O ρόλος της Αμερικής στη τρέχουσα ευρωπαϊκή κρίση

Η κρίση χρέους που γονατίζει την Ευρώπη, είναι πολύ πιο σημαντική για την Αμερική από ότι πιστεύει η κυβέρνηση του Ομπάμα. Για αυτό, και σε αυτή τη κρίσιμη καμπή της Ευρώπης, οι ΗΠΑ μάλλον απέχουν. Ή αγνοούν το πρόβλημα, ή δεν θέλουν να επηρεάσουν.

Πέρα όμως από τις οικονομικές διασώσεις και τα δημοσιονομικά πισωγυρίσματα, η κρίση προκαλεί έντονες διαδηλώσεις στους δρόμους της Ευρώπης, υψηλή ανεργία, υφέρπουσα απολυταρχικότητα, πολιτική αστάθεια, εθνικισμό, εξτρεμισμό, μετανάστευση, κτλ.

Οι αμερικανικές τράπεζες κρατάνε στα χέρια τους $1.4 τρισ. ευρωπαϊκού χρέους. Οι οικονομικές σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη είναι θεόρατες. Στα τέλη του 2008, οι αμερικανικές επιχειρηματικές επενδύσεις στην Ευρώπη ήταν τέσσερις φορές μεγαλύτερες από αυτές στην Ασία. Η Ευρώπη είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αμερικής, και εισάγει το 21%4 των συνολικών αμερικανικών εξαγωγών.

Οι συμβατικά σκεπτόμενοι θεωρούν τη Ευρώπή «πασέ», και επιμένουν πως το αμερικανικό οικονομικό μέλλον έγκειται στη Κίνα και στις λοιπές αναδυόμενες οικονομίες. Ενώ όμως το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ευρώπη μειώνεται, αυξάνεται αυτό της Κίνας. Και περιέργως, αυτός που δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αλληλεγγύη για το ευρωπαϊκό οικονομικό πρόβλημα δεν είναι η παραδοσιακή σύμμαχος και φίλη Αμερική, αλλά οι Κινέζοι.

Το Πεκίνο αγοράζει σημαντικές ποσότητες του ευρωπαϊκού χρέους (πρόσφατα ανακοινώθηκε αγορά ισπανικού χρέους αξίας $7.8 δισ.) και συνάπτει εξίσου σημαντικές επενδυτικές συμφωνίες. Ίσως η Αμερική ξυπνήσει μόλις η επιρροή της Κίνας στα ευρωπαϊκά ζητήματα γίνει ακόμη μεγαλύτερη.

Τι θα γίνει όμως αν η ευρωπαϊκή κρίση δεν μπορέσει να συγκρατηθεί και αρχίσει να βαθαίνει και να μεταδίδεται; Τα σπρέντς των ελληνικών ομολόγων ήδη ξεπέρασαν τα επίπεδα του Μάιου του 2009. Τα αντίστοιχα ισπανικά έχουν πιάσει ύψος ρεκόρ για τα τελευταία 11 χρόνια. Αν η Ευρώπη περιέλθει σε βαθιά ύφεση, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά την αμερικανική ανάπτυξη, θα υπονομεύσει τον καταναλωτισμό της, και θα επιτείνει την ήδη αυξημένη ανεργία. Αν μία ή δυο χώρες της Ευρώπης οδηγηθούν σε χρεοκοπία, θα κινδυνεύσει η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη, και πολύ πιθανό να ξαναδούμε μια παγκόσμια τραπεζική κρίση. Εξάλλου, κάτι επικίνδυνο ήδη συμβαίνει στην Ευρώπη, όπου διαφαίνεται πλέον ένας διαχωρισμός μεταξύ των πλουσίων Βορείων και των φτωχών του Νότου.

Στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης ήταν το σύμβολο της στρατιωτικής και ιδεολογικής διαίρεσης της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο φαίνεται να αναδύεται και σήμερα, αυτή τη φορά μεταξύ Βορρά και Νότου. Και σήμερα, όπως και επί ψυχρού πολέμου, ο ρόλος της Γερμανίας στη διαίρεση αυτή είναι κρίσιμος.

Η ώρα έφτασε για την Αμερική να επιλέξει. Ή θα παραμείνει αδιάφορος θεατής και θα παρεμβαίνει μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο, ή θα εμπλακεί ενεργά στη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής σε σχέση με το πώς η ΕΕ και το ΔΝΤ σχεδιάζουν τη σταθεροποίηση, τη δημιουργικότητα, και τη καινοτομία. Η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Federal Reserve) θα πρέπει να επεκτείνει τη συνεργασία της με την ΕΚΤ, όχι μόνο σε θέματα ρευστότητας, αλλά και σε πολιτική και ιδεολογική στήριξη. Η Ουάσιγκτον, οι Βρυξέλλες, και το Βερολίνο θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσο διάλογο όσον αφορά στο πως θα πρέπει να κατευθυνθεί και να συντονιστή η προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης. Από τις κρίσεις πηγάζουν ευκαιρίες, όμως η Αμερική θα πρέπει πρώτα να τις αδράξει.

S.A.- Christian Science Monitor

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση