Το ευρώ στην Ευρώπη των δύο ταχυτήτων...

• Αντίθετα από τις ΗΠΑ μετά το 1865 ή τη Γερμανία μετά το 1989, όπου η πολιτική ενότητα δημιούργησε τη νομισματική ενοποίηση, η έναρξη του ευρώ το 1999 ήταν ακριβώς ένα νομισματικό γεγονός όπου μια πολιτική συγχώνευση των κρατών της ΕΕ θα ερχόταν κατά συνέπεια...!

Αυτό δεν έχει ολοκληρωθεί ποτέ ως πράξη. Αντιθέτως η ΕΕ συνεχίζει στους ρυθμούς των δυο ταχυτήτων σαφώς διαιρεμενη και η περίπτωση της χώρας μας το αποδεικνύει περίτρανα. Η Ελλάδα και όπως και η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία δεν έχουν καταφέρει να συμπορευτούν με τη γερμανική βιομηχανία μειώνοντας το κατά μονάδα κόστος εργασίας... Το χάσμα συνεχίζει να διευρύνεται. Χρόνο με το χρόνο, η οικονομία της Γερμανίας κερδίζει μερίδιο αγοράς στην ΕΕ, η οποία απορροφά περισσότερα από 65% των εξαγωγών τους έναντι περίπου 45% στα μέσα της δεκαετίας του '90!
Δεν είναι πάρα πολύ διαφορετικά από το αιώνιο πρόβλημα της Κίνας και των ΗΠΑ, χωρίς όμως τη «βαλβίδα ασφάλειας», μιας πιθανής ανατίμησης νομίσματος και χωρίς μια ισχυρή ομοσπονδιακή κυβέρνηση και μια ογκώδη ομολογιακή αγορά που μπορεί να απορροφήσει μερικές από τις πιέσεις της «δύναμης».
Εάν η ΕΕ ήταν ένα ομοσπονδιακό κράτος όπως οι ΗΠΑ, η παν-κοινοτική «απαίτηση» θα μπορούσε να στηριχτεί από την κεντρική κυβέρνηση που παρουσιάζει προσωρινά μεγάλα φορολογικά ελλείμματα. Αλλά δεν είναι. Έχει παραμείνει μια συνομοσπονδία της οποίας τα μέλη έχουν παρακάμψει συχνά τους κανόνες.
Όταν ο καγκελάριος Helmut Kohl υποστήριξε τη νομισματική ένωση, δεδομένου ότι η «τιμή» που έπρεπε η χώρα του να καταβάλει για να πάρει τη γαλλική υποστήριξη για τη γερμανική επανένωση ήταν μεγάλη, σκόπευε να πλαισιώσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με μια άλλη πολιτική διάσταση, εκχωρώντας περισσότερη δύναμη στα πανκοινοτικά όργανα με εκτελέσιμους κανόνες. Αυτό δεν υλοποίηθηκε ποτέ, έτσι δεν υπάρχει μια οικονομική πολιτική της ΕΕ.. Μετά από διαπραγματεύσεις δεκαετιών, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας πρόσφατα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ δεν αποτελεί ένα ομοσπονδιακό κράτος, αλλά είναι μάλλον ένα προϊόν του «διεθνούς δικαίου», δημιουργημένο από τα κυρίαρχα κράτη μέλη.
Είναι μια εύθραυστη δομή που διατήρησε τη συνοχή της για μια δεκαετία. Αλλά όταν επηρεάστηκε από την κρίση το δημόσιο εισόδημα κατέρρευσε, και οι δαπάνες ξεχύθηκαν σαν θάλασσα κάνοντας τα κυβερνητικά ελλείμματα και τα δημόσια χρέη των οικονομικά αδύναμων μελών να διογκωθούν.
Το δίλημμα της ΕΕ είναι σήμερα ξεκάθαρο. Η γερμανική μηχανή εξαγωγής χρειάζεται τη συνολική δύναμη της ΕΕ για να επιταχύνει. Αλλά αυτό δεν μπορεί να συμβεί επειδή η πολιτική δομή της ΕΕ τοποθετεί την οικονομική πολιτική σταθερά στα χέρια των κρατών μελών, και το ευρώ δεν μπορέι να αποτελέσει σύμβολο σταθερότητας και ανάπτυξης.
Δεν υπάρχει αμφιβολία οτί η «μάχη» κινείται επάνω στις οδούς της νότιας Ευρώπης με την βόρεια Ευρώπη να συζητάει για τους απόηχους.
Υπάρχουν μόνο δύο επιλογές. Μια ζώνη «δυνατού» νομίσματος γύρω από τη Γερμανία, με τις σκανδιναβικές χώρες και την Γαλλία, όπου οι χώρες της νοτιοδυτικής Μεσογείου υιοθετώντας την επιλογή της υποτίμησης να αποκαταστήσουν τα νομίσματα και τις νομισματικές πολιτικές τους, - ότι έκανε η Αργεντινή σταματώντας την σύνδεσή της με το δολάριο το 2002.
Αυτή η επιλογή θα «έσερνε» πίσω τα όρια του ευρώ στα κράτη μέλη πυρήνων και θα επανεγκαθίδρυε την ανταγωνιστικότητα στην περιφέρεια. Θα προκαλούσε επίσης τον όλεθρο στις ομολογιακές αγορές, όπου το υπερεκτιμημένο κυρίαρχο χρέος (που διατιμάται τώρα σε ευρώ) θα επαναδιατιμώταν στα τοπικά νομίσματα.
Η εναλλακτική επιλογή που ο νέος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman van Rompuy, υποστηρίζει φαίνεται να είναι η εξέλιξη μιας ενιαίας, ενσωματωμένης ευρωπαϊκής αγοράς, ως «πρόδρομος» μιας πανευρωπαϊκής φορολογικής ομοσπονδίας. Θα υπάρξει μεγάλη συζήτηση για αυτήν την ιδέα στους επόμενους μήνες και τα προσεχή έτη επειδή περιέχει την εφαρμογή μιας μεγάλης συμφωνίας μεταξύ της Γερμανίας και των «βόρειων συνεργατών» της στο ένα μέρος, και τη Γαλλία και τις χώρες της Μεσογείου στο άλλο.
Όπου τελικά και να καταλήξει το όραμα της νομισματικά ενωμένης Ευρώπης, είναι αμφισβητήσιμο ρεαλιστικά εάν το ευρώ μπορεί να καθυστερήσει πάρα πολύ χωρίς ένα επαρκές πολιτικό και οικονομικό πρόγραμμα.
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση