Προσχεδιασμένο το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου

• Τι δείχνει το πόρισμα της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Φάκελο της προδοσίας

Τα όσα διαδραματίστηκαν στην Κύπρο την περίοδο 1964-74 δεν ήταν ούτε τυχαία, ούτε οφείλονται σε μεμονωμένες ενέργειες κάποιων ατόμων. Τα έγγραφα και οι μαρτυρίες της Επιτροπής για το Φάκελο της Κύπρου, το πόρισμα της οποίας δόθηκε χθες στον Πρόεδρο της Βουλής, καταδεικνύει πως πολλά είχαν προαποφασιστεί και προσχεδιαστεί και κάποιοι στην Κύπρο εργάστηκαν ή συνεργάστηκαν ώστε να υλοποιηθούν. Μέσα από το πόρισμα είναι εμφανές πως από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 οι Αμερικανοί είχαν βάλει στο στόχαστρό τους τον Πρόεδρο Μακάριο και έδειχναν διατεθειμένοι εκεί και όπου θεωρούσαν ότι εμπόδιζε τους σχεδιασμούς τους θα προχωρούσαν σε απομάκρυνσή του. Κι αυτό δεν προέκυψε μετά το 1967 και το πραξικόπημα στην Ελλάδα αλλά και πολύ πιο πριν.

Όπως καταγράφεται στο πόρισμα, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζ. Μπολ με τηλεγράφημά του προς τον Ντιν Άτσεσον (22.8.1964) αναφέρει ότι «το αρχηγείο της CΑSμάς ενημέρωσε ότι ο ελληνικό στρατός διαθέτει την ισχύ στο νησί για να κανονίσει τον Μακάριο, αν δοθεί η εντολή». Περαιτέρω ο Μπολ αναφέρει προς τον Άτσενσον ότι «σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, η Αθήνα φοβάται να κινηθεί εναντίον του, εκτός και αν ο στρατηγός Γρίβας είναι διατεθειμένος να αναλάβει αυτή την ευθύνη. Αυτό υποδηλώνει ότι θα πρέπει να κινηθούμε προς την κατεύθυνση επηρεασμού του στρατηγού Γρίβα-κάτι που δεν κάναμε ακόμη».

Η αναφορά αυτή γίνεται την ώρα που ο Ντιν Άτσενσον συζητά με την Ελλάδα και την Τουρκία το γνωστό του σχέδιο που προέβλεπε τη διπλή ένωση. Δηλαδή σε αντάλλαγμα της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, η Ελλάδα να προέβαινε σε ορισμένες παραχωρήσεις όπως ένα τμήμα της Κύπρου να είναι υπό πλήρη τουρκική κυριαρχία. Όταν το πρώτο σχέδιο απορρίφθηκε ο Άτσενσον κατέθεσε και δεύτερο σχέδιο, το οποίο προέβλεπε όπως η περιοχή για τη δημιουργία τουρκικής στρατιωτικής βάσης είναι μικρότερη από τη χερσόνησο της Καρπασίας, που ήταν στην πρώτη πρόταση και αυτή να παραχωρηθεί έναντι ενοικίου για περίοδο 50 χρόνων. Ακολούθησε και η κατάθεση τρίτου σχεδίου.

Όλο αυτό το διάστημα η κυπριακή Κυβέρνηση απουσίαζε από τις συζητήσεις και φαίνεται να μην είχε και οποιαδήποτε ενημέρωση. Στις 30/7/1964 ο Μακάριος είχε μιλήσει για «αυτόκλητους μεσολαβητές που ανέπτυξαν προσφάτως εις τα παρασκήνια της Γενεύης έντονον δραστηριότητα προς εκτροχιασμό του Κυπριακού».

Σ’ ό,τι αφορά τα γεγονότα της Κοφίνου και Αγίου Θεοδώρου από τις καταθέσεις ενώπιον της Επιτροπής προκύπτουν τέσσερα πιθανά σενάρια.

Το πρώτο σενάριο λέει ότι η επιχείρηση στο θύλακα Κοφίνου-Άγιος Θεόδωρος ήταν επιθυμία του Γ. Γρίβα για στρατιωτικούς λόγους. Αυτό υποστηρίχθηκε από τον Γρίβα σε σύσκεψη στο Προεδρικό και αναφέρθηκαν στην Επιτροπή οι Γλαύκος Κληρίδης και Τάσσος Παπαδόπουλος.

Το δεύτερο σενάριο αναφέρεται στην αποχώρηση της Μεραρχίας και εκτιμάται ότι ήταν ειλημμένη απόφαση της Χούντας αλλά την αποχώρηση αυτή την ευνοούσαν και οι Αμερικανοί.

Το τρίτο σενάριο αναφέρει ότι οι τ/κ προκλήσεις αξιοποιήθηκαν από αξιωματικούς επιτελείς του ΓΕΣ που ήταν φιλικά προσκείμενοι στον τ. βασιλιά Κωνσταντίνο, ενέκριναν τις επιχειρήσεις για να προκληθεί αναταραχή και να προχωρήσει στη διενέργεια κινήματος.

Τέταρτο σενάριο λέει πως ήταν μια προβοκάτσια σχεδιασμένη από άτομα προσκείμενα στον τότε υπουργό Εσωτερικών Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.

Στην έκθεση της Επιτροπής γίνεται αναφορά και στην ίδρυση και τη δράση του Εθνικού Μετώπου. Αναφέρεται ότι ο Μακάριος φέρεται να γνώριζε για την ίδρυση του Εθνικού Μετώπου, να μην ήταν αντίθετος σ’ αυτό, γιατί θα μπορούσε να αποτελέσει το αντίβαρο στη δράση των υποστηρικτών του Γιωρκάτζη.

Αξιοσημείωτα είναι επίσης τα όσα καταγράφονται για τη δράση του Δημήτριου Παπαποστόλου, διοικητή καταδρομών το 1970.Από τα έγγραφα της Επιτροπής φαίνεται ότι ο Παπαποστόλου είχε εκπονήσει σχέδιο πραξικοπήματος και στο οποίο καταγράφονται με λεπτομέρεια οι κινήσεις που θα γίνονταν από δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς. Περαιτέρω από τις μαρτυρίες και τα έγγραφα φαίνεται ότι ο Παπαστόλου ήταν στη συνάντηση με τον Π. Γιωρκάτζη το βράδυ της δολοφονίας του δεύτερου. Όμως, δεν αποδεικνύεται εάν ήταν ένας από τους εκτελεστές.

Μεγάλο μέρος της έκθεσης περιλαμβάνει τα γεγονότα που προηγήθηκαν του πραξικοπήματος του 1974 και κυρίως η δράση της ΕΟΚΑ Β και του Γεώργιου Γρίβα. Καταγράφονται μια σειρά από σχέδια που είχαν ετοιμαστεί από την ΕΟΚΑ Β, με στόχο την ανατροπή του Μακαρίου. Στα έγγραφα σημειώνεται πως η Χούντα το Φεβρουάριο του 1972 είχε αποφασίσει την ανατροπή του Μακαρίου. Τα έγγραφα της Επιτροπής αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε δώσει το πράσινο φως για τη διενέργεια του πραξικοπήματος.

Τα έγγραφα που συγκέντρωσε η Επιτροπή - και είναι πέραν του πορίσματος - καταδεικνύουν ότι το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 δεν προέκυψε λόγω της γνωστής επιστολής Μακαρίου προς Γκιζίκη, αλλά ήταν προσχεδιασμένο χρόνια πριν.

Πολύ δε περισσότερο ήταν γνωστές και προσχεδιασμένες οι κινήσεις της Τουρκίας για εισβολή στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Το ΝΑΤΟ είχε εις γνώσιν του τα σχέδια και προσπαθούσε να μην υπάρξει οποιοδήποτε εμπόδιο στην επιβολή μιας λύσης, που το ίδιο ευνοούσε.

Πηγή: Εφημ. "Φιλελεύθερος"

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση