Η Ατζέντα του σουλτάνου και του Τραμπ(ούκου)

Ήταν η συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν μια απλή επικοινωνιακή παράσταση με αμοιβαίο, εσωτερικό πολιτικό όφελος;

Γράφει ο Λεωνίδας Κουμάκης
Νομικός, Συγγραφέας

Αν εξετάσει κανείς την επίσκεψη του Ρ. Τ. Ερντογάν στον Λευκό Οίκο στις 13 Νοεμβρίου 2019, τις πολύωρες συζητήσεις με διαφορετικές συνθέσεις και τις κοινές δηλώσεις των δύο Προέδρων, μένει με την εντύπωση πως όλα αυτά ήταν μια απλή επικοινωνιακή παράσταση με αμοιβαίο, εσωτερικό πολιτικό όφελος.

Η ατζέντα των θεμάτων που (υποτίθεται) θα αντιμετωπιζόταν ήταν εξαιρετικά σοβαρή:

Κορυφαίο στην ατζέντα η αγορά των Ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400. Το αποτέλεσμα των πολύωρων συζητήσεων ήταν θολό, όσο ξεκάθαροι είναι οι Αμερικανικοί νόμοι: Η αγορά των S-400 από την Τουρκία συνοδεύεται με κυρώσεις στη βάση του νόμου CAATSA, το αργότερο εντός έξη μηνών από την παραλαβή τους που ξεκίνησε τον Ιούλιο. Ο χρόνος περνάει και το εξάμηνο εξαντλείται… Το καθ΄ όλα θολό αποτέλεσμα των συζητήσεων ενισχύθηκε από τις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου «Το συζητάμε με τους θαυμάσιους γερουσιαστές μας... Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις… Κάτι θα βρούμε... Προβλέπω ότι κάτι θα βρούμε…». Και επιβεβαιώθηκε από τις δηλώσεις Ερντογάν όταν έφυγε βέβαια από τον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο NTV: «Η αμερικανική πρόταση προς την Άγκυρα να ξεφορτωθεί το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400 που αγόρασε δεν είναι δίκαιη και αποτελεί ανάμειξη σε κυριαρχικά δικαιώματα»!


Η Τουρκική εισβολή στην Συρία με στόχο την εθνοκάθαρση μιας τεράστιας περιοχής από την Κουρδική πολιτοφυλακή Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), σύμμαχο των ΗΠΑ εναντίον του ισλαμικού κράτους, για την (δήθεν) «ασφάλεια» της Τουρκίας, είναι ένα άλλο πρόβλημα των Αμερικανο – τουρκικών σχέσεων. Η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ έχει ήδη ψηφίσει υπέρ της επιβολής κυρώσεων στην Άγκυρα για την εισβολή στη Συρία - εκκρεμεί όμως ακόμα η ψήφος της Γερουσίας. Οι εκατέρωθεν δηλώσεις βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο θολούρας: Ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωσε πως «διατηρεί θαυμάσια σχέση με τους Κούρδους», πως «η εκεχειρία, αν και περίπλοκη, διατηρείται» ευχαρίστησε μάλιστα την Τουρκία «για τις προσπάθειές της». Ακόμα και ο Τούρκος πρόεδρος ισχυρίστηκε πως «η χώρα του δεν έχει κάποιο θέμα με τους Κούρδους αλλά με τις τρομοκρατικές οργανώσεις» (Τώρα αν θεωρεί κάθε Κούρδο ξεχωριστά σαν μια «τρομοκρατική οργάνωση», αυτό είναι άλλο θέμα…). Νωρίτερα, είχε φροντίσει να εκφράσει την λύπη του γιατί τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία «παίρνουν στα σοβαρά τον Μαζλούμ Κομπάνι» δηλαδή τον διοικητή των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), δηλαδή τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), δηλαδή αυτούς που η Άγκυρα θεωρεί «παρακλάδι» του PKK!

Η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από την Αμερικανική Βουλή με συντριπτική πλειοψηφία (405 υπέρ και 11 κατά), μπλόκαρε στην Αμερικανική Γερουσία με πρωτοβουλία του (άλλοτε) υποστηρικτή της, γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ μετά από συνάντηση που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο στο γραφείο του Προέδρου των ΗΠΑ, μαζί με άλλους γερουσιαστές. Ο Ερντογάν χαρακτήρισε την απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων «επονείδιστη», εξέφρασε «την έντονη δυσαρέσκειά του για το ψήφισμα που ενέκρινε τον περασμένο μήνα η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για την Αρμενία» ισχυριζόμενος πως «συμπαθούντες των τρομοκρατών προσπαθούν να βλάψουν τη σχέση ανάμεσα στα δύο κράτη, συμμάχους στο NATO» και πρόσθεσε πως «πιστεύει ότι η Γερουσία δεν θα διαπράξει το ίδιο λάθος». Σύμφωνα μάλιστα με πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Χουριέτ, ο Ερντογάν μιλώντας σε δημοσιογράφους που τον συνόδευαν στην Αμερική, καυχήθηκε πως «είπε τα δέοντα και αυτός έλαβε το μάθημά του!» εννοώντας τον γερουσιαστή των Ρεπουμπλικάνων και στενό συνεργάτη του Ντόναλτ Τράμπ, Λίντσεϊ Γκράχαμ.

Η έκδοση του ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία αποτελεί πάγιο αίτημα της Τουρκίας, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, το οποίο δεν έχει ικανοποιηθεί από τον Αμερικανό πρόεδρο. Ο Φετουλάχ Γκιουλέν ζει αυτοεξόριστος στην Πενσιλβάνια και χαρακτηρίζεται από τους Τούρκους «αρχιτρομοκράτης». Ο ίδιος ο ιμάμης, πρώην συνεργάτης του Ρ. Τ. Ερντογάν, αρνείται όλες τις κατηγορίες που του απευθύνονται χαρακτηρίζοντας «διεφθαρμένο» το καθεστώς Ερντογάν που επιβλήθηκε στην Τουρκία.

Η αγορά αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 και αμερικανικών πυραύλων Patriot στη «σωστή τιμή» (κατά τον Ερντογάν), ήταν ένα ακόμα θολό θέμα στο τραπέζι των συζητήσεων. Η θολούρα προκύπτει από την παρέμβαση του Αμερικανού υπουργού Άμυνας Μάρκ Έσπερ, λίγες ώρες πριν από την άφιξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις ΗΠΑ, πως «η από κοινού παρουσία του Ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής και αντιβληματικής S-400 και του Αμερικανικού μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς F-35, παραμένει απολύτως ασύμβατη». Αλλά και ο Ερντογάν δεν ξεκαθάρισε τι εννοεί λέγοντας «σωστή τιμή»: Μετά ή άνευ προμήθειας για την Φαμίλια;

Το θέμα της Τουρκικής Τράπεζας Halkbank, η οποία θεωρείται η προσωπική τράπεζα της Φαμίλιας. Ο «ταμίας» της Φαμίλιας, Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, το 2018 κρίθηκε ένοχος για συνωμοσία με σκοπό την παραβίαση των Αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 32 μηνών. Κεντρικό ρόλο στην υπόθεση αυτή είχε παίξει ο Τουρκοϊρανός έμπορος χρυσού Ρεζά Ζαράμπ, ο οποίος έχει ήδη δηλώσει ένοχος για απάτη, συνωμοσία και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Στην δίκη εναντίον του Μ. Χ. Ατίλα κατέθεσε εναντίον του όπως και εναντίον του Ρ. Τ. Ερντογάν που «γνώριζε τα πάντα». Τον Ιούλιο του 2019 ο Χ. Ατίλα αφέθηκε ελεύθερος και επέστρεψε στην Τουρκία όπου τον υποδέχτηκε ο γαμπρός του Ερντογάν και υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν του ευχήθηκε τηλεφωνικά «περαστικά στον ίδιο και στην οικογένεια του». Τον Οκτώβριο του 2019 οι Ομοσπονδιακές Εισαγγελικές Αρχές των ΗΠΑ απήγγειλαν ποινικές κατηγορίες εναντίον της Τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank (και στελεχών της μεταξύ των οποίων και ο Χ. Ατίλα που διέφυγε στην Τουρκία) για πιθανολογούμενη συμμετοχή σε ένα σύστημα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που στόχευε στην αποφυγή των Αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων εναντίον του Ιράν. Οι επαπειλούμενες κυρώσεις μπορούν ακόμα και να γονατίσουν την Τουρκική οικονομία, έτσι επιστρατεύτηκαν οι πιο ακριβοπληρωμένοι δικηγόροι και λομπίστες της Αμερικής, ενώ το θέμα συζητήθηκε και στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Θολό το τοπίο και εδώ…

Το θέμα των Τουρκικών «δραστηριοτήτων» στην Κυπριακή ΑΟΖ και στα Ελληνικά νησιά του Αιγαίου δεν αναφέρθηκε πουθενά σαν θέμα της «ατζέντας». Τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα Αμερικανικών πετρελαϊκών εταιριών που εξασφάλισαν δικαιώματα εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων σε Κύπρο και Ελλάδα δεν αφήνουν πολλά περιθώρια να μην τέθηκαν στο τραπέζι των συζητήσεων οι Τουρκικές «δραστηριότητες». Φυσικά, απόλυτο σκοτάδι καλύπτει και το θέμα αυτό. Δεν θα μάθουμε, παρά πολύ αργότερα, αν και τι συζητήθηκε στις πολύωρες Αμερικανο – τουρκικές συναντήσεις για τα κρίσιμα αυτά εθνικά θέματα της Ελλάδος και της Κύπρου. Το μόνο βέβαιο είναι ότι αμέσως μετά την συνάντηση κορυφής στις ΗΠΑ και σύμφωνα με τον Τούρκο αντιπρόεδρο Φουάτ Οκτάι, το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο Φατίχ άρχισε τις επιχειρήσεις του στα ανοικτά των ακτών της βορειοανατολικής Κύπρου. Πάντως την Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2019, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ υιοθέτησε το πλαίσιο για την επιβολή περιοριστικών μέτρων σε βάρος της Τουρκίας για τις γεωτρητικές δραστηριότητές της στην ανατολική Μεσόγειο. Και η απάντηση Ερντογάν; Ο απροκάλυπτος εκβιασμός! ( «Ω Ευρώπη! Η Τουρκία δεν είναι η χώρα που ήξερες μέχρι σήμερα. Είμαστε μία χώρα που καθόμαστε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μαζί σου. Οι διαπραγματεύσεις αυτές μπορεί ξαφνικά να διακοπούν!»). Και ο νοών, νοείτο…

Μεταξύ των υπόλοιπων θεμάτων της ατζέντας ήταν οι 200 τζιχαντιστές που βρίσκονται φυλακισμένοι στην Τουρκία και «θα πρέπει να σταλούν στις χώρες από τις οποίες προέρχονται», η οικονομική συνεργασία που παρουσιάζει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης από 20 σε 100 δις δολάρια και διάφορα άλλα.

Όλα αυτά, υπό την βαριά σκιά των κατηγοριών του πρώην συμβούλου του Αμερικανού προέδρου και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΠΑ πρέσβη Τζον Μπόλτον, ο οποίος πιστεύει πως «υπάρχει μια προσωπική ή επιχειρηματική σχέση που υπαγορεύει τη θέση του κ. Τραμπ για την Τουρκία, επειδή κανένας από τους συμβούλους του δεν είναι ευθυγραμμισμένος μαζί του το θέμα αυτό», των διαδηλώσεων απέναντι από τον Λευκό Οίκο, Κούρδων, Αρμενίων, Ελλήνων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με συνθήματα κατά του Ερντογάν καθώς και την έναρξη των δημόσιων ακροάσεων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στο πλαίσιο της έρευνας για δίωξη και καθαίρεση του Αμερικανού προέδρου.

Συμπέρασμα: Τα ψεύτικα λόγια τα μεγάλα του Ντόναλτ Τράμπ μετά την πολύωρη συνάντηση («θαυμάσια, παραγωγική συνάντηση», «μεγάλος οπαδός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν», «η Τουρκία μεγάλος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ» κ.α.) και η πολύ θολή ατμόσφαιρα που περιβάλλει σχεδόν όλα τα σοβαρά θέματα που συζητήθηκαν, προβληματίζουν κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο και τον οδηγούν στο συμπέρασμα πως κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας.

Προσωπικά διατηρώ την άποψη πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία στα βράχια. Δεν μπορεί να υπάρξει μακρόχρονη επιβίωση με επικίνδυνα παιχνίδια και προκλήσεις ανάμεσα σε αδίστακτους ελέφαντες. Ας ευχηθούμε, τα βράχια στα οποία οδηγούν την χώρα τους οι Τούρκοι ισλαμιστές να μην είναι Ελληνικά βράχια!

HuffingtonPost


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση