Στο μυαλό του Ερντογάν

Οι "αποστάτες", ο Ιμάμογλου και η οικονομία φέρνουν πρόωρες εκλογές

Στο μυαλό του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τριγυρνά η ιδέα των πρόωρων εκλογών. Μπορεί οι λεονταρισμοί του, στη σκακιέρα της Μεσογείου να έχουν κινητοποιήσει Ελλάδα, Κύπρο, Ιταλία, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο, Αλγερία και Λίβανο, όμως στο εσωτερικό, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο τουρκικός πληθυσμός βλέπει την τσέπη του να αδειάζει και την αγοραστική του δυνατότητα να μειώνεται με γεωμετρική πρόοδο.

Οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να πάρουν τον δρόμο προς τις κάλπες πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές του 2023, λόγω των προβληματικών οικονομικών συνθηκών της χώρας, των νέων κομμάτων των "αποστατών" του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), του προβλήματος των προσφύγων και της επιδείνωσης της πολιτικής κρίσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Ερντογάν εξακολουθεί να είναι μακράν ο πιο δημοφιλής πολιτικός της χώρας. Αλλά η απώλεια μεγάλων πόλεων όπως η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα, στις τοπικές εκλογές του τρέχοντος έτους, οι οποίες ήρθαν κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς οικονομικής ύφεσης, θεωρήθηκαν σοβαρό πλήγμα για την εικόνα του αήττητου Ερντογάν.

Το σημερινό εκλογικό σύστημα της Τουρκίας ορίζει ότι ο νικητής σε προεδρικές εκλογές υποχρεούται να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των εθνικών ψήφων.


Οι δημοσκοπήσεις λένε ότι η δημοτικότητα του Ερντογάν βρίσκεται σε φθίνουσσα πορεία και η λαϊκή υποστήριξη για το ΑΚΡ του είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και με την υποστήριξη του MHP, δεν είναι πολύ εγγυημένο ότι θα συγκεντρώσει το απαιτούμενο 50%. Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι ακόμη και μικρές εκροές από τους ψηφοφόρους του ΑΚΡ ενδέχεται να έχουν σοβαρές συνέπειες για τις προοπτικές του να εξασφαλίσει μια ακόμα προεδρική θητεία.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πρόσφατες εξελίξεις, με δύο νέα κόμματα που εισέρχονται στον πολιτικό αγώνα, ανησυχούν βαθιά τόσο τον Ερντογάν όσο και το ΑΚΡ στο σύνολό του.

Το πρώτο από αυτά, το Κόμμα του Μέλλοντος (Gelecek Partisi), ιδρύθηκε αυτό το μήνα από τον πρώην πρωθυπουργό του ΑΚΡ, Αχμέτ Νταβούτογλου, και αναμένεται να προσελκύσει δυσαρεστημένους θρησκευόμενους συντηρητικούς ψηφοφόρους από τη βάση του AKP. Το δεύτερο αναμένεται να διαμορφωθεί μέσα σε ένα μήνα από τον Αλί Μπαμπατζάν, τον πρώην τσάρο της οικονομίας του ΑΚΡ, ο οποίος θεωρείται, ιδιαίτερα από τους χρηματοδότες, ως αρχιτέκτονας των ετών ανάπτυξης μεταξύ του 2003 και του 2013. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα δύο αυτά μέρη συνδυαστικά, μπορούν να συγκεντρώσουν το 20% των ψήφων. Επομένως, το συμφέρον του Ερντογάν είναι να τους στερηθεί η δυνατότητα να κερδίσουν επιρροή τα επόμενα δύο χρόνια.

Είναι σίγουρα ακόμη πολύ νωρίς για να αποκλείσουμε άλλη μια νίκη του Ερντογάν. Στις προεδρικές εκλογές του 2018, κέρδισε στον πρώτο γύρο με 52,6% των ψήφων, για δύο κύριους λόγους. Πρώτον, η οικονομία διατηρούσε ακόμα το κεφάλι της πάνω από το νερό. Η ανεργία και ο πληθωρισμός εμφάνιζαν ανησυχητικά σημάδια, αλλά η τουρκική λίρα ήταν ισχυρότερη και ο Ερντογάν φαινόταν να έχει τον έλεγχο. Δεύτερον, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, Μουχαρέμ Ιντζέ, ήταν πολύ λιγότερο ελκυστικός για τις συντηρητικές μάζες από ότι ο Εκρέμ Ιμάμογλου. Αυτή τη φορά, ο Ερντογάν θα αντιμετωπίσει πολύ πιο δύσκολες οικονομικές συνθήκες και έναν πολύ πιο ταλαντούχο αντίπαλο. Μάλιστα, σύμφωνα με τα όσα λέγονται στην Τουρκία, κανείς δεν αποκλείει το γεγονός οι Μπαμπατζάν και Νταβούτογλου να στηρίξουν τον Ιμάμογλου σε μία υποτιθέμενη μάχη εναντίον του Ερντογάν.

Μπορεί ο Ερντογάν να κερδίσει παρά όλα αυτά; Η αύρα του αήττητου έχει χαθεί εδώ και πολύ καιρό. Αλλά ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάται ένα πληγωμένο θηρίο. Ο Ερντογάν είναι έτοιμος να παίξει ξανά την εθνικιστική κάρτα. Η απειλή του να κλείσει την αεροπορική βάση Incirlik ως αντίποινα για τη Γερουσία των ΗΠΑ που ψήφισε ομόφωνα την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων αποτελεί επίσης μια σαφή προειδοποίηση προς τους Αμερικανούς νομοθέτες να μην εγκρίνουν δέσμη στρατιωτικών και οικονομικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, ως τιμωρία για την εισβολή στη Συρία και την αγορά των S-400.

Η Γερουσία των ΗΠΑ δεν έχει καμία διάθεση να ακούσει, ωστόσο, και οι κυρώσεις πιθανότατα θα περάσουν τις επόμενες δύο εβδομάδες. Θα έχουν περιορισμένες βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία, αλλά μακροπρόθεσμα θα υπονομεύσουν την ικανότητα της Άγκυρας να προσελκύει εξωτερική χρηματοδότηση.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες υποδεικνύουν γιατί ο Ερντογάν θα ήταν σοφό να εξαγγείλει πρόωρες εκλογές. Η μόνη του ελπίδα είναι να κινητοποιήσει την εθνικιστική ψήφο πριν η οικονομία και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο. Οι πιθανότητες νίκης του δεν είναι δυνατές, αλλά οι απελπισμένοι χρόνοι απαιτούν απελπισμένα μέτρα.

Πέτρος Κράνιας
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση