Ακροβασίες στο τρίγωνο Ελλάδα - Τουρκία - Λιβύη

Του Κώστα Ράπτη

Εκ πρώτης όψεως η αντίφαση εντυπωσιακή. Μέσα στο ίδιο 24ωρο ο μεν πρωθυπουργός της Λιβύης Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπέιμπε επισκέφθηκε, συνοδευόμενος από πλήθος υπουργών του, την Άγκυρα, όπου συνυπέγραψε πέντε συμφωνίες επί παντός, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα, ενώ διατράνωσε από κοινού με τον Ταγίπ Ερντογάν τη δέσμευσή τους στο τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλάσσιων δικαιοδοσιών, ο δε αναπληρωτής του, Χουσεΐν Αλ Κατράνι υποδέχθηκε στην Βεγγάζη τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, μόλις μία εβδομάδα μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη-Δένδια στην Τρίπολη, για συνομιλίες με αφορμή την επαναλειτουργία του ελληνικού προξενείου στην πόλη.

Η αντίφαση επιλύεται αν αναλογισθούμε ότι η νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης είναι μεταβατική, με ορίζοντα τη διενέργεια εκλογών και στηρίζεται σε μια λεπτή ισορροπία όχι μόνο μεταξύ των αντιμαχόμενων παρατάξεων, αλλά και των τρίτων χωρών που λειτουργούν ως προστάτες της καθεμιάς.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επίλυση των κρίσιμων εκκρεμοτήτων μετατίθεται για την "επόμενη ημέρα", όπως αυτή προκύψει και πάντως τυχόν σύγκρουση με την Άγκυρα, που διαθέτει ισχυρό αποτύπωμα επί τόπου, βρίσκεται αυτή τη στιγμή εκτός ατζέντας. Πόσω μάλλον που ο Ντμπέιμπε είναι μια φυσιογνωμία χαμηλού πολιτικού προφίλ που ακριβώς γι' αυτό τον λόγο επελέγη μεταξύ λιγότερο καθησυχαστικών συνυποψηφίων. 

"Υπενθύμιση παρουσίας"

Από αυτή την άποψη η επίσκεψη Δένδια λειτουργεί περισσότερο ως "υπενθύμιση παρουσίας" και "δημιουργικής παράτασης των εκκρεμοτήτων" διότι, όσο και αν απέχουμε πολύ από την ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, άλλο τόσο πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει επικύρωσή του από το λιβυκό κοινοβούλιο, που σε όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης εδρεύει στη Βεγγάζη και στάθηκε αντίπαλο στην προηγούμενη (φιλοτουρκική) κυβέρνηση Σάρατζ στην Τρίπολη.

Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου και ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης Αγκίλα Σάλεχ έδωσε στον Νίκο Δένδια ακριβώς την διαβεβαίωση που επιθυμούσε ως προς το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ενώ η επαναλειτουργία του προξενείου της Ελλάδας (πρώτης από σχεδόν οποιασδήποτε άλλη χώρα) στη Βεγγάζη, τοποθετεί τη χώρα μας σε θέση επίδοξου προνομιακού εκφραστή των ιδιαίτερων συμφερόντων της Κυρηναϊκής.

Στο ίδιο πνεύμα προγραμματίζεται και η αυριανή επίσκεψη στην Αθήνα του επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης Μοχάμεντ αλ Μένφι (άλλοτε προξένου στη χώρα μας μέχρι την απέλασή του μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου, τον Νοέμβριο του 2019).

Ωστόσο, το κρισιμότερο στοιχείο, το οποίο δεν ελέγχουν οι σχεδιασμοί των Αθηνών, ιδίως σε ό,τι αφορά τις στάση των δυνάμεων της ανατολικής Λιβύης, είναι η εξέλιξη των τουρκο-αιγυπτιακών σχέσεων, καθώς η Άγκυρα εμφανώς "φλερτάρει" το Κάιρο, στο πλαίσιο μια στρατηγικής εξομάλυνσης των τριβών, η οποία περιλαμβάνει επίσης το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία.

Ασφαλώς η αιγυπτιακή πλευρά δεν επείγεται και πάντως επιθυμεί, προτού ανταποκριθεί, σαφείς εγγυήσεις ότι η Τουρκία θα πάψει να λειτουργεί ως πάτρωνας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Έχει πάντως αποφύγει να υπεισέλθει στις ελληνοτουρκικές διαφωνίες στα θέματα θαλάσσιων δικαιοδοσιών, εξ ου και η ελληνο-αιγυπτιακή οριοθέτηση σταματά στον 28ο μεσημβρινό, ενώ ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι είχε τηλεφωνικές επαφές το τελευταίο 24ωρο τόσο με τον Έλληνα, όσο και με τον Τούρκο ομόλογό του.

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση