Είναι η Σομαλία το "νεο-οθωμανικό προτεκτοράτο" του Ερντογάν;

Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καταδίκασε την τρομοκρατική επίθεση, το Σάββατο, που σκότωσε τουλάχιστον 100 άτομα, συμπεριλαμβανομένων δύο Τούρκων, στο Μογκαντίσου της Σομαλίας.

"Επιθυμώ το έλεος του Θεού για τους δύο Τούρκους πολίτες και τα αδέλφια στη Σομαλία, που έχασαν τη ζωή τους και την ταχεία ανάκαμψη για τους τραυματίες", έγραψε ο Ερντογάν στο Twitter. "Η Τουρκία στέκεται πάντα κοντά στη Σομαλία".

Το υπουργείο εξωτερικών της Τουρκίας καταδίκασε επίσης την τρομοκρατική επίθεση.

Ένα τουρκικό στρατιωτικό αεροσκάφος εστάλη στο Μογκαντίσου, για να μεταφέρει τραυματίες Σομαλούς στην Τουρκία για θεραπεία, 4.000 μίλια μακριά.

Η Τουρκία έχει διατηρήσει στρατιωτική βάση στη Σομαλία, με δυναμική 10.000 ανδρών, από το 2017, καθιστώντας την, τη μεγαλύτερη ξένη βάση της Άγκυρας. Ο σκοπός της βάσης ήταν να προστατεύσει τη Σομαλία από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς και να εκπαιδεύσει στρατιωτικές δυνάμεις της Σομαλίας.

Μετά την πτώση του προέδρου Mohamed Siad Barre, το 1991, η Σομαλία εκφυλισμένη πλέον σε αποτυχημένο κράτος, αφέθηκε έρμαιο της βία, της φτώχειας, της αναρχίας, του εμφυλίου πολέμου και των τρομοκρατικών επιθέσεων της al-Shabab. Ούτε η παρέμβαση των αμερικανικών δυνάμεων θα μπορούσε να επιλύσει τίποτα.


Όμως, το 2011, ο Ερντογάν, ο ηγέτης μιας οικονομικά αναζωπυρωμένης Τουρκίας, επισκέφθηκε το έθνος της Ανατολικής Αφρικής. Στη συνέχεια, η Άγκυρα έριξε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια.

Οι τουρκικές εταιρείες εκμεταλλεύονται πλέον τον αέρα και τους θαλάσσιους λιμένες του Μογκαντίσου, ενώ οι τοπικές αγορές γεμίζουν με τουρκικά αγαθά. Η Turkish Airways πραγματοποιεί ακόμη και τακτικές πτήσεις προς το Μογκαντίσου -ο πρώτος σημαντικός ξένος αερομεταφορέας που το κάνει. Ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία του Μογκαντίσου πήρε το όνομά του από τον Ερντογάν και το ένα τρίτο των ιατρών στο νοσοκομείο είναι Τούρκοι. Η Τουρκία έχει επίσης προσφέρει χιλιάδες υποτροφίες σε Σομαλούς φοιτητές, ενώ οι Τούρκοι έχουν κατασκευάσει δεκάδες νέα σχολεία στο Μογκαντίσου.

"Η Σομαλία βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο εδώ και 30 χρόνια, η χώρα έχει λεηλατηθεί και όλα τα συστήματα έχουν ανατραπεί, ακόμη και η νοοτροπία και οι πεποιθήσεις των ανθρώπων έχουν αναστατωθεί, έχει γίνει μια χώρα που δεν μπορεί να κυβερνηθεί. Είμαστε εδώ για να συμβάλουμε στην στην ανάπτυξη της Σομαλίας στο πεδίο των ενόπλων δυνάμεων", δήλωσε ο διοικητής της στρατιωτικής βάσης κατάρτισης της Τουρκίας, κ. Mehmet Yasin Kalin.

Στη βάση, τα στρατεύματα της Σομαλίας διδάσκονται την τουρκική γλώσσα, ήθη και έθιμα.

Ο κ. Abduquadir Ibrahim Isack, ο Σομαλός διοικητής της στρατιωτικής ακαδημίας, επαίνεσε τις προσπάθειες της Τουρκίας στη χώρα.

"Είναι εκπαίδευση σε διεθνές επίπεδο, δεν έχουμε ευλογηθεί με μια τέτοια ευκαιρία για τα τελευταία 27 χρόνια", είπε. "Δεν πρόκειται απλώς για πρόγραμμα κατάρτισης. Πρόκειται για πρόγραμμα κατάρτισης υψηλής ποιότητας."

Ο Kalin σημείωσε ότι η βάση περιλαμβάνει επίσης τουρκικό προσωπικό εκπαίδευσης για ναυτικό και αεροπορία.

"Οι στρατιωτικές ομάδες επιμόρφωσης ασχολούνται με την εκπαίδευση του Σομαλικού ναυτικού", δήλωσε, "βοηθάμε επίσης με τη συντήρηση, υπάρχουν και βάρκες στο στρατό της Σομαλίας, εκπαιδεύονται και εξοπλίζονται από την Τουρκία και αρχίζουν σταδιακά να περιπολούν το Μογκαντίσου. Η Σομαλία δεν έχει επί του παρόντος αεροπορική δύναμη, αλλά Θεού θέλοντος, θα είναι εφικτός εν καιρώ κάτι τέτοιο", δήλωσε.

Άλλοι ανώτεροι υπάλληλοι της Σομαλίας επαίνεσαν επίσης την παρουσία της Τουρκίας στη χώρα.

"Η Τουρκία ήρθε στη Σομαλία για πρώτη φορά το 2011, όταν κανείς δεν τόλμησε να πάει στη Σομαλία", δήλωσε ο Abdulkadir Ahmed-Kheir Abdi, υπουργός Εξωτερικών της Σομαλίας. "Υπήρχε ξηρασία, υπήρχε πείνα, υπήρχαν τρομοκρατικές ενέργειες εκεί και όλοι παρέμεναν μακριά. Έτσι για εμάς, ως Σομαλοί, η Τουρκία βρίσκεται στην καρδιά μας λόγω της βοήθειας που παρέχουν σε περίοδο ανάγκης".

Ωστόσο, τα σχέδια της Τουρκίας στην Ανατολική Αφρική έχουν προκαλέσει συναγερμούς στη Μέση Ανατολή - ορισμένοι επικριτές κατηγορούν ότι οι Τούρκοι βρίσκονται σε επεκτατική κατάσταση στην περιοχή, επιστρέφοντας στο μοντέλο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία στην ακμή της κυβέρνησε σε μεγάλο βαθμό τη Μέση Ανατολή, εδάφη της Αφρικής και μέρη της Ανατολικής Ευρώπης.

Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας επέκρινε ακόμη την Τουρκία για την προσπάθειά της να αναβιώσει ένα "οθωμανικό χαλιφάτο" στην Ανατολική Αφρική. Αλλά ο Kalin απέρριψε τις αντιλήψεις ότι η Τουρκία ασχολείται με οποιαδήποτε μορφή αποικιοκρατίας στη Σομαλία.

"Η ασφάλεια θα οδηγήσει σε σταθερότητα. Η Τουρκία σπέρνει τους σπόρους της τώρα", σημείωσε. "Εφόσον χρειαστεί, οι άνθρωποι της Σομαλίας, εφόσον είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε στις ανάγκες τους, νομίζω ότι θα είμαστε εδώ".

Ο Winston Otero της Brown Political Review έγραψε ότι η Τουρκία "όχι μόνο βοηθά τη Σομαλία να ανακάμψει από τα τραύματα του εμφυλίου πολέμου αλλά και δημιουργεί ένα οικονομικό υπόβαθρο για να εξασφαλίσει το μέλλον της Σομαλίας". Αυτή η αναπτυξιακή βοήθεια είναι ιδιαίτερα εμφανής στις υποδομές, στην εκπαίδευση και στις εμπορικές συμφωνίες".

Ο Otero πρόσθεσε ότι ενώ η Σομαλία φαίνεται να επωφελείται από την τουρκική αναπτυξιακή βοήθεια, η Τουρκία επωφελείται από νέες εμπορικές συμφωνίες για τους πολύ αναγκαίους φυσικούς πόρους και από το άνοιγμα των αγορών της Σομαλίας σε τουρκικά προϊόντα.

"Η Σομαλία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς τουρκικών αγαθών και υπηρεσιών, όπως κατασκευαστικές πρώτες ύλες, ιατρικός εξοπλισμός, οικιακές συσκευές, ανάπτυξη της εκπαίδευσης και συμβουλευτικές υπηρεσίες μηχανικών", γράφει ο Otero. "Για την Τουρκία, η Σομαλία είναι μια αναξιοποίητη αγορά επιχειρηματικών ιδεών, ανθρωπιστικής βοήθειας και αναπτυξιακής βοήθειας και πολιτικής αναδιάρθρωσης με κρατική ενίσχυση. Η επένδυση της Τουρκίας στη Σομαλία έχει αποδώσει και εδραιώσει τη θέση της Τουρκίας στην Αφρική, μια περιοχή που προηγουμένως φαίνεται να ήταν εκτός της σφαίρας της γεωπολιτικής επιρροής της.

Πέτρος Κράνιας
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση