Λιτότητα εκτός ορίων

Η υφεσιακή πολιτική φαίνεται να προετοιμάζει την έλευση απολυταρχικών καθεστώτων σε ολόκληρη την ΕΕ, μέσα από μεγάλες κοινωνικές αναταραχές, διαδοχικές καταρρεύσεις κυβερνήσεων, επικίνδυνες αντιπαραθέσεις και εκρηκτικές διαμαρτυρίες

Γράφει ο Βασίλης Βιλιάρδος

“Η Ελλάδα μοιάζει με ένα πολυτελέστατο, πλούσιο κρουαζιερόπλοιο, το οποίο ευρίσκεται στο κέντρο μίας τρομακτικής καταιγίδας, έχοντας καταληφθεί από δύο αντίπαλες «συμμορίες» – οι οποίες επιμένουν ότι, σκοπός τους είναι να βοηθήσουν, αφού διαφορετικά το καράβι κινδυνεύει να βυθιστεί.

Οι «πειρατές» έχουν τοποθετήσει δικό τους καπετάνιο, τρομοκρατούν και εκβιάζουν το πλήρωμα, σχεδιάζουν προσεκτικά τη λεηλασία ότι πολύτιμου ανακαλύψουν, ενώ ρίχνουν στη φουρτουνιασμένη θάλασσα τους πιο φτωχούς επιβάτες - ισχυριζόμενοι ότι, μόνο με αυτόν τον τρόπο, ελεύθερο περιττών βαρών δηλαδή, θα καταφέρει το καράβι να ξεφύγει από την τρικυμία”.

“Η κατοχή δεν μπορεί να είναι ανθρώπινη. Υπάρχουν επομένως δύο επιλογές: ή αποδέχεσαι την κατοχή και όλες τις μεθόδους που είναι αναγκαίες για την επιβολή της ή, διαφορετικά, την απορρίπτεις εξ ολοκλήρου και όχι μόνο κάποια συγκεκριμένα μέρη της (Simone de Beauvoir).

Κατ’ αναλογία, με το ΔΝΤ και με τη Γερμανία δεν διαπραγματεύεσαι – είτε τους αποδέχεσαι όπως είναι, είτε τους απορρίπτεις εξ ολοκλήρου. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλά για «τα μάτια» - για τις ψήφους, για τα προνόμια και για τις (απολύτως θεμιτές, εάν δεν είναι εις βάρος της πατρίδας σου) φιλοδοξίες".

Άρθρο

Στην Τοσκάνη, το Σάββατο το πρωί, άγνωστοι έριξαν βόμβες μολότοφ στην ιδιωτική εταιρεία είσπραξης φόρων – στα πλαίσια συνεχών επιθέσεων και διαμαρτυριών εναντίον των εισπρακτικών εταιρειών της Ιταλίας (Equitalia), τις οποίες ενοχοποιούν οι Πολίτες για τα μέτρα λιτότητας, καθώς επίσης για τις φορολογικές επιδρομές της κυβέρνησης του τεχνοκράτη, πρώην υπαλλήλου της Goldman Sachs. Μεταξύ άλλων, στα κεντρικά της "ιδιωτικής εφορίας" της Ρώμης, ανακαλύφθηκε ένα πακέτο με πυρίτιδα, το οποίο όμως δεν ήταν ενεργό.

Την Παρασκευή στη Νάπολη, αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν χωρίς προειδοποίηση στην έδρα της εκεί Equitalia - ρίχνοντας δυστυχώς αυγά, πέτρες, μπουκάλια και σάκους απορριμμάτων εναντίον των δυνάμεων της αστυνομίας, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πάνω από 10 αστυνομικοί.

Αρχές της εβδομάδας ένας κατασκευαστής στο Μιλάνο επιτέθηκε εναντίον δύο φορολογικών ελεγκτών – με αποτέλεσμα να τους τραυματίσει σοβαρά. Το Μάρτιο ένας οικοδόμος αυτοπυρπολήθηκε, επειδή δεν μπορούσε να πληρώσει τα χρέη του στην εφορία – φέρνοντας στην επιφάνεια την αύξηση των αυτοκτονιών στην Ιταλία, όπου από την αρχή του έτους έχουν αποφασίσει να δώσουν τέλος στη ζωή τους, λόγω της κρίσης, 32 άτομα.

Σύμφωνα με την ιταλική εφορία (Equitalia), «Η υπερβολική ελαφρότητα, με την οποία ενοχοποιείται η υπηρεσία μας για τις αυτοκτονίες, αυξάνει επικίνδυνα τις κοινωνικές εντάσεις». Από την άλλη πλευρά, η ιταλική κυβέρνηση σχεδιάζει τη δραστηριοποίηση του στρατού, για την προστασία των βιομηχανιών και των (ιδιωτικών) εταιρειών είσπραξης φόρων (ας σημειωθεί εδώ ότι, το δημόσιο χρέος της Ιταλίας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ, φτάνοντας το Φεβρουάριο το 1,93 τρις € - από 1,89 τρις € στα τέλη του 2011, με τα δημόσια έσοδα να μειώνονται κατά 3,6% το Μάρτιο).

Περαιτέρω, στην Ισπανία χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους την Κυριακή, οι Πορτογάλοι, οι Ιρλανδοί και οι Βέλγοι είναι στα όρια, οι Αυστριακοί τρέμουν για τις τράπεζες τους και οι Ολλανδοί, έχοντας τεράστιο εξωτερικό χρέος (300% του ΑΕΠ τους), βλέπουν τα συνεχώς αυξανόμενα επιτόκια και τα σκοτεινά σύννεφα της ύφεσης να προειδοποιούν για την έλευση μίας μεγάλης καταιγίδας, στο μέχρι πρότινος γαλάζιο ουρανό τους.

Αν και το πραγματικό πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι η Ισπανία, στην οποία τράπεζες, δήμοι, νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι βυθισμένοι στα χρέη (μαζί με το δημόσιο, το συνολικό χρέος της Ισπανίας υπολογίζεται στο αστρονομικό ποσόν των 3,1 τρις €), η Γαλλία δεν βρίσκεται σε καθόλου καλύτερη θέση - με όλα όσα κάτι τέτοιο συνεπάγεται, για τη συνοχή της ζώνης του ευρώ.

Δυστυχώς, η πολιτική λιτότητας της «άκαμπτης» βερολινέζας νοικοκυράς, φαίνεται να προετοιμάζει την έλευση απολυταρχικών καθεστώτων σε ολόκληρη την ΕΕ, μέσα από μεγάλες κοινωνικές αναταραχές, διαδοχικές καταρρεύσεις κυβερνήσεων, επικίνδυνες εθνικές αντιπαραθέσεις και εκρηκτικές διαμαρτυρίες.

ΟΡΙΟ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

Η Ελλάδα ευρίσκεται στα όρια του χάους, με τη δημιουργική καταστροφή «προ των πυλών» – γεγονός όμως που τρομάζει κυρίως ορισμένους διεφθαρμένους πολιτικούς, οι οποίοι φοβούνται την τιμωρία, καθώς επίσης τη διεθνή κοινότητα, η οποία φοβάται τους δικούς της Πολίτες.

Σύμφωνα τώρα με μία πρόσφατη μελέτη των οικονομολόγων μεγάλης επενδυτικής τράπεζας, υπάρχει ένα όριο ταχύτητας (speed limit) στην επιδιωκόμενη πολιτική λιτότητας και περιορισμού των ελλειμμάτων μίας χώρας. Ειδικότερα, όταν οι μειώσεις των δαπανών και οι αυξήσεις των φόρων φτάσουν σε ένα ορισμένο «ανώτατο» μέγεθος, τότε επενεργούν αρνητικά σε μία Οικονομία, δυσχεραίνοντας «αντιπαραγωγικά» τη συνολική της θέση και προοπτική.

Το όριο αυτό επιτυγχάνεται, κατά μέσον όρο, όταν οι κυβερνήσεις προσπαθούν να περιορίσουν αμέσως (μεμιάς) τα «δομικά ελλείμματα» της χώρας τους, προ τόκων, περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ της – σύμφωνα με τους αναλυτές. Για να έχουμε μία συγκριτική εικόνα, η Ελλάδα, κατά τους Ftd, έχει μειώσει το «δομικό» της έλλειμμα περισσότερο από το 12% του ΑΕΠ της από το 2009 – κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα σε μία ανεπτυγμένη οικονομία (η Γερμανία, κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του δικού της προγράμματος λιτότητας, με την ονομασία «Agenda 2010», δεν είχε υπερβεί ποτέ το 2% του ΑΕΠ της).

Πάντοτε κατά την ίδια μελέτη, τα επιτρεπόμενα «όρια ταχύτητας» μείωσης των δομικών ελλειμμάτων, διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή – ενώ μπορεί να είναι χαμηλότερα από το 2%, αλλά ποτέ υψηλότερα. Εάν η οικονομία ενός κράτους είναι εξαγωγική, όπως στο παράδειγμα της Γερμανίας ή της Ολλανδίας, τότε η ζημία που προκαλούν τα προγράμματα λιτότητας είναι μικρότερη, επειδή η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης αντισταθμίζεται από την αύξηση των εξαγωγών – για εκείνο το χρονικό διάστημα όμως και εφόσον η ανάπτυξη στις υπόλοιπες χώρες του εξωτερικού είναι θετική.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, στις σημερινές συνθήκες παγκόσμιας ύφεσης, καθώς επίσης μίας γενικότερης κρίσης χρέους και δανεισμού, το 2% «δομική λιτότητα», ακόμη και για ένα εξαγωγικά ισχυρό κράτος, θα ήταν αδύνατον να επιτευχθεί – πόσο μάλλον σε μία αδύναμη εξαγωγικά χώρα, όπως η Ελλάδα, η οποία οδηγείται στην κυριολεξία στο «ικρίωμα» από τη Γερμανία, ένα κράτος που γνωρίζει πολύ καλά ότι, απαιτεί το ανέφικτο από τη χώρα μας.

Περαιτέρω, εάν υπάρχουν επί πλέον σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, όπως στην περίπτωση των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, οι οποίες αποκλείουν την υποτίμηση του νομίσματος, τα «όρια ταχύτητας» μείωσης των δομικών ελλειμμάτων είναι ακόμη μικρότερα. Επίσης, όταν η εκάστοτε κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να βοηθήσει, μειώνοντας τα βασικά επιτόκια δανεισμού.

Στην περίπτωση λοιπόν της Ελλάδας, οι εξαγωγές της οποίας είναι της τάξης του 10% του ΑΕΠ, ενώ η κεντρική της τράπεζα δεν μπορεί να βοηθήσει, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, το ΑΕΠ της έχει συρρικνωθεί σχεδόν κατά 20% από το ξεκίνημα της κρίσης – επίσης δεν αποτελεί έκπληξη το ότι, το ποσοστό του δημοσίου χρέους της, ως προς το ΑΕΠ, συνεχίζει να αυξάνεται, παρά τη τρομακτική πολιτική λιτότητας.

Εδώ οι «υποδείξεις» της Ευρώπης, σχετικά με τη δήθεν επιτυχημένη εφαρμογή της πολιτικής λιτότητας από την Ιρλανδία, είναι ανόητες και δεν βοηθούν κανέναν. Η οικονομία της Ιρλανδίας είναι σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό εξαγωγική, κυρίως λόγω της εγκατάστασης των αμερικανικών πολυεθνικών (οι οποίες εκμεταλλεύονται τη μικρή φορολογία, καθώς επίσης την συμμετοχή της Ιρλανδίας στην Ευρωζώνη), ενώ η «αναδιάρθρωση» και η «θεραπεία» της, έλαβε χώρα σε εποχές που η παγκόσμια ανάπτυξη ήταν σχεδόν εκρηκτική – αν και τα αποτελέσματα της όλης διαδικασίας είναι μάλλον «πενιχρά».

Σε κάθε περίπτωση, από την εποχή που η παγκόσμια οικονομία έπαψε να αναπτύσσεται, από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης δηλαδή, η Ιρλανδία βυθίστηκε επίσης στην ύφεση. Το ΑΕΠ της είναι κατά 12% χαμηλότερο από την εποχή προ της κρίσης, οι επενδύσεις στη χώρα είναι κατά πολύ μικρότερες από την περίοδο του 1990, ενώ το δημόσιο χρέος της συνεχίζει να αυξάνεται, παρά τα συνεχή προγράμματα λιτότητας – από περίπου 30% του ΑΕΠ το 2007 στο 130% σήμερα.

Αντίθετα η Μ. Βρετανία επιβράδυνε σημαντικά τη λιτότητα, μετά από δύο αναμφίβολα αποτυχημένα έτη εφαρμογής της – ενώ η οικονομία της παραμένει σε ύφεση και η ανεργία έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων είκοσι ετών. Η κυβέρνηση της Μ. Βρετανίας σχεδιάζει την αύξηση του ελλείμματος του προϋπολογισμού της (νέα χρέη), κατά σχεδόν 100 δις στερλίνες τον επόμενο χρόνο – το διπλάσιο ποσόν δηλαδή, από αυτό που είχε ανακοινώσει ο πρωθυπουργός της το 2010, όταν ανέλαβε την κυβέρνηση.

Αυτό σημαίνει ότι, η Μ. Βρετανία «επενδύει» ξανά στην ανάπτυξη, αντί στη λιτότητα – με πιθανότερο αποτέλεσμα να μειώνεται με μικρότερο μεν ρυθμό το «δομικό» της έλλειμμα αλλά, όμως, σε σταθερή, βιώσιμη βάση – το ακριβώς αντίθετο από αυτό που δυστυχώς συμβουλεύει την Ελλάδα η Τρόικα, γεγονός που δεν επιτρέπει καμία αμφιβολία σε σχέση με τις πραγματικές επιδιώξεις της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όταν στη Γερμανία το 2005 επικράτησε η κούραση από τα προγράμματα λιτότητας (agenda 2010), η κυρία Merkel, μετά την εκλογή της, σταμάτησε αμέσως την εφαρμογή τους – ένα γεγονός που δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.

Εκτός αυτού, η τότε νεοεκλεγείσα καγκελάριος διευκόλυνε τη διεξαγωγή νέων επενδύσεων, νομοθετώντας εξαιρετικά συμφέρουσες φορολογικές απαλλαγές για τις επιχειρήσεις – ένα de facto πρόγραμμα ανάπτυξης δηλαδή, βασισμένο στο δανεισμό και στα χρέη, με την ειδική, «χαριστική» συμφωνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Όταν λοιπόν απαιτείται το εντελώς αντίθετο από εμάς τους Έλληνες, σε χρόνο μηδέν, θα έπρεπε τουλάχιστον να τεκμηριωθεί το πώς φαντάζονται, αυτοί που μας υποχρεώνουν σε τέτοια εγκληματικά μέτρα, ότι θα καλυτερέψει το μέλλον της χώρας μας – έστω μακροπρόθεσμα, εάν όχι μεσοπρόθεσμα. Διαφορετικά είναι αδύνατον να μπορέσει η οποιαδήποτε κυβέρνηση της Ελλάδας να πείσει και να εφαρμόσει ένα τέτοιο πρόγραμμα – ακόμη και αν θα ήταν η καλύτερη του κόσμου.

Μέχρι στιγμής, μετά από κάθε καινούργιο «διαρθρωτικό πακέτο», ακολουθούσε η επόμενη τρομακτική είδηση – επειδή οι μειώσεις των μισθών, των κοινωνικών δαπανών κλπ., σε συνδυασμό με την αύξηση των φόρων, επιδείνωναν την ύφεση, την ανεργία, τις χρεοκοπίες, τη φτώχεια και την εξαθλίωση.

Η πραγματικότητα αυτή έχει ριζώσει βαθιά μέσα στους Έλληνες, οι οποίοι πλέον δεν πιστεύουν τίποτα και κανέναν – με αποτέλεσμα να είναι πια αδύνατον να εφαρμοσθεί το οποιοδήποτε νέο μέτρο, εάν δεν επιθυμεί κανείς να προκαλέσει μία «κοινωνική επανάσταση» άνευ προηγουμένου, αντίστοιχη των απρόβλεπτων εκλογικών αποτελεσμάτων. Ενδεχομένως δε το ίδιο να ισχύει και στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία, στην Ισπανία, στην Ιταλία και αλλού – κάτι που ίσως να σημαίνει πως φτάνει μία μικρή σπίθα, για να ακολουθήσει μία τεράστια έκρηξη, στην «μπαρουταποθήκη» της Δύσης.

Ολοκληρώνοντας, επαναλαμβάνουμε ακόμη μία φορά πως είναι επικίνδυνα ανόητο να ισχυρίζεται κανείς ότι, δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις εκτός, δήθεν, από την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη – κάτι για το οποίο δεν μπορεί να την υποχρεώσει κανένας απολύτως, ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα, ενώ θα ισοδυναμούσε με την επιλογή της αυτοκτονίας, για την αποφυγή της φτώχειας.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση