Η αδιαλλαξία του Ταλάτ και η υποχωρητικότητα του Χριστόφια

Τι έχει προτείνει μέχρι στιγμής

ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ

στις συνομιλίες με τον Χριστόφια

Στα ίσα η μοιρασιά του κράτους

Ισότιμη συμμετοχή στην εκτελεστική εξουσία, τη Γερουσία, αλλά και τη δικαστική εξουσία, επιδιώκει ο Τ/Κ ηγέτης, ερμηνεύοντας με αυτό τον τρόπο την πολιτική ισότητα ως«αποτελεσματική συμμετοχή» στη διακυβέρνηση του ομοσπονδιακού κράτους Αριθμητική ισότητα, πάνω κάτω, μεταξύ Ε/Κ και Τ/Κ επιδιώκει ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ σε τρεις βασικές ενότητες της διακυβέρνησης, τη Γερουσία, την δικαστική εξουσία και σε μεγάλο βαθμό την εκτελεστική εξουσία.
Ο κ. Ταλάτ φέρεται να αντιλαμβάνεται με αυτόν τον τρόπο την πολιτική ισότητα που περιγράφεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Εμφανίζεται να υποστηρίζει ότι αν δεν τηρηθούν αριθμητικοί όροι στα ανωτέρω, δεν θα είναι αποτελεσματική η συμμετοχή των Τ/Κ στη διακυβέρνηση του κοινού κράτους. Η ε/κ πλευρά προφανώς δέχεται να είναι αριθμητικά ίση η εκπροσώπηση των δύο κρατιδίων στη Γερουσία του ομοσπονδιακού κράτους, αφού με αυτό τον τρόπο εκφράζεται η πολιτική ισότητα στη νομοθετική εξουσία, ενώ η πληθυσμιακή πραγματικότητα της Κύπρου θα εκφράζεται στην Κάτω Βουλή, όπου οι ποσοστώσεις συμμετοχής θα είναι πολύ πιο ρεαλιστικές. Η Λευκωσία συζητά την αριθμητική ισοτιμία στη δικαστική εξουσία, με μόνο σημείο υπό αίρεση τη συμμετοχή ή όχι ξένων δικαστών στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο. Απορρίπτει, όμως, την πρόταση Ταλάτ για συμμετοχή 4 Ε/Κ και 3 Τ/Κ στην κεντρική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να εξισωθούν, σε αυτό το βαθμό, δύο κοινότητες που έχουν πληθυσμιακή αναλογία 80:20. Ο Τ/Κ ηγέτης διατύπωσε μέχρι στιγμής στις συνομιλίες τις ακόλουθες θέσεις.
Εκτελεστική εξουσία
Ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ προτείνει σύστημα προεδρικού συμβουλίου, σύμφωνα με το ελβετικό πρότυπο και με διαφοροποιήσεις από τις σχετικές πρόνοιες του σχεδίου Ανάν. Συγκεκριμένα επιδιώκει:

• Αναλογία 4:3 (4 Ε/Κ, 3 Τ/Κ) για τα μέλη του προεδρικού συμβουλίου (το σχέδιο Ανάν αρχικά προνοούσε αναλογία 4:2, ενώ αργότερα 6:3)
• Εκλογή των μελών του προεδρικού συμβουλίου από τη Γερουσία με ξεχωριστή πλειοψηφία 13 Ε/Κ και 13 Τ/Κ γερουσιαστών από σύνολο 48 μελών της Γερουσίας. Το σχέδιο Ανάν προέβλεπε εκλογή με ποσοστό 2/5 των γερουσιαστών κάθε κοινότητας.
• Το προεδρικό συμβούλιο θα έχει πρόεδρο και αντιπρόεδρο με 5ετή θητεία που θα εναλλάσσονται κάθε χρόνο. Συνολικό ο Ε/Κ πρόεδρος θα ασκεί το αξίωμα για 3 χρόνια κι ο Τ/Κ για 2.
• Ο κ. Ταλάτ ετοιμάζει νέα πρόταση που προβλέπει την εκλογή προέδρου και αντιπροέδρου απευθείας από το λαό, αλλά με ξεχωριστές ψηφοφορίες σε κάθε κρατίδιο. Απορρίπτει την εκλογή των ανωτάτων αρχόντων με κοινό ψηφοδέλτιο (όπως προτείνει ο κ. Χριστόφιας), υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει την αρχή της δικοινοτικότητας.

Νομοθετική εξουσία
Για τη νομοθετική εξουσία ο Τ/Κ ηγέτης προτείνει:
Άνω Βουλή με 24 Ε/Κ και 24 Τ/Κ γερουσιαστές
Κάτω Βουλή με ποσόστωση συμμετοχής 67:33. Οι Τ/Κ δηλαδή να είναι το 1/3.
Συμμετοχικό βέτο στην Κάτω Βουλή. Δεν θα μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις αν δεν έχουν την στήριξη του 1/4 των Τ/Κ βουλευτών.
Σημειώνεται ότι για την εκλογή των βουλευτών θα λαμβάνεται υπόψη η εσωτερική ιθαγένεια των κρατιδίων. Δηλαδή Ε/Κ κάτοικοι του τ/κ κρατιδίου δεν θα ψηφίζουν, αν δεν έχουν και την τ/κ υπηκοότητα, και το αντίστροφο.
Αισιόδοξη εικόνα παρουσιάζει η τ/κ πλευρά σε ξένους συνομιλητές της σΆ ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση των αρμοδιοτήτων της κεντρικής κυβέρνησης. Αρμοδίως τονίζεται ότι οι δύο πλευρές έχουν πετύχει συγκλίσεις στις αρμοδιότητες που φθάνει μέχρι και το 90% του όγκου των θεμάτων που τέθηκαν ενώπιόν τους. Στην ουσία, όμως, μια προσεκτική ανάλυση των διεκδικήσεών τους, όσον αφορά τη μοιρασιά της εξουσίας, μεταξύ του ομοσπονδιακού κράτους και των συνιστώντων κρατιδίων, καταδεικνύει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα, όσο παρουσιάζονται. Συγκεκριμένα η τ/κ πλευρά μεταθέτει στα κρατίδια εξουσίες, που αν γίνουν δεκτές, θα τα καταστήσουν πολύ πιο ισχυρά από το κεντρικό, ενώ θα αμφισβητήσουν και την κυριαρχία του.
Συγκεκριμένα:

• Παρότι τονίζεται ότι ο έλεγχος του εναέριου χώρου (FIR) θα είναι αρμοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης, ο κ. Ταλάτ ζητά η εφαρμογή του ελέγχου να εκχωρηθεί στα κρατίδια. Το επιχείρημα είναι ότι υπάρχουν ήδη δύο αντίστοιχες υπηρεσίες που θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν.
• Τα κρατίδια θα έχουν και εσωτερική ιθαγένεια, κάτι που εφαρμόζεται και στις προτάσεις για εκλογή στην Κάτω Βουλή.
• Η τ/κ πλευρά ζητά να ανήκει στα κρατίδια η ιδιοκτησία των αρχαιολογικών χώρων, των τηλεπικοινωνιών, των αεροδρομίων και των λιμανιών.
• Ζητά ουσιαστικά δύο κεντρικές τράπεζες, διπλές ρυθμιστικές αρχές για θέματα οικονομίας και εργασίας, εφαρμογή του δικαίου της θάλασσας από τα κρατίδια και διπλή εκπροσώπηση στην ΕΕ.

Τέλος στους ισχυρούς
Την άποψη ότι η πρότασή του για την εκτελεστική εξουσία και ο τρόπος εκλογής προέδρου και αντιπροέδρου, με πλειοψηφίες από τη Γερουσία, βάζει τέλος στην περίοδο των «πανίσχυρων» ηγετών στην Κύπρο, φέρεται να εκφράζει ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ σε ξένους συνομιλητές του. Τονίζει, επίσης, πως δεν τον ανησυχεί το ενδεχόμενο να γεμίσει ασφυκτικά το καλάθι των διαφωνιών, εφόσον βέβαια συνεχιστούν οι μεγάλες αποκλίσεις στις συνομιλίες με τον κ. Χριστόφια. Προσδοκεί ότι στο τέλος η διεθνής κοινότητα θα παρέμβει και θα ζητήσει επιτάχυνση της διαδικασίας, καθορισμό χρονοδιαγραμμάτων, ενώ θα συμβάλει με ιδέες και προτάσεις στην επίλυση αδιεξόδων.
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΔΕΙΛΙΝΗΣ

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση