Μουσουλμανική Αδελφότητα: Ο "άσος" που έγινε "βαρίδι"

Αίγυπτος - Τουρκία και η περιφερειακή κόντρα

Καλά ενημερωμένες αιγυπτιακές πηγές αποκάλυψαν ότι οι στενές σχέσεις μεταξύ της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας δεν εμπόδισαν "κάθε χώρα να διατηρήσει ένα περιθώριο ανεξαρτησίας για να κινηθεί όπως θεωρεί εκείνη κατάλληλα σε περιφερειακό επίπεδο".

Έτσι, πριν από δύο ημέρες, το Ριάντ έδειξε μια φαινομενική ευελιξία απέναντι στην Τουρκία, ενώ το Κάιρο δεν έχει ακόμη κάνει συγκεκριμένο βήμα προς την Άγκυρα για να δείξει μια αντίδραση στα πολλά πολιτικά μηνύματα που έστειλαν ανώτεροι Τούρκοι αξιωματούχοι.

Πηγές ανέφεραν στο The Arab Weekly ότι "η αιγυπτιακή ηγεσία θέλει να προχωρήσει αργά και προσεκτικά και να μην αναλάβει την πρωτοβουλία σε αυτό το είδος της περίπλοκης κρίσης, ειδικά όταν τα στοιχεία της κρίσης είναι ασταθή και ελέγχονται από διαφορετικά μέρη. Προτιμά να ποντάρει στον παράγοντα χρόνου, ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει μια πραγματικότητα με ακατάλληλα χρώματα".

Οι πηγές ανέφεραν ότι "η Αίγυπτος κατανοεί τα κίνητρα για την αλλαγή της θέσης της Σαουδικής Αραβίας" έναντι της Άγκυρας, λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις του Ριάντ ότι μια θετική εξέλιξη δεν θα βλάψει τα συμφέροντα και τους στόχους της σε αυτό το ευαίσθητο στάδιο. Το πρόβλημα, σύμφωνα με τις πηγές, είναι ότι η τουρκική ηγεσία "δεν είναι ειλικρινής και δεν θα έχει ποτέ απολύτως σαφείς προθέσεις. Κράτησαν σκόπιμα το αρχείο της δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι, ώστε να μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για πολιτικά κέρδη ανά πάσα στιγμή. "

Η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία είχαν στο παρελθόν διαφορετικές οπτικές γωνίες όσο αφορά το τι συνέβαινε τόσο στη Συρία, όσο και στην Υεμένη, για να μην αναφέρουμε το Ιράν, και ωστόσο οι σχέσεις τους δεν επηρεάστηκαν σε κανένα στάδιο λόγω των κοινών αντιλήψεών τους στα γενικά σημεία που διατηρούν τη συμμαχία τους.

Το Κάιρο και το Ριάντ τέμνονται με την Άγκυρα, ως προς το Κατάρ και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Το πρώτο είναι μάλλον ένα μεγάλο πρόβλημα και το Ριάντ φαίνεται να είναι πρόθυμο να παραβλέψει ένα μεγάλο κομμάτι των εμποδίων σε αυτό το θέμα εάν η τρέχουσα αμερικανική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βρει την κατάλληλη λύση για την κρίση και να μην την αφήσει να παρακολουθήσει νέα διοίκηση.

Το Κάιρο, ωστόσο, έχει διαφορετική οπτική γωνία για το δίλημμα με το Κατάρ, καθώς αυτό το δίλημμα συνδέεται με το δεύτερο αρχείο, δηλαδή την υποστήριξη του Κατάρ για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Από αιγυπτιακή σκοπιά, η κρίση με το Κατάρ δεν μπορεί να ξεπεραστεί χωρίς να επιτευχθεί συμφωνία που περιλαμβάνει το θέμα της Αδελφότητας στο οποίο Άγκυρα και Ντόχα έχουν παρόμοιες απόψεις.

Το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει την Αιγυπτιακή Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Τουρκία ως σχέδιο για μια αιγυπτιακή "κυβέρνηση εν εξορία" που περιμένει την ευκαιρία να επιστρέψει στην πατρίδα και να συνεχίσει να επιδιώκει τους αρχικούς στόχους τους. Αυτό με τη σειρά του αντιπροσωπεύει μια μυστική αμφισβήτηση της νομιμότητας του ισχύοντος αιγυπτιακού καθεστώτος και δικαιολογεί την αγκαλιά της Αιγυπτιακής Αδελφότητας, παρά όλες τις αποτυχίες του.

Το Κάιρο περιμένει τι θα προκύψει από την πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Σαουδάραβα μονάρχη, Βασιλιά Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ, και του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ανώτεροι αξιωματούχοι της Σαουδικής Αραβίας έχουν ήδη ανακοινώσει ότι "δεν υπήρχε πρόβλημα με την Τουρκία" και υπάρχει έντονη κινητικότητα μεταξύ των δύο χωρών για έναν διάλογο.

Οι χώρες που μποϊκοτάρουν το Κατάρ θεωρούν την Αίγυπτο το μεγαλύτερο αντίβαρο στην υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Ντόχα, καθώς το Κάιρο, με το ανθρώπινο και πολιτικό βάρος του, θα είναι πάντα εμπόδιο για οποιαδήποτε τουρκική επέκταση στην περιοχή.

Η Τουρκία, ωστόσο, έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό οικονομικά, πολιτικά και σε επίπεδο μέσων μαζικής ενημέρωσης στο πρόγραμμά της, παρουσιάζοντάς τον εαυτό της ως τον τρόπο για ριζική αλλαγή. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι το βάθος της κρίσης μεταξύ των δύο χωρών είναι πέρα ​​από το στάδιο επίλυσης μεέσα από μερικές συνόδους συμφιλίωσης.

Αιγυπτιακές πολιτικές πηγές απέκλεισαν το ενδεχόμενο, το Κατάρ να υποχωρήσει από την υποστήριξή του προς την Αιγυπτιακή Μουσουλμανική Αδελφότητα και τις προσπάθειές του να αποκαταστήσει την κυριαρχία τους στην Αίγυπτο, ακόμη και αν η Τουρκία ήταν σε θέση να αλλάξει ορισμένες από τις στάσεις της απέναντι στην Αίγυπτο.

Το Κάιρο είχε σχεδιάσει μια κόκκινη γραμμή για την Άγκυρα στη Λιβύη, η οποία έχει κρατήσει μέχρι τώρα, ενώ η Τουρκία έχει τοποθετήσει παρόμοια γραμμή στα χαρακώματα του σχεδίου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και εξακολουθεί να κρατά επίσης. Αυτό που κάνει το Κάιρο είναι να περιμένει να δει για πόσο καιρό μπορεί να διατηρηθεί αυτή η γραμμή εν μέσω μιας αξιοσημείωτης μείωσης της έντασης της κατάστασης.

Τα σποραδικά μηνύματα που έστειλε πρόσφατα η Άγκυρα στο Κάιρο δεν αφορούσαν ρητά τη μοίρα της εξόριστης Αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας και επικεντρώθηκαν σε υπαινιγμούς που σχετίζονται με ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου και της Λιβύης, στα οποία το Κάιρο είχε ήδη λάβει μέτρα για να κρατήσει την Τουρκία σε απόσταση και να αντισταθεί στην προκλήσεις, δημιουργώντας ένα περιφερειακό και διεθνές δίχτυ ασφαλείας, στο οποίο οποιαδήποτε αλλαγή χρειάζεται μεγάλες προσπάθειες συντονισμού με διαφορετικά μέρη.

Διεθνείς παρατηρητές λένε ότι το "χαρτί" της Αδελφότητας είναι σημαντικό τόσο για την Τουρκία όσο και για την Αίγυπτο, και κανένας από αυτούς δεν θα το παραμελήσει, εκτός κάτω από σημαντικές πιέσεις ή δελεαστικά κέρδη. Το τουρκικό καθεστώς πιστεύει ότι η θυσία της Αιγυπτιακής Αδελφότητας θα του κοστίσει ακριβά, καθώς υποστηρίζει την ίδια ιδεολογία και προσέγγιση στην εξουσία με την Αδελφότητα, και η παραίτηση από όλα αυτά είναι ένα βαρύ τίμημα που πρέπει να πληρώσει, εκτός αν, φυσικά, η εναλλακτική προσφορά είναι πολύ πιο γενναιόδωρη.

Το Κάιρο δεν ενδιαφέρεται να διευθετήσει το θέμα της Αδελφότητας με την Άγκυρα, επειδή είναι ένα "χαρτί" που του δίνει έναν ευρύ χώρο για να συνεχίσει την πορεία της σκληρής πολιτικής του προς το ισλαμικό ρεύμα που χρηματοδοτείται από την Τουρκία και το Κατάρ, και οποιαδήποτε συμφιλίωση με την Άγκυρα σιωπηρά οδηγεί σε χαλάρωση αυτής της σκληρής πολιτικής.

Οι παρατηρητές δεν αποκλείουν μια ξαφνική αλλαγή στους αιγυπτιακούς υπολογισμούς σχετικά με το θέμα "Μουσουλμανική Αδελφότητα" λόγω της άφιξης του Δημοκρατικού προέδρου Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, και έτσι η πιθανότητα επίτευξης συμφωνίας με την Τουρκία σχετικά με αυτό το θέμα, στο εγγύς μέλλον, γίνεται αρκετά ισχυρή, γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να απαλλάξει τόσο το Κάιρο όσο και την Άγκυρα από ένα από τα ενοχλητικά εργαλεία πολιτικής πίεσης σε κάθε πλευρά, την επόμενη περίοδο.

Προσθέτουν ότι το δίλημμα και η λύση ταυτόχρονα έγκεινται στο γεγονός ότι ορισμένες δυτικές χώρες ενδέχεται να αποφασίσουν να χαρακτηρίσουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα "τρομοκρατική ομάδα", ενόψει των πρόσφατων αιματηρών τρομοκρατικών επιθέσεων που σημειώθηκαν στη Γαλλία και την Αυστρία. Η Αίγυπτος μπορεί να βρει σε αυτήν την εξέλιξη την τέλεια ευκαιρία να συνεχίσει να υπονομεύει την ομάδα και η Τουρκία θα αναγκαστεί να αυξήσει την απόσταση μεταξύ αυτής και της Αιγύπτου, ώστε να αποκλείσει την εμπορευματοποίηση ενός ισλαμικού ρεύματος.

Ο Τούρκος ερευνητής με έδρα το Κάιρο, Μοχάμεντ Ομπαϊντουλάχ, δήλωσε ότι ο Ερντογάν ετοιμάζεται να κάνει μια στροφή προς τη Δύση για να χαλαρώσει την τεταμένη σχέση του με αυτήν. Αυτός, ο Ερντογάν, φοβάται το σενάριο στο οποίο η αντι-ερντογανική εκστρατεία στην Ευρώπη εντείνεται σε τέτοιο βαθμό που ο Τζο Μπάιντεν "θα πηδήξει από τη χαρά του". Ο Τούρκος πρόεδρος είχε ήδη λάβει προειδοποιήσεις για τις συνέπειες της συνέχισης των παραβάσεών του, και μάλιστα μπορεί να αντιμετωπίσει τώρα κυρώσεις για τον προηγούμενο εκβιασμό του.

Μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να δώσει στο Κάιρο μια καλή ευκαιρία για περαιτέρω πολιτικό κίνημα, διότι σημαίνει ότι ο Ερντογάν δεν θα είναι τόσο πρόθυμος, όσο πριν, να ασκήσει το πάθος του για τη δημιουργία πίεσης σε ορισμένες χώρες με τη συμμετοχή του σε κρίσεις και εντάσεις εδώ και εκεί, συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης, κάτι που θα αποτελούσε μεγάλη απειλή για την εθνική ασφάλεια της Αιγύπτου.

Η αιγυπτιακή κυβέρνηση τείνει να μην εγκαταλείψει την πολιτική αναμονής και αντιμετώπισης των εξελίξεων στην περιοχή, προτού επιλέξει τον καλύτερο δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει, συνήθως εκείνη με τους λιγότερους κινδύνους και ζημιές, ειδικά καθώς η Μέση Ανατολή σύντομα θα τεθεί υπό την επίβλεψη μιας νέας διοίκησης στον Λευκό Οίκο.

Αιγυπτιακές πηγές που μίλησαν στο The Arab Weekly δεν περίμεναν να υπάρξει αλλαγή στην τρέχουσα θέση του Καΐρου, ανεξάρτητα από το σημείο στο οποίο θα μπορούσαν να φτάσουν οι ανοιχτές συνομιλίες της Σαουδικής Αραβίας με την Τουρκία. Η μάχη της Αιγύπτου με την Άγκυρα ξεκίνησε χρόνια πριν από το Ριάντ και οι διαδικασίες κλιμάκωσης συνεχίστηκαν σε ξεχωριστά επεισόδια, που σχετίζονται με τους υπολογισμούς κάθε χώρας.

Έτσι, εάν ο κεντρικός κόμβος της κρίσης της Αιγύπτου με την Τουρκία έγκειται στον εναγκαλισμό της τελευταίας με την Αιγυπτιακή Μουσουλμανική Αδελφότητα και στη στήριξη προς τους εξτρεμιστές/τζιχαντιστές, τότε θα είναι επίσης το κλειδί για την επίλυση της κρίσης ή τη διαιώνιση της.

Πέτρος Κράνιας
Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση