Για τις χώρες – καμαριέρες του ΔΝΤ γιατί δεν μιλάνε;

Πολλές φορές, ο μεγαλύτερος ειδησεογραφικός θόρυβος είναι η απόλυτη σιωπή. Τα σοβαρότερα ζητήματα, δεν αναφέρονται. Έτσι, το γεγονός ότι ο μεγαλόσχημος επικεφαλής του ΔΝΤ Dominique Strauss-Kahn δικάζεται για βιασμό, είναι δικαίως μια μεγάλη είδηση. Φανταστείτε όμως πως αντί να βίαζε τη καμαριέρα, την άφηνε να πεθάνει από ασιτία, μαζί με τα παιδιά της, τους γονείς της, και χιλιάδες άλλους ανθρώπους. Αυτό ακριβώς κάνει το ΔΝΤ εδώ και καιρό σε αθώους ανθρώπους. Και αυτό θα ξανακάνει, εκτός κι αν το εμποδίσουμε . Όλα αυτά όμως δεν αναφέρονται από κανένα ΜΜΕ.

Για να αντιληφθούμε τη συνολική εικόνα, θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω στο 1944, όταν οι εκπρόσωποι των κρατών που ήταν έτοιμα να νικήσουν τον Β`ΠΠ, συναντήθηκαν σε ένα ξενοδοχείο του New Hampshire για να μοιράσουν τα κέρδη. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως ο Βρετανός οικονομολόγος John Maynard Keynes, οι συγκεντρωθέντες είχαν έναν μοναδικό σκοπό: Να κατασκευάσουν ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που θα εξασφάλιζε ότι οι νικητές θα έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος από τα χρήματα και τους πόρους του πλανήτη. Έτσι, έστησαν μια σειρά από θεσμούς και οργανισμούς με αυτό και μόνο το σκοπό. Ένας τέτοιος είναι και το ΔΝΤ.

Επισήμως, η αποστολή του ΔΝΤ ακούγεται απλή και ελκυστική. Υποτίθεται ότι υπάρχει, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα φτωχά κράτη δεν θα χρεοκοπήσουν ποτέ, αφού το ίδιο το Ταμείο είναι εκεί για να τα προσφέρει δάνεια αλλά και τεχνογνωσία. Παρουσιάζεται ως ο καλύτερος φίλος των φτωχών, και ως ο προστάτης των αδύναμων κρατών. Πέρα όμως από τη ρητορική, το ΔΝΤ σχεδιάστηκε έτσι ώστε να ελέγχεται από μια μικρή ομάδα πάμπλουτων κρατών, και πιο ειδικά από κάποιους ισχυρούς τραπεζίτες και κερδοσκόπους. Το ΔΝΤ λειτουργεί για χάρη των συμφερόντων αυτών των ανθρώπων, και τίποτα παραπάνω.

Τη δεκαετία του 1990, το μικρό αφρικανικό κρατίδιο του Malawi αντιμετώπιζε τεράστιες οικονομικές δυσκολίες, έχοντας πληγεί από μια θανατηφόρα επιδημία HIV-AIDS, αλλά και από μια σκληρή δικτατορία. Ζητήθηκε λοιπόν η βοήθεια του ΔΝΤ. Αν αυτό λειτουργούσε βάσει της επίσημης αποστολής του, θα δάνειζε χρήματα στο κράτος, και θα το καθοδηγούσε έτσι ώστε να ξεπεράσει τα προβλήματά του, προστατεύοντας τις βιομηχανίες του, επιδοτώντας τη γεωργία του, και επενδύοντας στην εκπαίδευση και την υγεία των κατοίκων του.

Αυτά θα έκανε κάποιος οργανισμός ο οποίος θα νοιάζονταν για το καλό των απλών ανθρώπων. Το ΔΝΤ όμως λειτούργησε εντελώς διαφορετικά. Συμφώνησε να βοηθήσει το Malawi, μόνο αν αυτό προχωρούσε σε διαρθρωτικές αλλαγές που το ΔΝΤ απαιτούσε να γίνουν. Διατάχθηκε λοιπόν η κυβέρνηση του Malawi να πουλήσει ότι δημόσια περιουσία είχε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και σε κερδοσκόπους, και να περικόψει δραστικά όλες τις κοινωνικές δαπάνες. Απαίτησε μάλιστα τη διακοπή της επιδότησης των λιπασμάτων, αν και αυτά ήταν τα μόνα που μπορούσαν να βοηθήσουν τους φτωχούς αγρότες να καλλιεργήσουν τα καταπονημένα τους χωράφια. Στην ουσία, η χώρα αναγκάστηκε να πληρώνει τους διεθνείς τραπεζίτες, και να εξαθλιώνει τους πολίτες της.

Όταν το 2001, το ΔΝΤ ανακάλυψε πως η κυβέρνηση είχε βάλει στην άκρη κάποιες ποσότητες σιτηρών ώστε να αντιμετωπιστεί τυχόν έλλειψη, τη διέταξε να το πουλήσει αμέσως σε ιδιωτικές εταιρίες. Την μάλωσε μάλιστα που δεν τηρεί τις προτεραιότητές της. Ο πρόεδρος της χώρας διαμαρτυρήθηκε και είπε πως κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο. Εις μάτην όμως, αφού τα αποθέματα πουλήθηκαν, και οι τράπεζες πήραν τα χρήματά τους.

Την επόμενη χρονιά η σοδιά απέτυχε, και η κυβέρνηση δεν είχε τίποτα να δώσει στον πεινασμένο λαό. Ο κόσμος αναγκάστηκε να τρώει μέχρι και τον φλοιό των δένδρων, ή τα ποντίκια των χωραφιών. Ήταν ίσως ο χειρότερος λιμός στην ιστορία της χώρας.

Στη διάρκεια του λιμού, το ΔΝΤ ανέστειλε τη παροχή βοήθειας $47 εκατομμυρίων, επειδή η κυβέρνηση καθυστερούσε στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της αγοράς! Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η οργάνωση ActionAid, το ΔΝΤ φέρει τη πλήρη ευθύνη για τον λιμό που γονάτισε τη χώρα. Τότε είναι που το μικρό Malawi έκανε κάτι το συγκλονιστικό. Έδιωξε το ΔΝΤ και αψήφησε τις «συμβουλές» του, επαναφέροντας τις επιδοτήσεις και τις παροχές στους κατοίκους του. Μέσα σε δυο χρόνια, επανάκαμψε τόσο, που από ζητιάνος της περιοχής, είχε τόσο πλούτο, που μπορούσε να προσφέρει βοήθεια σε τρόφιμα στην Ουγκάντα και στη Ζιμπάμπουε.

Η ιστορία του ΔΝΤ είναι γεμάτη από παρόμοιες περιπτώσεις. Αναλαμβάνει τον έλεγχο φτωχών κρατών, υποσχόμενο πως θα θεραπεύσει τα δεινά τους, και στη συνέχεια τα καταστρέφει. Όπου και να κοιτάξει κανείς, θα δει τις ουλές από τις επεμβάσεις του ΔΝΤ στα φτωχά κράτη. Η Αργεντινή κα η Ταϊλάνδη είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Στη Κένυα, το ΔΝΤ επέμενε να πληρώνουν οι κάτοικοι για επισκέψεις στους γιατρούς, με αποτέλεσμα να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των γυναικών που επισκέπτονταν τον γιατρό τους, σε μια χώρα που πλήγηκε όσο καμιά άλλη από το AIDS.

Στη Γκάνα, το ΔΝΤ εισήγαγε δίδακτρα στα σχολεία για τους μικρούς μαθητές, και έτσι οι οικογένειες που δεν μπορούσαν να τα πληρώσουν αυξήθηκαν. Έτσι αυξήθηκε και ο αναλφαβητισμός.

Στη Ζάμπια, το ΔΝΤ επέμενε να περικοπούν οι δαπάνες για τη δημόσια υγεία, έτσι διπλασιάστηκε ο αριθμός των βρεφικών θανάτων.

Η μόνη στρατηγική που γνωρίζει το ΔΝΤ, είναι να δίνονται τα χρήματα στους τραπεζίτες, και όχι στην ανάπτυξη.

Ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομίας Joseph Stiglitz συνεργάστηκε με το ΔΝΤ για μια ολόκληρη δεκαετία, μέχρι που παραιτήθηκε και αποφάσισε να μιλήσει. Όπως είπε, «Όταν το ΔΝΤ καταφτάνει σε μια χώρα, ένα μόνο σκοπό έχει. Πως θα σιγουρέψει ότι οι τραπεζίτες και οι πιστωτές δεν θα χάσουν τα οφειλόμενά τους. Το ΔΝΤ είναι αυτό που κρατάει τους κερδοσκόπους στο παιχνίδι. Δεν ενδιαφέρεται ούτε για την ανάπτυξη αλλά ούτε και για τη βοήθεια των κρατών…».

Κάποιοι θεωρούν τη συμπεριφορά του ΔΝΤ ως ασυνεπή. Αυτό, διότι υποστηρίζει τις διασώσεις κρατών στον αναπτυγμένο κόσμο, με βάση τις κρατικά στηριζόμενες τραπεζικές δανειοδοτήσεις, ενώ επιμένει για τη διακοπή κάθε κρατικής παροχής στα φτωχά κράτη του πλανήτη. Αυτό όμως, τουλάχιστον στην οικονομική πραγματικότητα, δεν είναι καθόλου ασυνεπής στάση. Σε κάθε περίπτωση, το ΔΝΤ κάνει τα πάντα ώστε να μη χάσουν τα λεφτά τους οι τράπεζες και οι κερδοσκόποι. Αν κάποιες πλούσιες κυβερνήσεις είναι διατεθειμένες να δώσουν χρήματα στις τράπεζες για το τίποτα, έχει καλώς. Αν τα φτωχά κράτη μπορούν να εξαναγκαστούν να πληρώσουν τις τράπεζες με επαχθείς όρους, ακόμη καλύτερα. Πρόκειται δηλαδή για μια πολύ συνεπή στάση.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο Strauss-Kahn ήταν ένας μεταρρυθμιστής που άλλαξε το ΔΝΤ από το 2009 οπότε και το ανέλαβε. Σίγουρα υπήρξε μια αλλαγή στη ρητορική του, αλλά στην ουσία δεν άλλαξε τίποτα.

Ας δούμε το παράδειγμα της Ουγγαρίας. Μετά τη κρίση του 2008, το ΔΝΤ την επαίνεσε που μπόρεσε και πέτυχε τους στόχους στα ελλείμματα, κόβοντας από τις δημόσιες δαπάνες. Ο τρομοκρατημένος λαός της χώρας αντέδρασε διώχνοντας τη κυβέρνηση και εκλέγοντας ένα κόμμα που υποσχέθηκε πως θα βάλει τις τράπεζες να πληρώσουν για τη κρίση που αυτές είχαν δημιουργήσει. Η νέα κυβέρνηση εισήγαγε ένα τραπεζικό φόρο ύψους 0.7% με αποτέλεσμα το ΔΝΤ να τρελαθεί! Όπως είπε, αυτό παραμορφώνει αρνητικά τις τραπεζικές δραστηριότητες, και θα αναγκάσει τις τράπεζες να φύγουν από την Ουγγαρία. Μάλιστα διέκοψε αμέσως το πρόγραμμά του στην Ουγγαρία, με σκοπό να εκβιάσει και να τρομοκρατήσει τη κυβέρνηση.

Η τραπεζική όμως κατάρρευση που το ΔΝΤ προέβλεψε δεν έγινε. Η Ουγγαρία προχώρησε σε μετριοπαθή μέτρα που δεν τιμωρούσαν το λαό της. Μπήκαν φόροι στους κερδοφόρους τομείς της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, και χρησιμοποιήθηκαν χρήματα από τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταμεία ώστε να χρηματοδοτηθεί το έλλειμμα. Σε κάθε τέτοιο βήμα, το ΔΝΤ ωρύονταν. Αυτό που απαιτούσε απειλώντας, ήταν οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες.

Το ίδιο ακριβώς έκανε ο Strauss-Kahn σε κάθε φτωχή χώρα όπου αναμιγνύονταν το ΔΝΤ. Πολλές από αυτές τρόμαζαν και ενέδιδαν. Το αμερικανικό think tank Center for Economic and Policy Research αναφέρει ότι οι 31 από τις 41 επεμβάσεις του ΔΝΤ, απαιτούσαν μακροοικονομικές πολιτικές που οδηγούν τις χώρες σε περαιτέρω ύφεση.

Για αυτό λοιπόν, δεν θα πρέπει να δικαστεί μόνο ο Strauss-Kahn. Πρέπει να δικαστεί και το ΔΝΤ. Αν αναλογιστούμε τη δυστυχία που έχει προκαλέσει και την εξαθλίωση που έχει επιφέρει σε εκατομμύρια ανθρώπους, τότε θα πρέπει να το διαλύσουμε αμέσως.

Αν ο Strauss-Kahn είναι όντως ένοχος βιασμού, τότε ξέρουμε πως έγινε. Μάλλον μπέρδεψε τη καμαριέρα με κάποια χώρα που χρειάζεται βοήθεια. Αφού έτσι κι αλλιώς, οι επικεφαλής του ΔΝΤ βιάζουν κατά συρροή εδώ και χρόνια τις φτωχές χώρες, χωρίς καμία τιμωρία.

S.A. από The Independent

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση