Nα μην πέσουμε στην παγίδα που μας έχει στήσει η Άγκυρα

Θα ήταν στρατηγικό λάθος να πέσουμε στην παγίδα που μας έχει στήσει η Άγκυρα, η οποία θα ήθελε να είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι της κλιμάκωσης, σημειώνει ο Κώστας Υφαντής, προσθέτοντας ότι η μέχρι τώρα ψύχραιμη στάση της Αθήνας έχει και όρια. Εκτιμά ότι θα εκδηλωθούν παρεμβάσεις από τον διεθνή παράγοντα οι οποίες και θα οδηγήσουν κάποια στιγμή σε αποκλιμάκωση, ενώ σχετικά με την επόμενη ημέρα, αυτήν που θα συνοδεύεται από μια διαδικασία συζήτησης, σημειώνει ότι εφόσον η Άγκυρα θέσει ως όρο για συνομιλίες το πάγωμα της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου, προφανώς και αυτό δεν θα γίνει αποδεκτό.

Η επιδίωξη Ερντογάν, όπως λέει o καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, είναι μια διμερής διαπραγμάτευση με την Ελλάδα, εκτός διεθνούς δικαίου και διεθνούς δικαστηρίου, στην λογική «τα δικά μου, δικά μου, τα δικά σου, δικά μου».

Μια διμερής συζήτηση όπου η Αθήνα θα αποδέχονταν εξ’ αρχής ότι το Καστελόριζο δεν δικαιούται επήρεια και η διαπραγμάτευση για το Αιγαίο θα γινόταν υπό το καθεστώς της ειδικής περίπτωσης. Υπ’ αυτή την έννοια, η προσφυγή στην Χάγη συμφέρει την Ελλάδα, εφόσον φυσικά αποδεχθούμε ότι η νομολογία δεν θα ικανοποιήσει κατά 100% τις προσδοκίες μας για το Καστελόριζο.


Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

Τι βλέπετε να συμβαίνει τις επόμενες ώρες ή ημέρες;
Η Τουρκία έχει πατήσει το κουμπί της κλιμάκωσης, ένα τμήμα του στόλου συνοδεύει το τουρκικό σκάφος, άρα σαφέστατα δίνει μια στρατιωτική διάσταση στην όλη επιχείρηση. Η Αθήνα κατά την άποψή μου χειρίζεται μέχρι στιγμής όπως πρέπει την τουρκική κλιμάκωση.
Θα ήταν λάθος να πέφταμε στην παγίδα που μας έχει στήσει η Άγκυρα, η οποία θα ήθελε να είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι της κλιμάκωσης.
Σε επίπεδο ανακοινώσεων η κυβέρνηση έχει κάνει αυτό που θα ανέμενε κανείς να κάνει. Διπλωματικά υπάρχει μια πολύ σημαντική κινητικότητα και από τον πρωθυπουργό, ο οποίος συζητά και ενημερώνει όλους τους αρμόδιους θεσμικούς και πολιτικούς παράγοντες στην Ευρώπη. Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι η αποκλιμάκωση, αλλά χωρίς να χάσουμε.
Αν τα επόμενα 24ωρα η Τουρκία συνεχίσει την πρόκληση και την απόπειρα να δημιουργήσει τετελεσμένα, προφανώς και η Αθήνα δεν θα έχει περιθώρια. Η ψύχραιμη στάση της Αθήνας έχει όρια. Το χθεσινό μήνυμα Δένδια είναι μια σαφέστατη προειδοποίηση προς όλους, φυσικά και προς την διεθνή κοινότητα και κυρίως προς την ΕΕ, η οποία δεν είναι φτιαγμένη για να αντιμετωπίζει κρίσεις. Η κυβέρνηση παίρνει ενδεχομένως ένα μεγάλο πολιτικό κόστος δίνοντας χώρο και χρόνο στην διπλωματία.
Εκτιμώ ότι σύντομα θα εκδηλωθούν παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση. Αν υπάρχει κάτι θετικό τις τελευταίες ημέρες, είναι η κατακλείδα των πρόσφατων δηλώσεων Ερντογάν, δηλαδή το κάλεσμα για διάλογο προς τις χώρες της Μεσογείου να συνεργαστούν για την εξεύρεση μιας «αποδεκτής φόρμουλας που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων».

Βέβαια χθες ο Μ.Τσαβούσογλου προανήγγειλε νέες έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, λέγοντας ότι το Oruc Reis θα προχωρήσει δυτικότερα…
Εκτιμώ ότι και αυτές οι δηλώσεις εντάσσονται στο γενικότερο παιχνίδι εκβιασμού της Άγκυρας. Η τελευταία προαναγγέλλει το τι θα κάνει από τώρα σε περίπτωση που δεν υπάρξει μια εξέλιξη η οποία θα επιτρέψει την αποκλιμάκωση και την επιστροφή του Oruc Reis στην Ατάλλεια, χωρίς η τουρκική πλευρά να θεωρηθεί χαμένη. Όλο αυτό το παιχνίδι έχει να κάνει και με το εσωτερικό τοπίο το τελευταίο διάστημα στην Τουρκία, με την κατάρρευση της λίρας, την αύξηση της ανεργίας, την απολύτως αποτυχημένη διαχείριση της κρίσης του κορονοιού. Δεν θέλω να υπαινιχθώ ότι αυτό που συμβαίνει στην Αν.Μεσόγειο είναι μια εξαγωγή των εσωτερικών αδιεξόδων. Υπάρχει ένας σχεδιασμός, ένα όραμα, αυτό της "Γαλάζιας Πατρίδας", το οποίο ο Ερντογάν θα επιχειρούσε να το υλοποιήσει σχεδόν με τις ίδιες δράσεις ανεξάρτητα από την εσωτερική κατάσταση στην χώρα. Αλλά επαναλαμβάνω. Η επόμενη ημέρα θα συνοδεύεται από κάποιου είδους συζήτηση για διαπραγμάτευση.

Το θέμα φυσικά είναι με τι όρους...
Καταρχήν, η οποιαδήποτε διαμεσολάβηση του διεθνούς παράγοντα, είτε από την γερμανική προεδρία της ΕΕ, είτε από άλλη πλευρά, προκειμένου να υποχρεώσει την Τουρκία σε αποκλιμάκωση στην Αν.Μεσόγειο, προφανώς και θα συνοδεύεται από κάτι. Αυτή η διαμεσολάβηση θα δίνει στην Τουρκία προφανώς μια διαδικασία συζήτησης. Εννοείται εδώ ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να συζητήσει μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες και την υφαλοκρηπίδα. Αν ωστόσο επιστρέψουμε στο καθεστώς των τελών Ιουλίου, δηλαδή της «συμφωνίας Μέρκελ», αυτό θα επιτρέψει σε όλες τις πλευρές να δηλώσουν ικανοποιημένες. Εμείς θα λέμε ότι οι διερευνητικές επαφές έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο, η Τουρκία θα λέει εκείνη ό,τι θέλει, ωστόσο ως προς την αποκλιμάκωση της παρούσας κατάστασης, κάτι τέτοιο θα εξυπηρετεί τους πάντες. Αυτό είναι το καλό σενάριο.

Σε μια τέτοια συζήτηση, πόσο ισχυρό χαρτί θα είναι η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία;
Πολύ ισχυρό, πλέον η συμφωνία με την Αίγυπτο βρίσκεται στο τραπέζι. Αν η Άγκυρα θέσει ως όρο για συνομιλίες το πάγωμα της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου, προφανώς αυτό και δεν θα γίνει αποδεκτό. Άλλωστε το προ ημερών τηλεφώνημα του Ν.Δένιδια στον αιγύπτιο ομόλογό του είχε ακριβώς αυτό το σκοπό, να τον διαβεβαιώσει ότι η Ελλάδα παραμένει δεσμευμένη στην υπογραφή της συμφωνίας και ότι δεν υπάρχει η παραμικρή περίπτωση να υπαναχωρήσει.

Πόσο θα συνέφερε στην παρούσα συγκυρία η προσφυγή στην Χάγη;
Καταρχήν η Τουρκία δεν θέλει καθόλου την προσφυγή στην Χάγη, παρ’ ότι θα ήταν κατά πιθανότητα η ωφελημένη από μια δικαστική επίλυση της διαφοράς στην Αν.Μεσόγειο σε σχέση με το Καστελόριζο. Είναι μάλλον σίγουρο με βάση την νομολογία ότι το Καστελόριζο θα είχε πολύ μειωμένη επήρεια. Εδώ η Τουρκία θα κέρδιζε. Αλλά τουλάχιστον προς το παρόν δεν θέλει την προσφυγή στην Χάγη γιατί μετά θα ήταν υποχρεωμένη να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία και για το Αιγαίο. Και ξέρει ότι εκεί θα ήταν η μεγάλη χαμένη μιας δικαστικής απόφασης σε σχέση με τα δικαιώματα των νησιών. Είναι σίγουρο, πάλι με βάση την νομολογία, ότι η διεθνής δικαιοσύνη θα αναγνώριζε υφαλοκρηπίδα και δικαιώματα ΑΟΖ, όπου υπάρχουν οι αποστάσεις, στα ελληνικά νησιά.

Τι θα ήθελε ιδανικά επομένως η Τουρκία;
Μια διμερή διαπραγμάτευση με την Ελλάδα. Μια διμερή συζήτηση όπου η Αθήνα θα αποδέχονταν από την αρχή ότι το Καστελόριζο δεν δικαιούται απολύτως τίποτα. Η Τουρκία θα ήθελε αυτή η διαπραγμάτευση να γίνει εκτός διεθνούς δικαίου και εκτός διεθνούς δικαστηρίου ως ειδική περίπτωση. Επίσης θα ήθελε μια διαπραγμάτευση για το Αιγαίο πάλι με το καθεστώς της ειδικής περίπτωσης. Δηλαδή αυτό που θα ήθελε ιδανικά η Τουρκία είναι να γίνει μια συζήτηση του τύπου «τα δικά μου, δικά μου, τα δικά σου, δικά μου». Επομένως η Χάγη μας συμφέρει στην λογική ότι γνωρίζουμε πως η νομολογία δεν θα ικανοποιήσει κατά 100% τις προσδοκίες μας για το Καστελόριζο. Αλλά αυτό δεν έχει σημασία ως προς τις σημερινές θέσεις της Ελλάδας. Σήμερα η Ελλάδα πράττει πολύ καλά που υπερασπίζεται την λογική ότι το Καστελόριζο έχει πλήρη επήρεια.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση