Αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα Τουρκίας και ΗΠΑ: Διχασμένοι Τραμπ - Ερντογάν

Το σχέδιο κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας είναι έτοιμο και περιμένει την τελική απόφαση του Αμερικανού προέδρου

Ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται σήμερα για ένα ακόμη σόου στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, διεξάγεται μία συζήτηση ανάμεσα στους αναλυτές της Ουάσιγκτον για το θέμα που κυριαρχεί στις συναντήσεις και τις επαφές του.

Ανάλογα με το μήνυμα που θα μετέφερε από τον Περσικό Κόλπο ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, μερικοί υποστήριζαν πως το ζήτημα του Ιράν, και οι επιθέσεις εναντίον της Σαουδικής Αραβίας, θα ήταν το καυτό θέμα της Γ.Σ. Μέχρι στιγμής δεν είναι… Αλλά ο κ. Τραμπ θα βρίσκεται μέχρι αύριο στη Νέα Υόρκη, οπότε όλα είναι πιθανά.

Υπάρχουν, όμως, και άλλοι αναλυτές που διαβάζουν πιο καθαρά τα μηνύματα του προέδρου της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει δηλώσει και δημόσια ότι εάν δεν γίνουν αποδεκτοί οι όροι του, και εάν δεν δημιουργηθεί η ζώνη ασφαλείας στη Βόρεια Συρία, θα εισβάλει μέχρι το τέλος του μήνα. Μέχρι της στιγμής και αυτό το θέμα είναι χαμηλά.

Την Τετάρτη, το αμερικανικό Πεντάγωνο προχώρησε σε μία ασυνήθιστη ενημέρωση αναφορικά με την τουρκοαμερικανική συμφωνία για τη Βόρεια Συρία και στην ουσία επιβεβαίωσε όσα ισχυρίστηκαν ο κ. Ερντογάν και ο υπουργός του των Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, οι οποίοι νιώθουν ότι τους κοροϊδεύουν οι Αμερικανοί: ότι δηλαδή δεν ομιλούμε για μία «ζώνη ασφαλείας» αλλά για ένα «μηχανισμό ασφαλείας», που θα ελέγχει ότι οι Κούρδοι της Συρίας δεν θα απειλούν την Τουρκία, αλλά και ότι οι Τούρκοι δεν θα απειλούν τους μαχητές των YPG.

Όσο και αν πιέστηκε ο αρμόδιος αξιωματούχος, για τις απειλές του κ. Ερντογάν, δεν τοποθετήθηκε, αν και οι δημοσιογράφοι έμειναν με την εντύπωση ότι στις καθημερινές συζητήσεις των Αμερικανών και των Τούρκων στρατιωτικών άλλα λέγονται. Υπονοώντας ότι οι απειλές του κ. Ερντογάν δεν έχουν βάση.


Όμως, την ίδια στιγμή οι Αμερικανοί έπρεπε ήδη να γνωρίζουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι ο «ηγέτης των πράξεων», όχι των λόγων, και μέχρι τώρα, τα περισσότερα που ισχυρίζεται κατά καιρούς σε ότι αφορά τους Αμερικανούς επιβεβαιώνονται. Το διάστημα πριν από τον Ιούλιο ήταν δύσκολο να βρει κανείς αξιωματούχο του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που να πίστευε ότι δεν θα επιβάλλονταν κυρώσεις λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400. Ο μόνος που υποστήριζε το αντίθετο ήταν ο κ. Ερντογάν, ο οποίος -όπως αποδείχθηκε- είχε δίκιο.

Τα πεδία σύγκρουσης στη Γ.Σ. του ΟΗΕ είναι πολλά, και η αμερικανική διπλωματία έχει προετοιμαστεί για να ανταπεξέλθει την πίεση, καθώς φαίνεται ότι μετά τις αρχικές πολεμοχαρείς δηλώσεις κυρίως του κ. Πομπέο, ο Λευκός Οίκος είναι στη φάση της λήψης μίας ήρεμης απόφασης για το Ιράν. Βέβαια, οι διπλωμάτες προειδοποιούν ότι τα συμφέροντα είναι στρατηγικά, αλλά και προσωπικά, οπότε ο κ. Τραμπ θα μπορούσε να λάβει μία απόφαση, που θα κάλυπτε και τα δύο: Να εξυπηρετήσει στρατιωτικά τους βασιλιάδες της Σαουδικής Αραβίας, οι οποίοι πάντα επιβραβεύουν τους φίλους τους.

Στο θέμα του Ιράν έχει ανάμειξη -σε διπλωματικό επίπεδο- και η Τουρκία. Διατηρεί και συντηρεί μία αντιπαλότητα με τη Σαουδική Αραβία, αλλά την ίδια στιγμή έχει καλές φιλικές σχέσεις με τους ηγέτες του Ιράν. Αρκετοί άνθρωποι υποψιάζονται ότι ο κ. Ερντογάν ήταν ο μεσάζοντας σε μία πιθανή συνάντηση του κ. Τραμπ με τον πρόεδρο του Ιράν. Και, ως γνωστόν, στη Μέση Ανατολή ο μεσάζοντας κερδίζει περισσότερο από τους υπόλοιπους. Πάντως, η συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Ιρανό ομόλογό του δεν είναι στην ορίζοντα, όπως είπε και ο ίδιος ο κ. Τραμπ… Ο οποίος βεβαίως, θυμίζουμε, ότι είναι εντελώς απρόβλεπτος…

Θα μπορούσε, λοιπόν, η Τουρκία να προχωρήσει σε εισβολή στη Βόρεια Συρία, και να αρνηθεί τη συμβουλή της Ουάσιγκτον για αυτοσυγκράτηση; Δεν είναι εύκολη η απάντηση, διότι ο κ. Ερντογάν ήταν κατηγορηματικός την τελευταία φορά που τοποθετήθηκε. Οι Αμερικανοί , λοιπόν, έχουν δύο επιλογές:

Είτε θα του επιτρέψουν να εισβάλει, που αποκλείεται με βάση τις δημόσιες δηλώσεις και του ίδιου του κ. Τραμπ. Βεβαίως, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν είναι και ο πιο σταθερός χαρακτήρας… Και εξαρτάται ποιος θα του μιλήσει τελευταίος… Είτε θα τον αποτρέψουν. Διότι ακριβώς στις περιοχές που σχεδιάζει να κτυπήσει ο κ. Ερντογάν στρατοπεδεύει η αμερικανική στρατιωτική δύναμη, η οποία και καθοδηγεί τους Κούρδους και τους Άραβες στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.

Υπάρχει και ένας άλλος λόγος, που θα μπορούσε να θυμώσει τον Τραμπ και να αλλάξει τη γραμμή υποστήριξης στον Ερντογάν: Μία επίθεση της Τουρκίας εναντίον των μαχητών των YPG θα αποδυναμώσει το μέτωπο εναντίον του ISIS και έτσι θα πληγούν τα στρατηγικά συμφέροντα της Αμερικής. Ο Αμερικανός πρόεδρος είναι πιεσμένος το τελευταίο διάστημα και δείχνει μία τάση να ακούει τους διπλωμάτες. Εκτός των άλλων, τον κυνηγά ο φόβος του Τζον Μπόλτον. Ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας έχει αρχίσει να κελαηδά και θα μπορούσε να αποκαλύψει τα άπλυτα του κ. Τράμπ για τις σχέσεις του με τους ηγέτες της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Κίνας.

Ο Ερντογάν δείχνει δημόσια να μην αποδέχεται κανένα συμβιβασμό, αλλά στο Πεντάγωνο, από την άλλη πλευρά, παρουσίασαν την Τετάρτη μία ετοιμότητα να μην υποχωρήσουν και να διασφαλίσουν τα στρατηγικά τους συμφέροντα.

Η συνάντηση του προέδρου Τραμπ με τον Τούρκο ομόλογό του, που ανακοίνωσε ήδη ο κ. Ερντογάν αλλά δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του Αμερικανού προέδρου, θα μπορούσε να αποδειχθεί καταλυτική για τις μεταξύ τους σχέσεις. Όπως επιβεβαίωσε ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών, Μνούτσιν, το σχέδιο κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας είναι έτοιμο και περιμένει την τελική απόφαση του Αμερικανού προέδρου. Αυτό θα είναι το «όπλο» του για να πείσει τον Ερντογάν να μην εισβάλει στη Συρία.

Μιχάλης Ιγνατίου
HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση