Η κρίση στο προσφυγικό ευκαιρία αναβάθμισης για την Ελλάδα

Στο επίκεντρο διελκυστίνδας για το μέλλον της Συρίας και την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή φαίνεται ότι έχει βρεθεί η Ελλάδα, εξέλιξη που αν και έχει προδήλως αρνητικές επιπτώσεις, εν τούτοις, όπως έχει αρχίσει να διαφαίνεται θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο αναβάθμισης της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής της αξίας, καθώς οι συνθήκες που διαμορφώνονται ευνοούν την οικοδόμηση θέσης της Ελλάδας, σε μια ισορροπιστική και ενδεχομένως αντισταθμιστική λογική.

Οι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν συγκεντρωθεί στα παράλια της Τουρκίας και ετοιμάζονται να περάσουν από τη Σμύρνη, τα Δαρδανέλια και το Αϊβαλί στα ελληνικά νησιά, μπορούν να αποτελέσουν παράγοντα λύσης και μοχλό αναδιάταξης ισορροπιών τόσο στην περιοχή όσο και στην ΕΕ.

Βέβαια, η εκπόνηση και εφαρμογή μιας τέτοιας, πολυδιάστατης και αρκετά φιλόδοξης στρατηγικής, δεν θα ήταν δυνατό να συζητηθεί ανοιχτά, αλλά θα μπορούσε να τεθεί ως βάση διαλόγου μέσω διαύλων επικοινωνίας που αναγκαστικά είτε ανοίγουν, είτε διευρύνονται τώρα, μιας και οι χειρισμοί του Ταγίπ Ερντογάν, θέτουν την Αθήνα στο επίκεντρο.


Πλέον, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει ικανό μοχλό πίεσης για να πετύχει τη θεματική διεύρυνση των συνομιλιών του με άλλους ηγέτες, καθώς το προσφυγικό τοποθετείται de facto στην κορυφή της ατζέντας στην ΕΕ, δίνοντας στην Ελλάδα τη δυνατότητα να διεκδικήσει χώρο, χρόνο και να προβάλλει αξιώσεις σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Για να καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο, βέβαια, απαιτείται προεργασία σε τεχνοκρατικό και διπλωματικό επίπεδο, έτσι ώστε να εμπεδωθεί το ελληνικό αφήγημα, να προωθηθεί η στρατηγική αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας, ως μοναδική διέξοδος και να παρασχεθούν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις για την έναρξη προσδιορισμένου και οριοθετημένου διαλόγου με την Τουρκία, στη βάση συναντίληψης για την επίλυση του προσφυγικού και τη σταθεροποίηση της MENA Region.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σύνθετη βέβαια, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν ανεβάζει διαρκώς το γεωπολιτικό ρίσκο, διασυνδέοντας μέτωπα και επιδιώκοντας να μεγιστοποιήσει το προσδοκώμενο όφελος, ενώ την ίδια στιγμή ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ, ακολουθούν παρελκυστική τακτική, χωρίς όμως ενιαία μεταξύ τους γραμμή και πολλές φορές αντικρουόμενα συμφέροντα, Τις διαφορές και διαιρέσεις αυτές εκμεταλλεύεται παραδοσιακά η τουρκική εξωτερική πολιτική, ωστόσο, τώρα, η Άγκυρα είναι αναγκασμένη να επενδύσει σε λειτουργικές σχέσεις για να εμπεδώσει την προοπτική μετεξέλιξής της σε περιφερειακή υπερδύναμη.

Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι παρά το κλίμα πανικού που τροφοδοτείται από την Άγκυρα και τις αντιδράσεις της Ελλάδας στο προσφυγικό, η κατάσταση που δημιουργείται απέχει παρασάγκας από την αντίστοιχη του 2015. Η Άγκυρα, αν και παραβαίνει όρους της συμφωνίας με την ΕΕ, χαλαρώνοντας τους ελέγχους στα σύνορα και διευκολύνοντας ή ακόμα και υποβοηθώντας διελεύσεις, δεν φτάνει σε καμία περίπτωση στο επίπεδο της de facto ακύρωσής της. Η τήρηση της συμφωνίας έγκειται στη δημιουργία υποδομών, τη συντήρησή τους και τη διασφάλιση του βοιωτικού επιπέδου των διαμενόντων σε αυτές. Οι ροές που τροφοδοτούνται από την Τουρκία προς την Ελλάδα αφορούν νέους πρόσφυγες και μετανάστες που δεν έχουν καταγραφεί σε τουρκικό έδαφος και ως εκ τούτου δεν αποτελούν, τεχνικά και νομικά, ευθύνη της.

The background story

Όπως είναι προφανές, ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί τις απειλές και τη χαλάρωση των ελέγχων στις ανθρώπινες ροές στο έδαφος της Τουρκίας για να αναγκάσει τους Ευρωπαίους να δείξουν ενδιαφέρον για τη Συρία και ειδικότερα για την Ιντλίμπ, όπου οι δυνάμεις του Ασαντ προωθούνται σε περιοχές που είχαν χαρακτηριστεί ασφαλείς στη συμφωνία Τουρκίας-Ρωσίας στο Σότσι, όταν δημιουργήθηκε η πρώτη ζώνη αποκλιμάκωσης.

Η Άγκυρα κατέφυγε στην απελευθέρωση των ροών προς την Ελλάδα, αφού πρώτα ο Βλάντιμιρ Πούτιν απέρριψε διμερή νέα συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν για την Ιντλίμπ και οι δυνάμεις του Ασαντ βομβάρδισαν τουρκικές σε περιοχή της Ιντλίμπ, που σύμφωνα με τη Ρωσία δεν θα έπρεπε να είναι, σκοτώνοντας 33 Τούρκους στρατιώτες.

Οι Ευρωπαίοι, είχαν ζητήσει αποκλιμάκωση της έντασης, με την Άγκελα Μέρκελ και τον Εμάνουελ Μακρόν να προτείνουν σύνοδο κορυφής για τη Συρία με τη συμμετοχή Ρωσίας και Τουρκίας. Αυτή η συνάντηση είχε πιθανή ημερομηνία την 5η Μαρτίου. Ωστόσο, οι δυνάμεις του Άσαντ, στο μεταξύ, επιχείρησαν νέα προέλαση χρησιμοποιώντας βαρέα όπλα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΟΗΕ, η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν κατ επανάληψη εγκαλέσει τη Ρωσία για τις πρακτικές του Άσαντ και έχουν κρούσει κατ επανάληψη των κώδωνα του κινδύνου για το νέο κύμα εκτοπισμένων από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ιντλίμπ.

Οι δίαυλοι επικοινωνίας

Η κατάσταση στην περιοχή Ιντλίμπ της Συρίας βρέθηκε επί τάπητος στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

«Η αποκλιμάκωση παραμένει καθοριστική για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων στο έδαφος. Ο ανθρώπινος πόνος και η απώλεια της ζωής πρέπει να σταματήσουν. Ελήφθησαν διαβεβαιώσεις ότι η Τουρκία παραμένει προσηλωμένη στην Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας»

έγραψε σε ανάρτηση στο Twitter o ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας. Με τη δήλωση αυτή η ΕΕ δεν παίρνει θέση στην Ιντλίμπ και ζητά από την Άγκυρα διαβεβαιώσεις για την τήρηση της διμερούς συμφωνίας. Αυτή, όμως, δεν περιλαμβάνει τους νέους εκτοπισμένους από την Ιντλίμπ, τους οποίους η Τουρκία διευκόλυνε να φτάσουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Νωρίτερα, η Κομισιόν δήλωσε ότι αναμένει πως η Άγκυρα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε για τον έλεγχο της ροής των μεταναστών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Τουρκία έχει δεσμευθεί να τερματίσει τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς την ΕΕ και να διασφαλίσει βελτιωμένες συνθήκες υποδοχής για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, με αντάλλαγμα υποστήριξη από την Ένωση.

«Θα ήθελα να τονίσω πως δεν υπήρξε επίσημη ανακοίνωση από τουρκικής πλευράς για οποιεσδήποτε αλλαγές στην πολιτική της για τους αιτούντες άσυλο, τους πρόσφυγες ή τους μετανάστες»,

δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν, ο Πέτερ Στάνο, σε συνέντευξη Τύπου.

«Άρα από τη δική μας άποψη η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας… εξακολουθεί να ισχύει και αναμένουμε πως η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της που απορρέουν από τη δήλωση αυτή. Οι τουρκικές αρχές επιβεβαίωσαν επίσημα ότι δεν υπάρχει αλλαγή στην επίσημη πολιτική… αναμένουμε ότι θα εξακολουθήσει να μένει έτσι».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αναμένεται να συγκληθεί σήμερα εκτάκτως για να εξετάσει τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία, όπως ανακοίνωσαν διπλωμάτες.

Η συνεδρίαση αυτή αναμένεται να διεξαχθεί στις 16.00 τοπική ώρα (23.00 ώρα Ελλάδος), διευκρίνισε σε δημοσιογράφους ο ασκών την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας Βέλγος πρεσβευτής Μαρκ Μαρκ Πέκστεεν ντε Μπουτσφέρβε.

Η συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί έπειτα από αίτημα των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, της Εσθονίας και της Δομινικανής Δημοκρατίας, διευκρίνισε.

Πρόσφυγες στη Τουρκία κατευθύνονται σήμερα στα ευρωπαϊκά σύνορα μετά τη δήλωση αξιωματούχου ότι τα σύνορα είναι ανοιχτά, μια αντίδραση στην κλιμάκωση του πολέμου στη Συρία όπου 33 Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία συριακές κυβερνητικές δυνάμεις.

Δένδιας- Πάιατ

Με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ συναντήθηκε σήμερα στο υπουργείο Εξωτερικών, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ, οι τρέχουσες περιφερειακές εξελίξεις και μεταναστευτικό, σύμφωνα με ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο Twitter.

«Αμέσως μετά την άφιξη από την Ουάσιγκτον DC, είμαι χαρούμενος που συναντώ τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια για να συζητήσουμε την ισχυρή στήριξη των ΗΠΑ για τη φιλόδοξη στρατηγική μας ατζέντα με την Ελλάδα, την κοινή μας προσέγγιση στο NATO σχετικά με την περιφερειακή ασφάλεια και τις επείγουσες προκλήσεις στο θέμα της μετανάστευσης»

έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ο Αμερικανός πρέσβης.

CrisisMonitor


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση