Ο σκοτεινός ρόλος των οίκων αξιολόγησης

Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, δηλαδή οι οίκοι που πρέπει να αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα όλων των τίτλων, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πρόσφατη κερδοσκοπία, που είχε αφετηρία τα στεγαστικά δάνεια στην αμερικανική κτηματική αγορά και που οδήγησε στην παγκόσμια οικονομική κρίση.

Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι (για να μην πω όλοι) διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έδιναν συχνά την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση στα στεγαστικά δάνεια που είχαν γίνει τίτλοι και κυκλοφορούσαν μεταξύ των τραπεζών ως ενέχυρο, τα οποία στη συνέχεια, όταν και αποδείχθηκαν “ωρολογιακή βόμβα” στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, πήραν την ονομασία “τοξικά ομόλογα”.
Πριν λοιπόν “σκάσει η φούσκα” με τα στεγαστικά δάνεια στην αμερικανική κτηματική αγορά, τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια με την μορφή σύνθετων και πολύπλοκων χρηματοοικονομικών και επενδυτικών προιόντων σύνθετα ομόλογα, παράγωγα), αφού είχαν πάρει την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση των προαναφερόμενων οίκων αξιολόγησης, αποκτήθηκαν ως ασφαλή και εγγυημένα προιόντα (εγγυημένες επενδύσεις) από τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια και τους επενδυτές.
Στην πραγματικότητα όμως – και στην πράξη όπως αποδείχτηκε με τον χειρότερο τρόπο – δεν είχαν αυτά τα προιόντα εγγυημένες αποδόσεις.
Έτσι τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια και οι επενδυτές, αφού δεν διέθεταν δικούς τους μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης των τίτλων που αποκτούσαν ή που σκόπευαν να αποκτήσουν, έδειχναν απεριόριστη εμπιστοσύνη -δεν είχαν λόγο για το αντίθετο – στους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, όταν αυτοί τους συνιστούσαν ή τους πρότειναν τέτοια χρηματοοικονομικά προιόντα – και αυτό έκαναν συνέχεια μέχρι να ξεσπάσει η οικονομική κρίση – .

Το αποτέλεσμα τελικά ήταν, όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, στην Αμερική να υπάρχει πληθώρα μηνύσεων, αγωγών και καταγγελιών από συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία, από επενδυτικά χαρτοφυλάκια και επενδυτές, που επειδή εμπιστεύτηκαν την – εσφαλμένη και λανθασμένη- κρίση και αξιολόγηση των διεθνών οίκων αξιολόγησης, ζημιώθηκαν τεράστια – για να μην πω, ασύλληπτα – χρηματικά ποσά.

Για την εκτεταμένη ,συστηματική και εσκεμμένη επιχείρηση παραπλάνησης και εξαπάτησης της αγοράς και των επενδυτών, ευθύνονται βασικά οι ακόλουθοι λόγοι :

α) οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης πληρώνονται από αυτούς που εκδίδουν τους τίτλους.

Έτσι στην περίπτωση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, όσοι προχωρούσαν στην έκδοση τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων (υπό την μορφή βέβαια σύνθετων χρηματοοικονομικών προιόντων και παραγώγων) κατέβαλλαν και την σχετική αμοιβή στους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Οπότε αυτοί οι οίκοι αποκλείεται – και για κανέναν λόγο – να πήγαιναν κόντρα στα συμφέροντα όσων τους κατέβαλλαν αμοιβές (“ ο πελάτης έχει πάντα δίκιο”).

β) οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης,είτε μέσω θυγατρικών τους, είτε μέσω των μητρικών τους εταιρειών, είτε μέσω εταιρειών –τραπεζών που τους ελέγχουν μετοχικά, προχωρούν στην δημιουργία και αγοραπωλησία χρηματοοικονομικών και επενδυτικών προϊόντων(συνήθως πολύπλοκων, σύνθετων χρηματοοικονομικών προιόντων και παραγώγων, τα οποία μάλιστα δεν έχουν εγγυημένη απόδοση και εμπεριέχουν σαφές και μεγάλο επενδυτικό ρίσκο).

Έτσι στην περίπτωση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης,οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με την δημιουργία-ανάπτυξη- προώθηση-αγοραπωλησία σύνθετων χρηματοοικονομικών προιόντων και παραγώγων.
Οπότε στα παραπάνω χρηματοοικονομικά προϊόντα και παράγωγα (τα οποία και ήθελαν να προωθήσουν), τους έδιναν αυθαίρετα και παραπλανητικά την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση.

γ) οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης δεν διασφάλισαν σειρά πραγματικών ποιοτικών κριτηρίων που να αφορούν την πιο αντικειμενική και ορθή αξιολόγηση των υπό έκδοση τιτλοποιημένων δανείων στεγαστικής πίστης.

δ) οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης δεν είχαν αναπτύξει ή δεν είχαν ενδιαφερθεί να αναπτύξουν σωστές και αξιόπιστες εφαρμογές προληπτικής εποπτείας και αξιολόγησης του χρηματοοικονομικού συστήματος και των υπό έκδοση τιτλοποιημένων δανείων στεγαστικής πίστης.

ε) την υπερβολική ανάπτυξη της συγκεκριμένης κτηματικής αγοράς – που οδήγησε και στην γρήγορη πτώση και κατάρρευση -,ευνόησε η διάχυτη και γενική πεποίθηση ότι όλα αυτά τα χρηματοοικονομικά προϊόντα, είχαν αξιολογηθεί σωστά και αξιόπιστα ως προς το βαθμό κινδύνου-ρίσκου, τόσο από τις τράπεζες που προχωρούσαν στην έκδοσή τους, όσο και από διεθνείς οίκους αξιολόγησης.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση