Η Συρία κλειδί για την Τουρκία και τη στρατηγική της ως de facto περιφερειακή δύναμη

Του Δημήτρη Γ. Απόκη

Οι μελλοντικές εξελίξεις στη Συρία είναι καθοριστικής σημασίας για τη στρατηγική της Τουρκίας και του ισλαμιστή προέδρου της, Ταγίπ Ερντογάν στην ευρύτερη περιοχή.

Ο καλυπτόμενος με το μανδύα της δημοκρατίας, αυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας, ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του, έχει επιβάλλει μια αλλαγή στο DNA, του τουρκικού κράτους που γνωρίζαμε εδώ και αρκετές δεκαετίες, επιδιώκοντας να γυρίσει το χρόνο ένα αιώνα πίσω, στην εποχή της πάλαι ποτέ κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Συρία βρίσκεται στην καρδιά αυτής της στρατηγικής.

Ο ρόλος της Τουρκίας στο θέατρο επιχειρήσεων της Συρίας, μέχρι σήμερα, δεν μπορεί να εξηγηθεί και να αναλυθεί με ευκολία. Αυτό οφείλεται σε δυο κυρίως λόγους.

Πρώτον, η ήττα της Τουρκίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν ολοκληρωτική και εξευτελιστική, με αποτέλεσμα να την οδηγήσει σε μια ουσιαστικά πλήρη απόσυρση από τη διεθνή σκηνή τον τελευταίο αιώνα. Στην ουσία, παρά την αύρα που κάποιοι έχουν πλάσει γύρω από την Τουρκία, οι Τούρκοι δεν έχουν εξασκήσει, στο επίπεδο που είναι το νορμάλ για άλλες χώρες, τις πολιτικές, διπλωματικές, οικονομικές, και στρατιωτικές τους, δυνατότητες.

Σαν αποτέλεσμα έχουν μεγάλο δρόμο προσαρμογής μπροστά τους, και όσο και να είναι δυσάρεστο και ταυτόχρονα παράξενο, ο Ερντογάν έχει πυροδοτήσει με εντατικούς ρυθμούς τη διαδικασία αυτή, σε όλα αυτά τα επίπεδα.

Δεύτερον, η πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας, ευνοεί αυτή την επανεκκίνηση και μάλιστα στην κατεύθυνση που επιθυμεί ο Τούρκος Πρόεδρος. Ο αυταρχικός και δικτατορικός Ερντογάν, έχει καταφέρει σχεδόν να εξαφανίσει οποιονδήποτε αντίπαλο στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.

Την ίδια στιγμή, αυτό έχει αφήσει αυτόν τον αυταρχικό πολιτικό χωρίς κανέναν ικανό σύμμαχο, που σημαίνει ότι κυβερνά μια οικονομία περίπου 900 δις δολάρια, πάνω από 80 εκατομμύρια πληθυσμό, και περίπου 900.000 ένοπλες δυνάμεις, αποκλειστικά μόνος του.

Αυτή η υπερσυγκέντρωση εξουσίας και δύναμης καθιστά την αλλοπρόσαλλη λήψη αποφάσεων πολύ πιθανή. Ο Ερντογάν είναι ευάλωτος σε λανθασμένη πληροφόρηση, αυτό που σήμερα αποκαλούμε fake news, την πονηρή διαχείριση από τον όψιμο φίλο του, Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, προσωπικές εμμονές, και πολλά άλλα προβλήματα, τα οποία ένα μη μονοπρόσωπο αυταρχικό – δικτατορικό σύστημα διακυβέρνησης φιλτράρει.

Παρόλα τα προβλήματα και με δεδομένο ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο Ερντογάν θα κερδίσει τις εκλογές, η στρατηγική έχει διαμορφωθεί και η εφαρμογή της θα ξεκινήσει.

Σε τελευταία ανάλυση, η βασική ανησυχία της Τουρκίας στη Συρία είναι η στρατιωτική ικανότητα και de facto ανεξαρτησία των Κούρδων. Ο Ερντογάν και η Τουρκία φοβούνται, και όχι άδικα, ότι ένα ανεξάρτητο Κουρδικό κρατίδιο στη Συρία, θα μπορούσε να προκαλέσει μια ίδια διαδικασία στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Με γνώμονα αυτό, το στρατιωτικό κατεστημένο και το σύστημα των υπηρεσιών πληροφοριών της Τουρκίας, και όχι απαραίτητα σε απόλυτη συνεργασία με τον Ερντογάν, οικοδομεί αποδοτικές υποδομές και δίκτυα, παραστρατιωτικών μονάδων, σε όλο το εύρος της Βόρειας Συρίας. Και όταν η Τουρκία αποφασίσει να κινηθεί, θα είναι σε θέση να το κάνει. Από την επομένη των εκλογών, οι κινήσεις και το σχέδιο θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται.

Και ας μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία, το Ιράν ή το Ισραήλ, η Τουρκία του Ερντογάν, μπορεί να στείλει δεκάδες χιλιάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες, χερσαίες δυνάμεις στη Συρία, εάν το θελήσει. Και οι Τούρκοι έχουν το κίνητρο και τη δύναμη, να δουν τη εκπλήρωση της στρατηγικής τους μέχρι το τέλος, σε μια νέα πολύπλοκη και αιματηρή φάση του πολέμου στη Συρία, η οποία έρχεται.

Όσο και να ακούγεται προκλητικό, στο τέλος η Τουρκία είναι αυτή που θα καθορίσει το πώς θα διαμορφωθεί η Συρία, και μετά από χρόνια θα αναλύουμε την αποχώρηση των Αμερικανών από την περιοχή, ως ένα γεγονός που απελευθέρωσε την δύναμη της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.

Οπότε, ως Ελλάδα, ας σχεδιάσουμε αναλόγως, πριν να είναι αργά.

* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.

HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση