Σενάρια διακυβέρνησης

Του Σταύρου Λυγερού

Με την αντικατάσταση του παραδοσιακού δικομματισμού από το νεοπαγές δίπολο Ν.Δ.–ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ υποβαθμίζεται από αυτοδύναμος πόλος σε ασταθές μπαλαντέρ. Οι «πράσινοι» δηλώνουν ότι θα συνεργαστούν για να σχηματιστεί κυβέρνηση. Στην Ιπποκράτους, κυριαρχεί η άποψη να περιοριστούν στην παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στο όποιο πρώτο κόμμα. Ο Βενιζέλος, μάλιστα, έχει προβεί σε μία δήλωση, που εμμέσως παραπέμπει σε αυτήν τη θέση. Οι υποστηρικτές αυτής της γραμμής θεωρούν ότι το κόμμα τους έλαβε επώδυνες αποφάσεις, τις οποίες και πλήρωσε με την εκλογική συντριβή του. Οπως λένε, είναι καιρός να αναλάβουν την ευθύνη της διακυβέρνησης άλλοι.

Εάν νικητής αναδειχθεί η Ν.Δ., ακόμα και εάν οι έδρες των Ανεξάρτητων Ελλήνων επαρκούν για να προκύψει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, είναι αμφίβολο εάν θα προκύψει πολιτική συμφωνία στον χώρο της Δεξιάς. Το γεγονός ότι υπάρχει η εναλλακτική λύση της κυβερνητικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ διευκολύνει τον Καμμένο να θέσει ως όρο τον άμεσο απεγκλωβισμό από το Μνημόνιο και κατ’ αυτό τον τρόπο να αποφύγει τη συμμετοχή του στη νέα κυβέρνηση.

Αυτή τη φορά, «γαλάζιοι» και «πράσινοι» αθροιστικά θα διαθέτουν άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Σοβαρά πολιτικά εμπόδια για να συνεργαστούν δεν υπάρχουν. Η θέση για επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου (στην πραγματικότητα για μερική χαλάρωση του χρονοδιαγράμματος) είναι κοινός παρονομαστής, όπως κοινός παρονομαστής είναι η θέση ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να κινείται πάντα σε συμφωνία με την τρόικα. Εάν τελικώς ο Βενιζέλος επιλέξει να δώσει μόνο ψήφο εμπιστοσύνης, ο Σαμαράς θα την αποδεχθεί ή θα απαιτήσει και τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ για να μοιραστεί το κόστος;

Το «κλειδί» ΔΗΜΑΡ

Εάν νικητής αναδειχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ η πρότασή του για αριστερή κυβέρνηση δεν θα είναι εύκολα υλοποιήσιμη. Μένει να αποδειχθεί στην πράξη εάν θα αρκούν οι έδρες της ΔΗΜΑΡ (με δεδομένη την άρνηση του ΚΚΕ) για να υπάρξει η αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά και εάν υπάρξει τέτοια πλειοψηφία, πρέπει να υπάρξει και πολιτική συμφωνία.

Το κόμμα του Κουβέλη δύσκολα μπορεί να απορρίψει την πρόταση της Κουμουνδούρου. Από την άλλη πλευρά, είναι ξεκάθαρο ότι προτιμάει στο κυβερνητικό σχήμα να συμμετάσχει και το ΠΑΣΟΚ. Πρώτον, επειδή θεωρεί ότι η πολιτική του Τσίπρα για καταγγελία του Μνημονίου θα προκαλέσει σύγκρουση με την τρόικα, η οποία ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Δεύτερον, επειδή η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση θα αποδυναμώσει τον κυρίαρχο ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ και θα μετατρέψει τη ΔΗΜΑΡ σε προνομιούχο ενδιάμεσο ρυθμιστή.

Με άλλα λόγια, στην πρόταση Τσίπρα για κυβερνητική συνεργασία ο Κουβέλης πιθανότατα θα θέσει ως όρο τη συμμετοχή και των «πρασίνων». Ο όρος αυτός δεν είναι εύκολο να γίνει δεκτός από την Κουμουνδούρου, επειδή το ΠΑΣΟΚ είναι το κόμμα που έχει χρεωθεί όχι μόνο το Μνημόνιο, αλλά και τις καθεστωτικές πρακτικές του. Από την άλλη πλευρά, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πλήρωνε βαρύ πολιτικό τίμημα εάν με την άρνησή του προκαλούσε αδιέξοδο. Λόγω του πριμ των 50 εδρών που πηγαίνει στο πρώτο κόμμα, χωρίς αυτόν είναι αδύνατος ο σχηματισμός κυβέρνησης.

Το γεγονός ότι η Κουμουνδούρου δεν θέλει να συγκυβερνήσει με το ΠΑΣΟΚ και η Ιπποκράτους προτιμάει να μη συμμετάσχει σε κυβέρνηση είναι πιθανό να οδηγήσει στον σχηματισμό μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –ΔΗΜΑΡ με ψήφο εμπιστοσύνης του ΠΑΣΟΚ. Με άλλα λόγια, να οδηγήσει στη λύση που θέλει να αποφύγει το κόμμα του Κουβέλη.

Μακριά από την εξουσία

Η απροθυμία του ΠΑΣΟΚ να συμμετάσχει σε κυβέρνηση ενδεχομένως να καμφθεί από πιθανές πιέσεις που θα του ασκήσει η τρόικα. Προς το παρόν, όμως, πολλά «πράσινα» στελέχη επιδιώκουν το κόμμα τους να βρεθεί το επόμενο διάστημα όσο το δυνατόν πιο μακριά από την εξουσία, επειδή διαβλέπουν ότι το ενδεχόμενο κατάρρευσης συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερες πιθανότητες. Ελπίζουν ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει να ανακτήσει την πολιτική ηγεμονία στον χώρο της Κεντροαριστεράς, την οποία έχασε λόγω της ταύτισής του με το Μνημόνιο. Αυτό, όμως, είναι πολύ δύσκολο να συμβεί λόγω των πολλών πολιτικών και ηθικών «αμαρτιών» του.

Η Κεντροαριστερά δεν έπαψε να είναι ο ένας από τους δύο μεγάλους ιδεολογικοπολιτικούς χώρους. Επαψε, όμως, να αναγνωρίζει το ΠΑΣΟΚ ως προνομιακό πολιτικό εκφραστή της. Προς το παρόν, έχει στραφεί κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΔΗΜΑΡ, αλλά μένει να αποδειχθεί εάν αυτή η σχέση θα είναι συγκυριακή ή θα προσλάβει μόνιμα χαρακτηριστικά. Το αναθεωρημένο πρόγραμμα που παρουσίασε την Παρασκευή ο Τσίπρας, πάντως, δεν συμβάλλει να συμβεί το δεύτερο. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει σε μεγάλο βαθμό εγκλωβισμένος σε ιδεοληψίες και όπου αλλάζει, αλλάζει με μικρά βήματα, ενώ η πολιτική συγκυρία απαιτεί άλματα.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση