Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Οι μισοί λένε ότι την πάτησε. Οτι δεν μπορεί πια να σταθμίσει ούτε το συμφέρον του. Γι’ αυτό βάζει απέναντι τη Δύση.

Οι άλλοι μισοί λένε ότι η Δύση, με τις χλιαρές αντιδράσεις της, νομιμοποιεί την αποχαλίνωση του Ερντογάν. Δεν τον σταμάτησε ούτε στην ΑΟΖ της Κύπρου, ούτε στη Συρία, ούτε στη Λιβύη. Και στην Αγία Σοφία, πέρα από ρητορικά δάκρυα, δεν βρήκε πιο στέρεη άμυνα.

Τι είναι τελικά ο Ερντογάν; Ενας αποσταθεροποιημένος χαλίφης που, για να ασφαλίσει την εξουσία του, περιθωριοποιεί τη χώρα του κάνοντας διαρκώς νέους εχθρούς; Ή ένας πανούργος παίκτης που εκμεταλλεύεται αδίστακτα την αδυναμία συμμάχων και αντιπάλων για να στήνει προγεφυρώματα του οθωμανικού ιμπεριαλισμού του;

Προφανώς, ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο Ερντογάν δεν είναι, όπως το λέει το κλισέ, «απρόβλεπτος». Προετοιμάζει τις κινήσεις του και προειδοποιεί. Η απόφασή του για την Αγία Σοφία επωάστηκε δημοσίως, από τους προεκλογικούς του δισταγμούς μέχρι τις ευθείες απειλές και τις δικαστικές μεθοδεύσεις.

Ο Τούρκος πρόεδρος δεν είναι ούτε πανίσχυρος. Μπορεί να βρίσκει τη Δύση ασυντόνιστη – χωρίς το χέρι της Αμερικής στο τιμόνι· μπορεί να έχει εξασφαλίσει τις επιτήδειες «πλάτες» της Μόσχας· δεν είναι όμως ο ανίκητος νταής που φαντάζονται όσοι κρυφοθαυμάζουν το ηγετικό του υπόδειγμα.

Οι αντιδράσεις ακούστηκαν μεν ανάρμοστα χαμηλόφωνες για το ιστορικό αποτύπωμα της παραχάραξης. Η ίδια, όμως, η κίνηση αποδεικνύει ότι ο Ερντογάν έχει καταλήξει να έχει ανάγκη από προπαγανδιστικό όπιο προκειμένου να σταθεί στο εσωτερικό.


Η απόδειξη ότι στον ερντογανισμό υπάρχουν όρια είναι μονολεκτική: Εβρος. Αν η Αγία Σοφία είναι ένα συμβολικό πλήγμα με πρωτίστως εσωτερική χρησιμότητα, η απόπειρα ασύμμετρης διάρρηξης των ευρωπαϊκών συνόρων ήταν ευθεία επίθεση κατά της Ευρώπης. Ηταν ένα σχέδιο που ο Ερντογάν είχε, όπως πάντα, προαναγγείλει, απειλώντας και ζυγίζοντας τις αντιδράσεις.

Αν αξίζει να θυμάται κανείς σήμερα τον Εβρο, δεν είναι για να θυμιατίσει τη βιτρίνα με τα εθνικά επιτεύγματα, αλλά για να πάρει το προηγούμενο ως οδηγό. Στον Εβρο φάνηκε για πρώτη φορά να αναγνωρίζει έμπρακτα η Ευρώπη τη σημασία της ελληνικής μεθορίου «της». Εκεί, με την απόπειρα τεχνητής προσφυγικής κρίσης, άρχισε να παγιώνεται η εικόνα του Ερντογάν ως φορέα δια-ρκούς κινδύνου για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Και αυτό είναι ένα δεδομένο που μπορεί να αξιοποιήσει η Ελλάδα για να αποτρέψει τα επόμενα, προαναγγελθέντα στρατηγήματα στη θάλασσα.

Η εναλλακτική σε αυτή τη διπλωματική άσκηση είναι τα στηθοκοπήματα για την αβουλία της Δύσης. Είναι οι κραυγές περί πολέμου των πολιτισμών, που εκπληρώνουν τους ιδεασμούς του ίδιου του Ερντογάν, από την ανάποδη.

Το ότι η απόφαση για την Αγία Σοφία μας πληγώνει, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αντιδράσουμε ως πληγωμένοι. Ο Ερντογάν δεν παίζει μόνος. Εκτός αν το μόνο που έχουμε να του αντιτάξουμε είναι οι δεξαμενές του εθνικού συναισθήματος.

Μιχαλης Τσιντσινης
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση