Κρατικό χρέος, λύσεις και πολιτικοί νάνοι
Σε προηγούμενο κείμενο έγραψα πως το Κρατικό Χρέος ως μηχανισμός χρηματοδότησης της κρατικής λειτουργίας αποτελεί εναλλακτική της εκτύπωσης νέου χρήματος (που δημιουργεί αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις), και της φορολόγησης (που αφαιρεί ρευστότητα από την αγορά και δυσαρεστεί τα φορολογικά υποζύγια).
Είναι ευρύτατα αντιληπτό ότι τα κρατικά χρέη δεν αποπληρώνονται ποτέ, αλλά ανακυκλώνονται. Η αφαίρεση των τόκων του Κρατικού Χρέους από την οικονομία, μέσω φορολόγησης, σκοπεύει στη μείωση πληθωριστικών πιέσεων που θα δημιουργούνταν από την κυκλοφορία του νέου αυτού χρήματος.
Σε πλήρη αντιστοιχία με το νεο-εκτυπωμένο χρήμα, το Ελληνικό Κρατικό Χρέος δεν χρηματοδοτήθηκε από αποταμιεύσεις αλλά από πληκτρολογημένα ευρώ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Για να μην μπούμε στη συζήτηση των συγκεκριμένων τραπεζικών διεργασιών, που πολλοί γνωρίζουν καλύτερα και σε μεγαλύτερο βάθος από ό,τι μπορώ να μπω εδώ (εβδομαδιαία δημοπρασία ρευστού ΕΚΤ, διατραπεζική, Euribor, κλπ), απλά θα παρομοιάσω τα κρατικά ομόλογα με την έκδοση μεταχρονολογημένης επιταγής “διευκόλυνσης”, που το κράτος δίνει σε κάποια τράπεζα για να πάρει άμεσα τα χρήματα, και εκείνη με τη σειρά της την δίνει ως εγγύηση στην Κεντρική Τράπεζα ή άλλη τράπεζα (διατραπεζική αγορά) που διατηρεί το “πλαφόν”, και παίρνει τα χρήματα που δάνεισε στην Ελλάδα πίσω, ώσπου τελικά να πληρώσει η Ελλάδα την επιταγή ή μάλλον να την αντικαταστήσει με άλλη επιταγή μεταγενέστερης ημερομηνίας.
Το σημαντικό σε αυτή τη διεργασία είναι ότι η ΕΚΤ δεν παίρνει τις καταθέσεις κάποιου για να πληρώσει τα χρήματα του “πλαφόν” στις τράπεζες αλλά, βάσει της εντεταλμένης λειτουργίας της, τα πληκτρολογεί. Αυτό άλλοι ονομάζουν μόχλευση και άλλοι στο λαϊκότερον “αερο-χρήμα”.
Φυσικά υπάρχουν και λίγοι ομολογιούχοι, όπως ασφαλιστικά ταμεία, που δεν βάζουν τα ομόλογά τους ως εγγύηση για ρευστό διότι είναι συντηρητικοί επενδυτές πραγματικών χρημάτων και δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση της ΕΚΤ διότι δεν είναι τράπεζες.
Τα 340 δισ. που πήρε η Ελλάδα ως σήμερα μέσω ομολογιακού δανεισμού τα διαχειρίστηκε χείριστα. Όλοι γνωρίζουμε τον αναίτιο τριπλασιασμό των υπαλλήλων του στενού Δημοσίου Τομέα σε 30 χρόνια με τις προσλήψεις μισθοδοτούμενων ψηφοφόρων, τις μίζες πολιτικών, τις προμήθειες, τις υπερτιμολογήσεις νοσοκομειακών και άλλων προμηθειών που διασπαθίζουν τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Αυτά αποτελούν αποδεικτικά της ανεπάρκειας και διαφθοράς του πολιτικού προσωπικού της χώρας που διαχειρίστηκε τα χρήματα.
Οι στρεβλώσεις στην επιχειρηματικότητα, η διαφθορά, η ανισονομία, η γραφειοκρατία, η αδυναμία απονομής δικαιοσύνης, ο λαβύρινθος της φορολογικής νομοθεσίας και η φοροδιαφυγή, η ανικανότητα διαχείρισης του μεταναστευτικού προβλήματος συμπληρώνουν τη θλιβερή εικόνα μας.
Η συνεχής ατιμωρησία των πολιτικών επίορκων είναι το θαυμαστικό της σουρεαλιστικής εθνικής κατάθλιψης.
Όλα πρέπει να τα διορθώσουμε όσο πιο γρήγορα είναι ανθρωπίνως δυνατόν. Όλα. Αυτό δείχνει να προσπαθεί τουλάχιστον η σημερινή κυβέρνηση. Αν όχι αυτή, τότε κάποια επόμενη στο εγγύς μέλλον θα τα καταφέρει. Οι λόγοι που μας έφεραν ως εδώ θα εκλείψουν. Αυτό είναι μαθηματικά βέβαιο αρκεί να μη σταματήσουμε να το απαιτούμε, εμείς οι Έλληνες πολίτες και η Τρόικα.
Μετέπειτα όμως, αφού οι παθογένειες διορθωθούν, τι γίνεται με το Κρατικό Χρέος που πιθανόν να ξεπεράσει τα 400 δισ. ευρώ;
Θα ζήσουν στη μιζέρια οι επόμενες 3 γενιές των Ελλήνων για παραδειγματισμό των Ευρωπαίων; Θα μας διώξουν από το Ευρώ; Θα μας διώξουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Θα καταδικάσουμε τις επόμενες γενιές Ελλήνων να ζήσουν σκλάβοι και να εκπορνευθούν για τα λάθη των προηγούμενων;
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, η FED, έχει στην κυριότητά της το ένα τρίτο του Αμερικανικού ομολογιακού χρέους. Δηλαδή “τύπωσε” αντί να δανειστεί. Επιπροσθέτως με την “ποσοτική χαλάρωση” των $700 ΔΙΣ του Μπερνάνκι, έδωσε αναπτυξιακή πνοή στην οικονομία της και βρίσκεται σε ανάκαμψη. Δεν ακούω κανέναν να σκέφτεται να αποβάλλει την Καλιφόρνια από τις ΗΠΑ και από το Δολάριο επειδή έχει εξίσου μεγάλο χρέος με εμάς.
Η λύση του Ελληνικού Κρατικού Χρέους είναι πολιτική. Η μείωσή του με αγορά από την ΕΚΤ μέρους του χρέους της Ελλάδος και κατόπιν σβησίματός του από τις οθόνες είναι απαραίτητη και αναίμακτη λύση για την αγορά. Αυτό πρέπει να γίνει ώστε να επιτρέψουμε στις επόμενες γενιές μας να ζήσουν ως άνθρωποι και όχι ως σκλάβοι. Η ΕΚΤ είναι η κεντρική μας τράπεζα και οφείλει να σταθεί στο ύψος της ευθύνης της απέναντι σε έναν από τους 17 λαούς που υποτίθεται ότι υπηρετεί, αντί να στηρίζει μια επιβαλλόμενη ύφεση στην Ελλάδα που σχεδιάζεται να μας επιβάλλει για τα επόμενα 30 χρόνια!
Εξ άλλου η ΕΚΤ συμμετέχει στην ευθύνη της ΕΕ απέναντι στον Ελληνικό Λαό, αφού δέχονταν εν γνώσει τους πλαστά στοιχεία από απατεώνες πολιτικούς που λεηλάτησαν την Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια, χωρίς να λένε κουβέντα ως όφειλαν ή να εκτελούν σωστούς και ενδελεχείς ελέγχους. Η ευθύνη αυτή που η ΕΚΤ και η ΕΕ απέτυχε να ανταποκριθεί απέναντι στον Ελληνικό Λαό αντιστοιχεί με το “fiduciary duty” της τράπεζας απέναντι στον καταθέτη και στον μέτοχο. Στον ίδιο βαθμό ευθύνονται, όσο θα έφερε ευθύνη η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αν άφηνε ελεύθερη τη διαπραγμάτευση μετοχών κάποιας εταιρίας που η επιτροπή γνώριζε ότι δημοσίευε πλαστούς ισολογισμούς.
Δεν μπορώ να διανοηθώ γιατί θα πρέπει η χώρα μου και τα παιδιά μου να υποφέρουν για δεκαετίες προκειμένου να μην ανέβει ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης 1% για ένα χρόνο σε περίπτωση που διαγραφεί το μισό Κρατικό χρέος της Ελλάδας με αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ και διαγραφή τους, που είναι το ισοδύναμο με τύπωμα χρήματος. Έτσι κι’ αλλιώς αυτά τα χρήματα δεν έμειναν στην Ελλάδα. Πήγαν εδώ και χρόνια στην Γερμανία και τη Γαλλία ως πλεονάσματα εμπορικών ισοζυγίων, και στην Ελβετία ως μίζες πολιτικών και δημοσίων λειτουργών.
Στο κάτω-κάτω ακόμα και αν χρειαστεί να γίνει το ίδιο και με άλλες χώρες της Ευρωζώνης που έχουν προβλήματα χρέους, ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης ίσως να πάει στο 4%-5% για ένα χρόνο. Λέω ίσως γιατί αυτά τα χρήματα δεν θα μπουν σήμερα στην αγορά, αλλά είναι μέσα εδώ και χρόνια, από τότε που δόθηκαν τα ομολογιακά δάνεια.
Άλλη πιθανή παρενέργεια μπορεί να είναι η πτώση της ισοτιμίας του Ευρώ σε σχέση με τα άλλα διεθνή νομίσματα. Αυτό όμως θα δώσει ανταγωνιστικότητα και ώθηση για ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή οικονομία. Για να γίνουν αυτά αρκεί να δώσουν την εντολή στην ΕΚΤ οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, και αν χρειάζεται να μεταβάλλουν το καταστατικό της για να μπορεί να εκτελέσει αυτή την εντολή.
Που είναι όμως οι Ευρωπαίοι πολιτικοί με το απαραίτητο ανάστημα για να πάρουν τέτοιες αποφάσεις; Πολιτικοί που να έχουν το όραμα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και το θάρρος να το εφαρμόσουν;
Εγώ κοιτώντας βλέπω αδύναμους πολιτικάντηδες, πολιτικούς νάνους και τοπικιστές προεστούς. Βλέπω λοχίες με στολές στρατηγών. Βλέπω ένα Γάλλο ανεπαρκούς αναστήματος (πολιτικού και άλλου) και μια Γερμανίδα που βλέπει μόνο τους ψηφοφόρους του χωριού της. Ο μόνος Ευρωπαϊστής, ο Τρισέ, οδεύει ταχέως προς το τέλος της θητείας του και δυστυχώς δεν υπάρχει αντικαταστάτης με το ανάστημά του.
Πρέπει να υψώσει το ανάστημά του ο Έλληνας Πρωθυπουργός, όσο έχει ακόμη το χαρτί της νομισματικής “αυτοκτονίας” ντόμινο που θα προκαλέσει μια άναρχη στάση πληρωμών. Αφού τα καλοπιάσματα και η λογική δεν πιάνουν, να απαιτήσει το αυτονόητο που πράττει η Αμερική το 1971 με την αποδέσμευση του Δολαρίου από το gold standard.
Η λύση του Ευρωπαϊκού και του Ελληνικού Κρατικού Χρέους ήταν, είναι και θα είναι πολιτική μόνον.
Όλα τα άλλα περί Ελληνικών πλεονασμάτων 7,5% για τα επόμενα 15 χρόνια, για πώληση Ελληνικής δημόσιας περιουσίας αξίας 50 ΔΙΣ Ευρώ σε 5 χρόνια, και για την απιθανότητα ανάπτυξης με 45% φορολόγηση των μικρομεσαίων είναι παραμύθια της Χαλιμάς.
* Ο Άγης Βερούτης είναι επιχειρηματίας, Σπούδασε Μηχανολόγος Μηχανικός στις ΗΠΑ όπου και εργάστηκε σχεδόν είκοσι χρόνια.
Είναι ευρύτατα αντιληπτό ότι τα κρατικά χρέη δεν αποπληρώνονται ποτέ, αλλά ανακυκλώνονται. Η αφαίρεση των τόκων του Κρατικού Χρέους από την οικονομία, μέσω φορολόγησης, σκοπεύει στη μείωση πληθωριστικών πιέσεων που θα δημιουργούνταν από την κυκλοφορία του νέου αυτού χρήματος.
Σε πλήρη αντιστοιχία με το νεο-εκτυπωμένο χρήμα, το Ελληνικό Κρατικό Χρέος δεν χρηματοδοτήθηκε από αποταμιεύσεις αλλά από πληκτρολογημένα ευρώ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Για να μην μπούμε στη συζήτηση των συγκεκριμένων τραπεζικών διεργασιών, που πολλοί γνωρίζουν καλύτερα και σε μεγαλύτερο βάθος από ό,τι μπορώ να μπω εδώ (εβδομαδιαία δημοπρασία ρευστού ΕΚΤ, διατραπεζική, Euribor, κλπ), απλά θα παρομοιάσω τα κρατικά ομόλογα με την έκδοση μεταχρονολογημένης επιταγής “διευκόλυνσης”, που το κράτος δίνει σε κάποια τράπεζα για να πάρει άμεσα τα χρήματα, και εκείνη με τη σειρά της την δίνει ως εγγύηση στην Κεντρική Τράπεζα ή άλλη τράπεζα (διατραπεζική αγορά) που διατηρεί το “πλαφόν”, και παίρνει τα χρήματα που δάνεισε στην Ελλάδα πίσω, ώσπου τελικά να πληρώσει η Ελλάδα την επιταγή ή μάλλον να την αντικαταστήσει με άλλη επιταγή μεταγενέστερης ημερομηνίας.
Το σημαντικό σε αυτή τη διεργασία είναι ότι η ΕΚΤ δεν παίρνει τις καταθέσεις κάποιου για να πληρώσει τα χρήματα του “πλαφόν” στις τράπεζες αλλά, βάσει της εντεταλμένης λειτουργίας της, τα πληκτρολογεί. Αυτό άλλοι ονομάζουν μόχλευση και άλλοι στο λαϊκότερον “αερο-χρήμα”.
Φυσικά υπάρχουν και λίγοι ομολογιούχοι, όπως ασφαλιστικά ταμεία, που δεν βάζουν τα ομόλογά τους ως εγγύηση για ρευστό διότι είναι συντηρητικοί επενδυτές πραγματικών χρημάτων και δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση της ΕΚΤ διότι δεν είναι τράπεζες.
Τα 340 δισ. που πήρε η Ελλάδα ως σήμερα μέσω ομολογιακού δανεισμού τα διαχειρίστηκε χείριστα. Όλοι γνωρίζουμε τον αναίτιο τριπλασιασμό των υπαλλήλων του στενού Δημοσίου Τομέα σε 30 χρόνια με τις προσλήψεις μισθοδοτούμενων ψηφοφόρων, τις μίζες πολιτικών, τις προμήθειες, τις υπερτιμολογήσεις νοσοκομειακών και άλλων προμηθειών που διασπαθίζουν τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Αυτά αποτελούν αποδεικτικά της ανεπάρκειας και διαφθοράς του πολιτικού προσωπικού της χώρας που διαχειρίστηκε τα χρήματα.
Οι στρεβλώσεις στην επιχειρηματικότητα, η διαφθορά, η ανισονομία, η γραφειοκρατία, η αδυναμία απονομής δικαιοσύνης, ο λαβύρινθος της φορολογικής νομοθεσίας και η φοροδιαφυγή, η ανικανότητα διαχείρισης του μεταναστευτικού προβλήματος συμπληρώνουν τη θλιβερή εικόνα μας.
Η συνεχής ατιμωρησία των πολιτικών επίορκων είναι το θαυμαστικό της σουρεαλιστικής εθνικής κατάθλιψης.
Όλα πρέπει να τα διορθώσουμε όσο πιο γρήγορα είναι ανθρωπίνως δυνατόν. Όλα. Αυτό δείχνει να προσπαθεί τουλάχιστον η σημερινή κυβέρνηση. Αν όχι αυτή, τότε κάποια επόμενη στο εγγύς μέλλον θα τα καταφέρει. Οι λόγοι που μας έφεραν ως εδώ θα εκλείψουν. Αυτό είναι μαθηματικά βέβαιο αρκεί να μη σταματήσουμε να το απαιτούμε, εμείς οι Έλληνες πολίτες και η Τρόικα.
Μετέπειτα όμως, αφού οι παθογένειες διορθωθούν, τι γίνεται με το Κρατικό Χρέος που πιθανόν να ξεπεράσει τα 400 δισ. ευρώ;
Θα ζήσουν στη μιζέρια οι επόμενες 3 γενιές των Ελλήνων για παραδειγματισμό των Ευρωπαίων; Θα μας διώξουν από το Ευρώ; Θα μας διώξουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Θα καταδικάσουμε τις επόμενες γενιές Ελλήνων να ζήσουν σκλάβοι και να εκπορνευθούν για τα λάθη των προηγούμενων;
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, η FED, έχει στην κυριότητά της το ένα τρίτο του Αμερικανικού ομολογιακού χρέους. Δηλαδή “τύπωσε” αντί να δανειστεί. Επιπροσθέτως με την “ποσοτική χαλάρωση” των $700 ΔΙΣ του Μπερνάνκι, έδωσε αναπτυξιακή πνοή στην οικονομία της και βρίσκεται σε ανάκαμψη. Δεν ακούω κανέναν να σκέφτεται να αποβάλλει την Καλιφόρνια από τις ΗΠΑ και από το Δολάριο επειδή έχει εξίσου μεγάλο χρέος με εμάς.
Η λύση του Ελληνικού Κρατικού Χρέους είναι πολιτική. Η μείωσή του με αγορά από την ΕΚΤ μέρους του χρέους της Ελλάδος και κατόπιν σβησίματός του από τις οθόνες είναι απαραίτητη και αναίμακτη λύση για την αγορά. Αυτό πρέπει να γίνει ώστε να επιτρέψουμε στις επόμενες γενιές μας να ζήσουν ως άνθρωποι και όχι ως σκλάβοι. Η ΕΚΤ είναι η κεντρική μας τράπεζα και οφείλει να σταθεί στο ύψος της ευθύνης της απέναντι σε έναν από τους 17 λαούς που υποτίθεται ότι υπηρετεί, αντί να στηρίζει μια επιβαλλόμενη ύφεση στην Ελλάδα που σχεδιάζεται να μας επιβάλλει για τα επόμενα 30 χρόνια!
Εξ άλλου η ΕΚΤ συμμετέχει στην ευθύνη της ΕΕ απέναντι στον Ελληνικό Λαό, αφού δέχονταν εν γνώσει τους πλαστά στοιχεία από απατεώνες πολιτικούς που λεηλάτησαν την Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια, χωρίς να λένε κουβέντα ως όφειλαν ή να εκτελούν σωστούς και ενδελεχείς ελέγχους. Η ευθύνη αυτή που η ΕΚΤ και η ΕΕ απέτυχε να ανταποκριθεί απέναντι στον Ελληνικό Λαό αντιστοιχεί με το “fiduciary duty” της τράπεζας απέναντι στον καταθέτη και στον μέτοχο. Στον ίδιο βαθμό ευθύνονται, όσο θα έφερε ευθύνη η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αν άφηνε ελεύθερη τη διαπραγμάτευση μετοχών κάποιας εταιρίας που η επιτροπή γνώριζε ότι δημοσίευε πλαστούς ισολογισμούς.
Δεν μπορώ να διανοηθώ γιατί θα πρέπει η χώρα μου και τα παιδιά μου να υποφέρουν για δεκαετίες προκειμένου να μην ανέβει ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης 1% για ένα χρόνο σε περίπτωση που διαγραφεί το μισό Κρατικό χρέος της Ελλάδας με αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ και διαγραφή τους, που είναι το ισοδύναμο με τύπωμα χρήματος. Έτσι κι’ αλλιώς αυτά τα χρήματα δεν έμειναν στην Ελλάδα. Πήγαν εδώ και χρόνια στην Γερμανία και τη Γαλλία ως πλεονάσματα εμπορικών ισοζυγίων, και στην Ελβετία ως μίζες πολιτικών και δημοσίων λειτουργών.
Στο κάτω-κάτω ακόμα και αν χρειαστεί να γίνει το ίδιο και με άλλες χώρες της Ευρωζώνης που έχουν προβλήματα χρέους, ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης ίσως να πάει στο 4%-5% για ένα χρόνο. Λέω ίσως γιατί αυτά τα χρήματα δεν θα μπουν σήμερα στην αγορά, αλλά είναι μέσα εδώ και χρόνια, από τότε που δόθηκαν τα ομολογιακά δάνεια.
Άλλη πιθανή παρενέργεια μπορεί να είναι η πτώση της ισοτιμίας του Ευρώ σε σχέση με τα άλλα διεθνή νομίσματα. Αυτό όμως θα δώσει ανταγωνιστικότητα και ώθηση για ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή οικονομία. Για να γίνουν αυτά αρκεί να δώσουν την εντολή στην ΕΚΤ οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, και αν χρειάζεται να μεταβάλλουν το καταστατικό της για να μπορεί να εκτελέσει αυτή την εντολή.
Που είναι όμως οι Ευρωπαίοι πολιτικοί με το απαραίτητο ανάστημα για να πάρουν τέτοιες αποφάσεις; Πολιτικοί που να έχουν το όραμα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και το θάρρος να το εφαρμόσουν;
Εγώ κοιτώντας βλέπω αδύναμους πολιτικάντηδες, πολιτικούς νάνους και τοπικιστές προεστούς. Βλέπω λοχίες με στολές στρατηγών. Βλέπω ένα Γάλλο ανεπαρκούς αναστήματος (πολιτικού και άλλου) και μια Γερμανίδα που βλέπει μόνο τους ψηφοφόρους του χωριού της. Ο μόνος Ευρωπαϊστής, ο Τρισέ, οδεύει ταχέως προς το τέλος της θητείας του και δυστυχώς δεν υπάρχει αντικαταστάτης με το ανάστημά του.
Πρέπει να υψώσει το ανάστημά του ο Έλληνας Πρωθυπουργός, όσο έχει ακόμη το χαρτί της νομισματικής “αυτοκτονίας” ντόμινο που θα προκαλέσει μια άναρχη στάση πληρωμών. Αφού τα καλοπιάσματα και η λογική δεν πιάνουν, να απαιτήσει το αυτονόητο που πράττει η Αμερική το 1971 με την αποδέσμευση του Δολαρίου από το gold standard.
Η λύση του Ευρωπαϊκού και του Ελληνικού Κρατικού Χρέους ήταν, είναι και θα είναι πολιτική μόνον.
Όλα τα άλλα περί Ελληνικών πλεονασμάτων 7,5% για τα επόμενα 15 χρόνια, για πώληση Ελληνικής δημόσιας περιουσίας αξίας 50 ΔΙΣ Ευρώ σε 5 χρόνια, και για την απιθανότητα ανάπτυξης με 45% φορολόγηση των μικρομεσαίων είναι παραμύθια της Χαλιμάς.
* Ο Άγης Βερούτης είναι επιχειρηματίας, Σπούδασε Μηχανολόγος Μηχανικός στις ΗΠΑ όπου και εργάστηκε σχεδόν είκοσι χρόνια.
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...