Ιταλία, στο σπιράλ του διαβόλου

Οι επισφάλειες στους ισολογισμούς των ιταλικών τραπεζών αυξήθηκαν κατά 20% εντός ενός έτους - συνολικά δε, οι τράπεζες κινδυνεύουν να χάσουν το 10% των δανείων τους στο εσωτερικό της χώρας, δηλαδή 1,5 τρις € (όσο περίπου το ΑΕΠ του 2012)

Γράφει ο Βασίλης Βιλιάρδος

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι, το πρόβλημα της Ιταλίας είναι η πολιτική αστάθεια, μετά τις πρόσφατες εκλογές. Εν τούτοις, όσο σημαντικό και αν θεωρεί κανείς το συγκεκριμένο γεγονός, είναι μάλλον δευτερεύον - αφού, ακόμη και αν είχε εκλεγεί μία ισχυρή κυβέρνηση, θα είχε να αντιμετωπίσει μία καθόλου εύκολη στην επίλυσή της κατάσταση.  

Ειδικότερα, ελλοχεύει μία τραπεζική βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της οικονομίας της, η οποία είναι εμφανής από το ότι, τα ασφαλιστήρια κινδύνου των ιταλικών τραπεζών (CDS), έχουν ξεπεράσει ήδη το κόστος ασφάλισης των ομολόγων του δημοσίου (Διάγραμμα Ι).

 

Η πίεση λοιπόν στον τραπεζικό τομέα εκ μέρους των αγορών τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι (α)  τα ασφαλιστήρια κινδύνου για τις ιταλικές τράπεζες αυξήθηκαν κατά 150 μονάδες βάσης, εντός των τελευταίων τεσσάρων μηνών και (β) οι τιμές των μετοχών των τριών μεγαλύτερων τραπεζών της Ιταλίας μειώθηκαν κατά 30% το προηγούμενο τρίμηνο.

Την ίδια στιγμή, οι τράπεζες περιόρισαν σημαντικά τις πιστώσεις τους στις επιχειρήσεις, ενώ πούλησαν τα ομόλογα άλλων τραπεζών και εταιρειών που κατείχαν - έτσι ώστε να αυξήσουν τη ρευστότητα τους. Ταυτόχρονα όμως, αυξήθηκε το κόστος του δικού τους δανεισμού κατά περίπου 150 μονάδες βάσης, οπότε επιδεινώθηκε σημαντικά η κερδοφορία τους.

Περαιτέρω, παρά τις ανωτέρω ενέργειες των τραπεζών για την καλυτέρευση της ρευστότητας τους, παρέμειναν απολύτως εξαρτημένες από τη χρηματοδότηση τους εκ μέρους της ΕΚΤ -  η οποία αυξήθηκε το Φεβρουάριο κατά 11 δις € επί πλέον.

Στα πλαίσια αυτά, οι ιταλικές τράπεζες χρηματοδοτούν το 18% του ΑΕΠ της χώρας τους, καθώς επίσης το 10% των ισολογισμών τους από την ΕΚΤ - μία άκρως επικίνδυνη εξέλιξη για την Ευρωζώνη και το κοινό νόμισμα.

Το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας τεκμηριώνεται επίσης από το ότι, η αγορά ομολόγων του ιταλικού δημοσίου εκ μέρους τους, περιορίσθηκε σημαντικά το Φεβρουάριο - μία αρκετά απειλητική διαδικασία αφού, λόγω της αγοράς ομολόγων από τις τράπεζες, σε συνδυασμό με αντίστοιχες αγορές εκ μέρους της ΕΚΤ, τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας κατόρθωσαν να διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα.

Συνεχίζοντας, τα επισφαλή (κόκκινα) δάνεια στους ισολογισμούς των ιταλικών τραπεζών αυξήθηκαν κατά 20% εντός ενός μόνο έτους. Συνολικά δε, σύμφωνα με υπολογισμούς, οι τράπεζες θα χάσουν το 10% των δανείων τους στο εσωτερικό της χώρας - τα οποία ισοδυναμούν με 1,5 τρις €, όσο περίπου το ΑΕΠ της Ιταλίας (1,96 τρις $ ή 1,51 τρις €).

Εάν τώρα επαληθευθούν οι δυσοίωνες αυτές προβλέψεις, τότε η Ιταλία θα αντιμετωπίσει τεράστιο πρόβλημα, όσον αφορά το δικό της δανεισμό (έκδοση ομολόγων) - οπότε θα παγιδευτεί σε ένα καθοδικό σπιράλ του θανάτου, το οποίο τελικά θα την οδηγήσει στη χρεοκοπία (ειδικά αφού το δημόσιο χρέος της ως προς το ΑΕΠ πλησιάζει το 130%, οπότε θα ήταν αδύνατον να διασώσει τις τράπεζες της, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία κλπ.).

Όλα τα παραπάνω ανησυχούν στο έπακρο τους καταθέτες των ιταλικών τραπεζών - ειδικά μετά τη δολοφονία της Κύπρου, η οποία τεκμηρίωσε το ότι, οι καταθέσεις δεν είναι προφανώς ασφαλισμένες από τους κινδύνους χρεοκοπίας των τραπεζών.

Ειδικά όσον αφορά τους Ιταλούς, οι αποταμιεύσεις των οποίων είναι αρκετά υψηλές,  τα γεγονότα αυτά είναι ίσως αρκετά για να πυροδοτήσουν μία επίθεση εναντίον των τραπεζών τους (Bank run), με καταστροφικά αποτελέσματα για όλους μας (υπενθυμίζουμε το άρθρο μας "Δήμευση Καταθέσεων", από το οποίο φαίνεται ότι, το "κούρεμα" των Ιταλών καταθετών κατά 8,5% θα μετέφερε 127,2 δις € στα ταμεία διάσωσης των τραπεζών, σύμφωνα με την Goldman Sachs).

Πρώτο θύμα τυχόν κατάρρευσης και χρεοκοπίας τώρα των ιταλικών (ή ισπανικών) τραπεζών θα ήταν αναμφίβολα η Γαλλία - ο κυριότερος χρηματοδότης των δύο αυτών χωρών. Φυσικά θεωρείται βέβαιο το ότι, η ΕΚΤ θα της παρείχε, σε μία τέτοια περίπτωση, απεριόριστο δανεισμό - αφού διαφορετικά θα κατέρρεε ολόκληρη η Ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει όμως με τη σειρά του πως ήδη λειτουργεί μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων - ενώ η πρώτη ταχύτητα θα ήταν αδύνατον να επιβιώσει χωρίς τη Γαλλία.

Εάν τώρα επιλεχθεί να ριχθούν κάποιες χώρες από το υπερωκεάνιο της Ευρώπης, όπως μάλλον συνέβη με την Κύπρο (ήδη έχουν πανικοβληθεί η Σλοβενία, ο επόμενος υποψήφιος, καθώς επίσης η Ελλάδα, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο), για να διασωθούν οι υπόλοιπες, είναι κάτι που θα διαπιστώσουμε πάρα πολύ σύντομα - αφού η τρικυμία εξελίσσεται ήδη σε σφοδρότατη κακοκαιρία,      

Ολοκληρώνοντας, η Γερμανία δεν θα έβγαινε αλώβητη από τυχόν κατάρρευση των ιταλικών τραπεζών - επειδή η ιταλική Unicredit, έχοντας εξαγοράσει τη γερμανική Hypovereinsbank, δραστηριοποιείται σημαντικά στην εσωτερική αγορά της Γερμανίας, μεταφέροντας ενδεχομένως γερμανικές καταθέσεις στην Ιταλία.   

Επομένως, το σπιράλ του θανάτου δεν θα εγκλώβιζε μόνο την Ιταλία, αλλά και πολλές άλλες χώρες - αφού ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης είναι ουσιαστικά υπερχρεωμένο. Θα αρκούσε λοιπόν ακόμη και μία σπίθα, για να εκραγεί ο δυναμίτης - ο οποίος δεν βρίσκεται μόνο στα θεμέλια της Ευρωζώνης, αλλά ολόκληρου του πλανήτη.   

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση