Προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ επιχειρούν οι ΗΠΑ

• Του FULYA ÖZERKAN / Hurriyet Daily News (30.08.2010)

Στο φως της δημοσιότητας ήρθε, η μυστική διπλωματία που επιχειρήθηκε με σκοπό την αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Τελ-Αβιβ, κατά τη πρόσφατη επίσκεψη Τούρκων διπλωματών στις ΗΠΑ, που θεωρεί τις δύο χώρες βασικούς της συμμάχους στη Μέση Ανατολή. Την ώρα που οι ΗΠΑ προέτρεψαν τη Τουρκία να προχωρήσει σε συμβιβαστικές λύσεις με το Ισραήλ, Τούρκος διπλωμάτης τους μετέφερε πως η Άγκυρα επιθυμεί να λάβει πρωτίστως τις απαραίτητες εγγυήσεις της Ουάσινγκτον σχετικά με τις απαιτήσεις που προέβαλλε.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν, πως η έντονη πίεση των ΗΠΑ συμβάλλει σημαντικά ώστε να χαμηλώσουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ με απώτερο σκοπό την άμβλυνση των σχέσεων των δύο χωρών που θεωρούνται από τις ΗΠΑ περιφερειακές δυνάμεις.
«Οι Αμερικάνοι, φυσικά, και δεν επιθυμούν αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε δύο φιλικές χώρες» δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας στην Hürriyet Daily News & Economic Review χθες τη Δευτέρα, και συνέχισε, «Εξηγήσαμε στους Αμερικάνους πως επιθυμούμε και εμείς να λυθεί αυτή η παρεξήγηση, ωστόσο πρέπει να προηγηθούν τα ανάλογα βήματα από το Ισραήλ».
Αν και το μήνυμα της Άγκυρας προς τις ΗΠΑ στάλθηκε τη προηγούμενη βδομάδα μέσω της τουρκικής διπλωματικής αντιπροσωπείας με επικεφαλής τον Υφυπουργό Εξωτερικών Feridun Sinirlioğlu, δεν ήταν η πρώτη φορά που επιχειρήθηκε στο παρασκήνιο κάτι τέτοιο μετά την επίθεση των Ισραηλινών στο τουρκικό στολίσκο στις 31 Μαίου, στη λωρίδα της Γάζας.
Τούρκος διπλωμάτης τόνισε σε συνέντευξη του στην Ισραηλινή καθημερινή εφημερίδα Yedioth Ahronoth, πως κατά τη διάρκεια μυστικής συνάντησης τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες, που είχαν ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Ahmet Davutoğlu και ο Ισραηλινός Υπουργός Βιομηχανίας, Εμπορίου και Εργασίας Benjamin Ben-Eliezer συνέταξαν από κοινού μια αρχική απολογητική επιστολή όσον αφορά το πρόσφατο επεισόδιο.
Το έγγραφο αυτό δεν ήταν στη πραγματικότητα κάποια ακριβώς επιστολή, αλλά ουσιαστικά ένα κείμενο στο οποίο εργαστήκανε επάνω του οι δύο πλευρές, διευκρίνισε υπό τον όρο πάντα της ανωνυμίας ο διπλωμάτης στη Daily News.
«Δεν υπάρχει κάποια επιστολή, παρά μόνο ένα κείμενο όπου επάνω του στηρίχτηκαν οι διεργασίες πριν όμως ξεκινήσουν οι συνομιλίες μεταξύ των δύο υπουργών στις Βρυξέλλες. Δεν γνωρίζω αν τελικά συζητήθηκε στις Βρυξέλες, αλλά τελικώς οι προσπάθειες απέτυχαν λόγω των διαφορετικών απόψεων στο εσωτερικό της Ισραηλινής κυβέρνησης», συνέχισε ο διπλωμάτης στην Daily News.
«Το αρχείο ήταν μόλις ένα κείμενο. Ίσως το Ισραήλ σκόπευε να κάνει κάποια προφορική δήλωση. Δεν το γνωρίζω. Δεν απολογούμαι για το έχει συμβεί μέχρι τώρα» πρόσθεσε ο Τούρκος διπλωμάτης.
Η ισραηλινή πρεσβεία στην Άγκυρα αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα, ωστόσο η προσπάθεια να εξασφαλιστεί ένα συγνώμη – ένα από τα βασικά αιτήματα της Τουρκίας – έχει καταστεί σαφές πως δεν είναι δυνατόν λόγω της «σκληρής» στάσης που υιοθετεί ο Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Avigdor Lieberman.
Στον απόηχο της επίθεσης στο στολίσκο, στις 31 Μαίου, όπου βρήκαν το θάνατο οχτώ τούρκοι πολίτες και ένας αμερικάνος γεννημένος από τούρκους γονείς, η Τουρκία έθεσε δύο προϋποθέσεις για την αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ: μία συγνώμη και αποζημιώσεις για τα θύματα. Το Ισραήλ λέει πως έχει ήδη πάρει όλα τα μέτρα για την εξομάλυνση των σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου της συμφωνίας με μια ειδική ομάδα του ΟΗΕ, για να επιστραφούν τα τρία τουρκικά πλοιάρια όπου έλαβε μέρος η επιχείρηση, τη μεταφορά ενισχύσεων σε αυτά που μεταφέρθηκαν στη Γάζα, στη χαλάρωση του αποκλεισμού της Γάζας, όπως και στην άρση ταξιδιωτικής οδηγίας που είχε ανακοινωθεί στους Ισραηλινούς επισκέπτες όσον αφορά το κράτος της Τουρκίας.
Με δύο ισχυρούς συμμάχους σε αντιπαράθεση στη Μέση Ανατολή, η Ουάσιγκτον έχει συμβάλλει ενεργά μέσω διπλωματικής οδού για την αποκατάσταση των σχέσεων των δύο χωρών μετά την επίθεση. Μέσω της πρεσβείας της στην Άγκυρα αλλά και μέσω άλλων οδών, οι ΗΠΑ καλούν τη Τουρκία να κάνει τα ανάλογα θετικά βήματα προς τη μεριά του Ισραήλ σαν επιβράβευση αυτών που ήδη έχουν γίνει από τη μεριά του, αναφέρεται σύμφωνα με πληροφορίες της Daily News.
«Εξηγήσαμε στους Αμερικάνους τις παραμέτρους του ζητήματος που δεν γνωρίζουν. Εκείνοι θεωρούν πως δεν έχουν γίνει προσπάθειες από τη πλευρά μας. Έχουμε προχωρήσει σε προσπάθειες που όμως δεν ευοδώθηκαν λόγω της άλλης πλευράς» δήλωσε ο τούρκος διπλωμάτης. «Τους εξηγήσαμε πως αυτή η διένεξη είναι διένεξη δύο φίλων και πιθανόν αυτός και να είναι ο λόγος που δεν μπορεί να εξευρεθεί λύση»
Η επίσκεψη Netanyahu μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στην Ουάσιγκτον, η τουρκική αντιπροσωπεία συναντήθηκε επίσης με κάποιους του Ισραηλινού λόμπι των ΗΠΑ, σύμφωνα με πληροφορίες της Daily News. Η Άγκυρα ενημέρωσε την Ουάσιγκτον ότι επιθυμεί να ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα με το Ισραήλ, ωστόσο τόνισε πως το Ισραήλ είναι αυτό που πρέπει να κάνει περισσότερα βήματα προς τη κατεύθυνση μιας συγνώμης αλλά και των αποζημιώσεων.
«Τελικά εννέα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αν τα βήματα που ζητάμε, παρθούν από το Ισραήλ, είμαστε έτοιμοι να έρθουμε κοντά, από την άλλη όμως το Ισραήλ δεν κάνει τίποτα. Εξηγήσαμε στους Αμερικάνους πως πρέπει να μας βοηθήσουν» συμπλήρωσε ο Τούρκος διπλωμάτης.
Η Τουρκία έχει εναποθέσει πλέον τις ελπίδες της στην ειδική ομάδα του ΟΗΕ που θα διερευνήσει σχετικά την κρίση των στολίσκων, όπου εκεί ο διπλωμάτης θεωρεί πως μπορεί να βρεθεί μια λύση ώστε να ικανοποιηθούν οι τουρκικές αξιώσεις.
«Το Ισραήλ θα πρέπει να κάνει τα ανάλογα βήματα. Αν αυτά τα βήματα γίνουν, τότε εμείς θα ανταποδώσουμε» συνέχισε ο διπλωμάτης.
Ερωτώμενος αν η Τουρκία έχει στείλει πρόσκληση στον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Benjamin Netanyahu για επίσημη επίσκεψη του στη χώρα, ο διπλωμάτης απάντησε πως όχι, ωστόσο αμέσως πρόσθεσε πως «Εάν η κρίση επιλυθεί, γιατί όχι; Είναι ευπρόσδεκτος, αλλά αυτό δεν σημαίνει και πρόσκληση»
Οι δύο ίδιες προϋποθέσεις (συγνώμη & αποζημιώσεις) απαιτούνται ώστε η Τουρκία να επιτρέψει την επιστροφή του πρεσβευτή της στο Τελ-Αβίβ, που εκκλήθει πίσω στη χώρα μετά την επέμβαση, είπε ο διπλωμάτης και ολοκλήρωσε: «Τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει αν δεν τα βρούμε».

Πηγή

Η μετάφραση του πρωτότυπου κειμένου έγινε από την μεταφραστική ομάδα του ιστολογίου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση