Με "ψυχολογία τζογαδόρου" ο Ερντογάν στη Λιβύη

Του Κώστα Ράπτη

Αρκετές ημέρες τώρα ο Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει ότι η χώρα του είναι έτοιμη να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στη Λιβύη, στο πλευρό της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Φάγιεζ αλ-Σαράτζ. Όσοι θεώρησαν ότι πρόκειται για λεονταρισμούς κενούς περιεχομένου καλά θα κάνουν να το ξανασκεφτούν.

Την Πέμπτη σε ανακοίνωσή της φτωχή σε λεπτομέρειες η η κυβέρνηση Σαράτζ έκανε γνωστό ότι ενεργοποίησε το μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας που συνυπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου με την Τουρκία, μαζί με αυτό περί οριοθέτησης θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο.

Είχε προηγηθεί έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, με τη συμμετοχή και της στρατιωτικής ηγεσίας, για να εξεταστεί η κατάσταση που διαμορφώνεται μετά τις 12 Δεκεμβρίου, οπότε ο μέγας ανταγωνιστής της Τρίπολης στρατηγός Χαλίφα Χάφταρ διέταξε τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό του να εξαπολύσει προέλαση προς την πρωτεύουσα.

Λιβυκά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι αντίστοιχες προτάσεις στρατιωτικής συνδρομής προς την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση Σαράτζ θα απευθυνθούν και προς τις ΗΠΑ,τη Βρετανία και την Ιταλία. Όμως κάτι τέτοιο αφενός δεν έχει επιβεβαιωθεί και αφετέρου είναι αμφίβολο αν θα τύχει αναγνώρισης.

Μόνη η Τουρκία του Ερντογάν δείχνει πρόθυμη να εμπλακεί σε περιπέτειες στη Μεσόγειο, έστω και με τη μορφή της αποστολής μιας δύναμης ταχείας αντίδρασης στην πολιορκούμενη Τρίπολη – με το ρίσκο βέβαια να συναντήσει την άμεση αντίδραση περιφερειακών παικτών όπως η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.


Όλα αυτά ενώ εκκρεμεί η Διάσκεψη του Βερολίνου τον Ιανουάριο για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στον λιβυκό εμφύλιο πόλεμο, στην οποία δεν έχει προσκληθεί η Ελλάδα, ενώ ο Ερντογάν, ο οποίος έχει προσκληθεί, αφήνει ασαφές το αν τελικά θα προσέλθει.

Το ότι προηγήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου προέδρου με τον Ρώσο ομόλογό του με κύριο αντικείμενο την κατάσταση στη Λιβύη και την Συρία, σε προετοιμασία και συνάντησης που θα έχουν οι δύο ηγέτες στις 8 Ιανουαρίου δεν είναι τυχαίο. Μολονότι ο Ερντογάν δημοσίως προειδοποίησε ότι η Λιβύη κινδυνεύει να γίνει "μια νέα Συρία” στις ρωσοτουρκικές σχέσεις και κατήγγειλε ότι η ρωσική εταιρεία μισθοφόρων Wagner δραστηριοποιείται στο πλευρό του Χάφταρ, η δυνατότητα συνεννόησης της Άγκυρας και της Μόσχας μοιάζει να διαφυλάσσεται.

Ωστόσο, την ίδια ώρα, στον ανταρτοκρατούμενο θύλακα της Ίντλιμπ στη βορειοδυτική Συρία οι εκλεκτοί της Άγκυρας σφυροκοπούνται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση από τον συριακό κυβερνητικό στρατό και την ρωσική πολεμική αεροπορία. Από την Κουάλα Λουμπούρ, όπου συμμετείχε σε πενταμερή ισλαμική συνάντηση κορυφής Τουρκίας, Κατάρ, Ιράν, Πακιστάν και Μαλαισίας ο Ταγίπ Ερντογάν στηλίτευση τη διεθνή απάθεια ως προς την Ίντλιμπ και έκανε γνωστό ότι 50.000 πρόσφυγες από την περιοχή έχουν ήδη εισέλθει στο τουρκικό έδαφος.

Παράδοξη εικόνα: ενώ στο πλησιέστερο προς την Τουρκία μέτωπο τα πράγματα δυσκολεύουν, ο Ταγίπ Ερντογάν μοιάζει να ανοίγει ολοένα και περισσότερο την ακτίνα δράσης του, στρατιωτικά μέχρι τη Λιβύη και πολιτικά μέχρι την Κουάλα Λουμπούρ.

Είναι μια "ψυχολογία τζογαδόρου” που τον ωθεί σε μια "διαρκή φυγή προς τα εμπρός”, ώστε να κρατηθεί στο παιχνίδι. Και πράγματι, η Τουρκία καταφέρνει μέχρι στιγμής να κρατιέται στο παιχνίδι, παρά την αποτυχία του αρχικού της σχεδίου στην συριακή κρίση. Αναπτύσσει πρωτοβουλίες με ρίσκο, δεν περιμένει φοβικά να απαντήσει στις κινήσεις άλλων.

Είναι όμως σαφές, ότι πολλά "χαρτιά” προορίζονται να "καούν” - πράγμα όχι ξένο προς την "ψυχολογία του τζογαδόρου”. Για παράδειγμα, η διαφαινόμενη εγκατάλειψη της Ίντλιμπ ενδέχεται να αποτελεί τμήμα της ρωσοτουρκικής συνεννόησης, της οποίας τις ακριβείς διαστάσεις ουδείς γνωρίζει. Όμως το αντάλλαγμα έχει ήδη εισπραχθεί για την Άγκυρα στην βορειοανατολική Συρία, όπου οι Κούρδοι μαχητές του YPG έχουν απωθηθεί νοτιότερα, τα εδαφικά κέρδη της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης "Πηγή Ειρήνης” , έστω και μικρότερα του αρχικώς προσδοκώμενου, έχουν κατοχυρωθεί, διακόπτοντας την εδαφική συνέχεια της κουρδικής ζώνης κατά μήκος των συνόρων και η ρωσική στρατονομία έχει αναλάβει περιπολίες για την σταθεροποίηση της κατάστασης – και την ασφάλεια της τουρκικής επικράτειας.

Τα παράτολμα ανοίγματα που φέρουν τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις να αναπτύσσονται από τα ανοικτά του Σουδάν και τη Σομαλία, μέχρι το Κατάρ και το βόρειο Ιράκ χρησιμεύουν στην προβολή μιας πολιτικής και ιδεολογικής "αύρας” της Τουρκίας, είναι όμως πιθανό να έχουν και ημερομηνία λήξης – όπως και οτιδήποτε άλλο σε μια Μέση Ανατολή όπου οι συμμαχίες αλλάζουν καλειδοσκοπικά. Ήδη λ.χ. το Κατάρ διαπραγματεύεται την επανασυμφιλίωσή του με τις γειτονικές αραβικές μοναρχίες και την άρση του αποκλεισμού του που κατέστησε επείγουσα ανάγκη την ανάπτυξη τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων.

Αυτό που δεν αλλάζει, όμως, είναι οι εθνικές "κόκκινες γραμμές” της Τουρκίας: δηλαδή το Κουρδικό και το Κυπριακό. Με άλλα λόγια, η αποτροπή της απειλής διαμελισμού και η εξασφάλιση της πρόσβασης που η ίδια η Άγκυρα θεωρεί ότι της αντιστοιχεί στη Μεσόγειο. Οι περιπέτειες σε κατά καιρούς "αδύναμους κρίκους” όπως η Λιβύη δεν θα πρέπει να το συσκοτίσουν αυτό.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση