Ο Ομπάμα μπορεί να θέλει. Το ερώτημα είναι εάν μπορεί...

Του Τόμας Τζέφερσον 

Ο χειρισμός των διαδηλώσεων που ξέσπασαν πριν μήνες στην Ουκρανία και οδήγησαν στη σημερινή κρίση στην Κριμαία, από την κυβέρνηση Ομπάμα, το Βερολίνο και μια σειρά άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν το λιγότερο ερασιτεχνικός. Στήριξαν τις διαδηλώσεις στην πλατεία ελευθερίας στην Κριμαία, οδηγώντας στην εκδίωξη ενός διεφθαρμένου και αντιπαθή, ακόμα και στην ίδια τη Μόσχα και την Κριμαία, Προέδρου, του Γιανουκόβιτς, χωρίς να έχουν σχέδιο για την επόμενη ημέρα και χωρίς να υπολογίσουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα αντιδρούσε με τον τρόπο που αντέδρασε. 

Όχι μόνο αυτό, αλλά από ότι αποδεικνύεται δεν είχαν ούτε καν κοινή στάση μεταξύ τους.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να βρισκόμαστε σήμερα ενώπιον μια πάρα πολύ σοβαρής κατάστασης με απρόβλεπτες εξελίξεις για το διεθνές σύστημα. 

Η σημασία της Κριμαίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι στην πραγματικότητα εξαιρετική. Παρόλα αυτά εάν η Ουάσινγκτον επιτρέψει – αποδεχθεί την προσάρτησή της στη Ρωσία, θα σταλεί ένα πολύ αρνητικό μήνυμα σε όλες τις χώρες της περιοχής, με αποτέλεσμα η γεωπολιτική αξιοπιστία των ΗΠΑ να πληγεί θανάσιμα στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. 

Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση Ομπάμα επέδειξε προκλητική απροθυμία να πράξει οτιδήποτε στη σφαγή που λαμβάνει χώρα για πάνω από τρία χρόνια στη Συρία, και σύμφωνα με πολλούς αναλυτές η στάση της απέναντι στο Ιράν είναι απλά αφελής. Σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος να αποδεχθεί οικειοθελώς τον εξευτελισμό στην Κριμαία και την Ανατολική Ουκρανία. Με βάση όλο αυτό το σκηνικό δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ουάσινγκτον έχει υποχρέωση να αντιδράσει. 

Δυστυχώς όμως οι κινήσεις του Μπαράκ Ομπάμα και της χαμηλών επιδόσεων ομάδας του στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, είναι στην αντίθετη κατεύθυνση από την απαιτούμενη στην περίσταση στρατηγική. 

Ο Αμερικανός πρόεδρος αρέσκεται σε βαρύγδουπες δηλώσεις σχετικά με το ποιο είναι το ρωσικό συμφέρον. Είναι σαφές ότι ο Πούτιν γνωρίζει καλύτερα ποιο είναι αυτό. Το να λέει επίσης ότι η Ρωσία θα έχει κόστος, προφανώς είναι κάτι που η Μόσχα υποθέτει και πιθανώς αναμένει. Η απόφαση να παγώσει τις προετοιμασίες για τη συνάντηση του G8 στο Σότσι, αν και σίγουρα ο Πούτιν θα ήθελε να απολαύσει το πρεστίζ μιας συνάντησης σε δικό του χώρο με τους ηγέτες των επτά πιο ισχυρών οικονομιών του κόσμου, δεν έχει την ίδια βαρύτητα με στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας στην Ουκρανία. 

Η μόνιμη επωδός τα τελευταία εικοσιτετράωρα για οικονομικές κυρώσεις δεν φαίνεται να έχει σοβαρές πιθανότητες διότι ο κ. Ομπάμα κοιτάει πίσω του και δεν βρίσκει κανένα ουσιαστικό σύμμαχο στην προσπάθεια αυτή. Ο Υπουργός του των Εξωτερικών, Τζόν Κέρι, απέτυχε στη συνάντηση στο Παρίσι και η διάσκεψη κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέδειξε ότι δεν υπάρχει κοινό μέτωπο εντός της Ευρώπης για κάτι τέτοιο. 

Μια σοβαρή αντιμετώπιση από την Ουάσινγκτον θα πρέπει να εξετάσει όχι μόνο τι θα μπορούσε να κάνει εναντίον της Ρωσίας, αλλά και το ποια πιθανόν θα είναι η απάντηση της Μόσχας. Είναι βέβαιο ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να προχωρήσει σε ενέργειες που θα έφερνα τη Ρωσία σε δύσκολη θέση διεθνώς και θα την έπλητταν σοβαρά στο οικονομικό πεδίο. 

Παρόλα αυτά σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα αποτελούσε έκπληξη, εάν μετά από κάτι τέτοιο το Κρεμλίνο για να απαντήσει προχωρούσε σε μια συμφωνία ασφάλειας με το Ιράν, παρέχοντας του εξελιγμένα όπλα. Η εάν αύξανε δραστικά την ήδη παρεχόμενη βοήθεια προς τον πρόεδρο της Συρίας Άσαντ. Ακόμα χειρότερα, διότι θα προκαλούσε σοβαρότατους τριγμούς στο διεθνές γεωπολιτικό σκηνικό, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας ασφάλειας στο Πεκίνο, όταν μάλιστα υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον για κάτι τέτοιο στο Πεκίνο. 

Μέχρι στιγμής ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει δείξει τα χαρτιά του σε αυτά τα μέτωπα, αλλά έχει δείξει τα δόντια του στον κρίσιμο για την Ευρώπη τομέα της ενέργειας.
Ούτως ή άλλως η πιθανότητα εξελίξεων όπως οι παραπάνω θα επανέφεραν ένα σκηνικό Ψυχρού Πολέμου και μια κατάσταση που θα θύμιζε πολύ το 1914. 
Η ενδεδειγμένη πορεία αυτή τη στιγμή για τις ΗΠΑ, είναι να πέσουν οι τόνοι στη ρητορική και να εξετάσει σοβαρά ποιοι είναι οι στόχοι της στην παρούσα κρίση. 

Πολλοί αναλυτές για παράδειγμα, δεν βλέπουν μεγάλο πλήγμα στα στρατηγικά συμφέροντα της Ουάσινγκτον εάν υπάρξει μεγαλύτερη αυτονομία στην Κριμαία. Ίσα, ίσα που μπορεί να είναι και ένας τρόπος να αποκλιμακωθεί η κρίση. 

Η μοναδική επιλογή που έχει ο Μπαράκ Ομπάμα, είναι με χαμηλούς τόνους στο παρασκήνιο να πλησιάσει τη Μόσχα και το Κίεβο και να προσπαθήσει να πετύχει μια ολοκληρωμένη συμφωνία. Σίγουρα πρέπει να ξεκαθαρίσει προς το Κίεβο ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να προστατεύσουν την Ουκρανία. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να νουθετήσει τη μεταβατική κυβέρνηση λέγοντας της ότι πρέπει να κατεβάσει τους τόνους της ρητορικής της και να αρχίσει να απαντά πιο διαλλακτικά και με σοβαρότητα στα αιτήματα των ανατολικών περιφερειών. 

Την ίδια στιγμή η Ουάσινγκτον σε μια κίνηση διατήρησης αξιοπιστίας και πρεστίζ θα πρέπει παρακινήσει μετακινήσεις στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στα σύνορα με τη Ρωσία για να δώσει και ένα μήνυμα στο Κρεμλίνο, των κινδύνων που ελλοχεύουν στην περίπτωση που ξεφύγει η κατάσταση. Στα πλαίσια αυτά η διέλευση του αμερικανικού πολεμικού πλοίου από τα Δαρδανέλια με κατεύθυνση τη Μαύρη Θάλασσα είναι μια έξυπνη κίνηση. 

Όπως έλεγε και εφάρμοζε στην εποχή του Προέδρου Νίξον, ο μισητός σε πολλούς αλλά βιρτουόζος στην παγκόσμια διπλωματία, Χένρι Κίσσινγκερ, χρειάζεται φαντασία. Λιγότερη άδεια ρητορική, περισσότερη σκληράδα τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο, αλλά ταυτόχρονα μέσω διαφόρων καναλιών στο παρασκήνιο, ανοικτό διάλογο με το Κρεμλίνο και τον Πούτιν. Συνταγή αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής δεκαετίας του 1970. 

Η ρητορική, ειδικά στις διεθνείς σχέσεις, δεν αποτελεί πολιτική. Το να το παίζεις σκληρός δεν πρόκειται να φρενάρει τον Πούτιν. Δυστυχώς για τον Μπαράκ Ομπάμα και την ομάδα του στον τομέα εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, ήρθε η ώρα να κάνουν κάτι το οποίο δεν έχουν συνηθίσει να κάνουν. Να αρχίσουν να σκέφτονται στρατηγικά. 

Λίγα λόγια δημόσια, διάλογο στο παρασκήνιο, ξεκάθαρη θέση όσο αφορά την εγγύηση της ασφάλειας των Βαλτικών χωρών. Ετοιμότητα για ενδυνάμωση του ουκρανικού στρατού σε περίπτωση επιδείνωσης της κρίσης και πάνω από όλα αποφυγή κενών περιεχομένου απειλών, επίδειξη σεβασμού έναντι της Ρωσίας, και σε καμία περίπτωση δημιουργία εντύπωσης ότι η Ουάσινγκτον κινείται σε ένα πλαίσιο τύπου, το δικό μου ή τίποτα. Αυτή τη δυνατότητα την έχει ήδη χάσει, όταν επέτρεψε στον Πούτιν να την πιάσει στον ύπνο και όταν απέτυχε να έχει έτοιμη μια στρατηγική επόμενης ημέρας μετά την πτώση Γιανουκόβιτς. 

Και να θέλει, μπορεί ο Μπαράκ Ομπάμα; Μένει να το δούμε...

Πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση