Ο Ερντογάν ποντάρει στο ΝΑΤΟ απέναντι στον Πούτιν

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Σεργκέι Λαβρόφ έδωσαν τις δικές τους ερμηνείες αναφορικά με τα όσα συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες στην Συρία. Και όπως είναι φυσικό, αμφότεροι επέμειναν πως έχουν το δίκιο με το μέρος τους.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, συγκεκριμένα, ισχυρίστηκε ότι οι Ρώσοι είχαν εγκαίρως ενημερωθεί για τις κινήσεις των στρατιωτικών μονάδων της χώρας του στην περιοχή της Ιντλίμπ και, κατά συνέπεια, θα όφειλαν να έχουν ενημερώσει την Δαμασκό ώστε να μην εξαπολύσει την επίθεση που κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 8 στρατιώτες. Άρα, μας είπε ότι η Μόσχα είναι αυτή που παραβίασε τα όσα έχουν συμφωνηθεί και είναι υπόλογη.

Ο Ρώσος ομόλογός του, από την πλευρά του, δήλωσε πως δεν είχε υπάρξει ουδεμία ενημέρωση, με αποτέλεσμα οι σύμμαχοι της χώρας του να βρεθούν προ απροόπτου και να αντιδράσουν. Με άλλα λόγια, αντέτεινε πως η Άγκυρα παραβίασε τα συμφωνηθέντα και είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την επικίνδυνη κλιμάκωση που σημειώθηκε.

Προφανώς, δεν πρόκειται να βρούμε άκρη ξεψαχνίζοντας τα επιχειρήματα του Τσαβούσογλου και του Λαβρόφ. Ο λόγος είναι απλός – ότι και οι δύο έχουν δίκιο και ταυτόχρονα άδικο!


Τι σημαίνει αυτό; Μα ότι ο πρώτος έχει δίκιο να ισχυρίζεται ότι οι Ρώσοι γνωρίζουν σχεδόν τα πάντα στη Συρία και ότι ο Άσαντ δεν θα τολμούσε ποτέ να επιτεθεί στον τουρκικό στρατό εάν δεν είχε την συγκατάθεση και την κάλυψή τους. Και ταυτόχρονα άδικο επειδή είναι σαφές ότι η χώρα του ενισχύει με κάθε τρόπο τους υπερασπιστές της Ιντλίμπ, στους οποίους συγκαταλέγονται και πολυπληθείς αποφασισμένοι για όλα τζιχαντιστές.

Όσο για τον δεύτερο, τον πολύπειρο Λαβρόφ, ισχύει ακριβώς το ίδιο: Ξέρει καλά ότι η Άγκυρα δεν τηρεί πολλά από τα όσα έχουν συμφωνηθεί στη Συρία – αλλά και στη Λιβύη, όπου πρόσφατα αποδείχθηκε η αποστολή ενισχύσεων και οπλισμού στον στρατό του αλ-Σάρατζ. Και την ίδια στιγμή, οι συνεργάτες του και ο υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, τον έχουν ενημερώσει διεξοδικά για την επιδίωξή τους να προσφέρουν στον Άσαντ όση υποστήριξη χρειάζεται ώστε να καταλάβει σύντομα την Ιντλίμπ, που είναι και το τελευταίο σημαντικό προπύργιο της αντιπολίτευσης στη Συρία.

Πώς απειλεί τον Πούτιν;

Το ερώτημα, λοιπόν, δεν βρίσκεται στο ποιος από τους δύο έχει δίκιο και ποιος άδικο. Βρίσκεται αλλού: Πώς έφτασε ο Ταγίπ Ερντογάν να διατυπώνει τελεσίγραφα προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν και να διακινδυνεύει να χαλάσει τη στενή σχέση που έχουν οικοδομήσει – η οποία έχει μεταφραστεί, μέχρι στιγμής, στην αγορά των S-400, στην ολοκλήρωση του TurkStream, στην έναρξη της κατασκευής του πυρηνικού αντιδραστήρα στο Ακούγιου, στην σημαντική αύξηση του αριθμού των Ρώσων τουριστών στην Τουρκία και σε πολλά άλλα.

Όπως και να το κάνουμε, άλλωστε, η διαβεβαίωση που έδωσε ο Τούρκος πρόεδρος ότι αυτή η διαμάχη δεν μπορεί να χαλάσει συνολικά τις διμερείς σχέσεις δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι αυτή την στιγμή, οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά λεπτές και εύθραυστες. Κάτι που σημαίνει ότι ένα σοβαρό «θερμό επεισόδιο» – από τα πολλά που συμβαίνουν στη Συρία και συνήθως «θάβονται», όπως ο πρόσφατος θάνατος τεσσάρων Ρώσων κομάντος σε ενέδρα στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας – μπορεί να τις διαλύσει.

Όσο για το πού βασίζεται ο Ερντογάν και κάνει... τσαμπουκά απέναντι σε μια αναμφισβήτητα ισχυρότερη δύναμη, με ισχυρούς συμμάχους στην περιοχή (τον Άσαντ, το Ιράν, την Χεζμπολάχ, την Αίγυπτο κ.λπ.), δεν πρέπει να κρυβόμαστε. Είναι το ΝΑΤΟ και η υποχρέωση η οποία απορρέει από το Άρθρο 5 της ιδρυτικής του συνθήκης, που προβλέπει τη στρατιωτική συνδρομή σε κάθε μέλος που δέχεται επίθεση ή απειλείται – το οποίο είναι φτιαγμένο για τις ανάγκες του Ψυχρού Πολέμου και φωτογράφιζε την ΕΣΣΔ, της οποίας διάδοχος θεωρείται από πολλούς η Ρωσία του Πούτιν.

Οι ΗΠΑ και οι άλλοι

Φανταστείτε, για του λόγου το αληθές, τι θα συμβεί εάν κάποια στιγμή βρεθούν αντιμέτωποι Ρώσοι και Τούρκοι στρατιώτες στο έδαφος της Συρίας, τη στιγμή που το πυροβολικό των δύο χωρών θα ανταλλάσσει οβίδες και τα αεροσκάφη τους θα εμπλέκονται σε φονικές αερομαχίες στον ουρανό.

Θα μπορέσει, άραγε, το ΝΑΤΟ και πάνω από όλα οι ΗΠΑ του Τραμπ (ο οποίος έσπευσε να συγχαρεί τον Ερντογάν για τα αντίποινα απέναντι στον συριακό στρατό) τη βοήθεια εάν η Άγκυρα τη ζητήσει σε μια τέτοια περίπτωση.

Είναι γεγονός, βεβαίως, ότι θα υπάρξουν πολλές χώρες οι οποίες θα θελήσουν και σε αυτή την περίπτωση να πουν όχι. Όπως η Γαλλία, η οποία είναι φανερό ότι αυτή την περίοδο έχει πάρει θέση απέναντι στην Τουρκία στη συγκεκριμένη περιοχή – αλλά και η Γερμανία, η οποία σε καμία περίπτωση δεν είναι έτοιμη να εμπλακεί ενεργά σε μια τέτοια αναμέτρηση.

Είναι αλήθεια, επίσης, ότι και στο παρελθόν έχει πέσει στο κενό η προσπάθεια του Ερντογάν να στήσει ανάλογη παγίδα στους συμμάχους του – όπως έκανε το 2015, με την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού Sukhoi-24, που λίγο έλειψε να προκαλέσει πόλεμο ανάμεσα στην Τουρκία και τη Ρωσία, στον οποίο θα ήταν ουσιαστικά υποχρεωμένο να επέμβει το ΝΑΤΟ.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, τα δεδομένα είναι διαφορετικά και πιο επικίνδυνα. Ο Ερντογάν έχει σηκώσει πολύ ψηλά τον... αμανέ, η Μόσχα θέλει τη Συρία όλη δική της, οι Αμερικανοί έχουν αποχωρήσει αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τα ενεργειακά κοιτάσματα της βορειοδυτικής Συρίας, ενώ και άλλες χώρες παίζουν ενεργά το παιχνίδι τους. Κάπως έτσι δε, ο πόλεμος δεν διεξάγεται πλέον δι' αντιπροσώπων, αλλά απευθείας.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση