» και «ουδέτερου», επιχειρούν να συντηρήσουν το καθεστώς. Αυτό είναι ήδη ένα δύσοσμο νεκρό κουφάρι. Ή οι λαϊκές δυνάμεις θα κατασκευάσουν κάτι καινούριο, ή θα αφήσουμε την γραφειοκρατία της πιστωτικής παγκοσμιοποίησης σε συνεργασία με εκείνη των Βρυξελλών και τους ημεδαπούς νταβάδες με το προσωπικό τους, να δομήσουν μία άλλη Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να μην αλλάξει πια. Το ζήτημα είναι προς ποια κατεύθυνση. Η απάντηση στο τελευταίο προϊδεάζει και ως προς την στάση που οφείλουν να κρατήσουν άτομα και φορείς που θέσει ή φύσει βρίσκονται σε αντίθεση με την καθεστωτική δομή.

* Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία

Πηγή

Η φωτοσύνθεση είναι από το "Γρέκι"

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση