Με το όπλο παρά πόδα και το βλέμμα στον Ερντογάν...

Πέρα από κάθε αμφιβολία το θεμελιώδες κεκτημένο της μεταπολίτευσης (την οποία απορρίπτουν συλλήβδην οι Αριστεροί κυβερνώντες, οι εθνολαϊκιστές και οι εθνικιστές) είναι η ενιαία εθνική γραμμή που διαμορφώθηκε σταδιακά με πρωτομάστορες τις δυο μεγαλύτερες προσωπικότητές της, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου, που συνέπιπταν ως προς αυτό παρά τις αντιθέσεις τους.

Σαν αντιστάθμισμα στη σύγκλιση για τα εθνικά θέματα των δυο μεγάλων κομμάτων (Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ) εκείνης της περιόδου, αναπτύχθηκε ο εθνολαϊκισμός - ο εκ του ασφαλούς, δηλαδή, πατριωτισμός - ο οποίος ήταν αρκούντως επικίνδυνος μες στη ρηχότητά του και κινούνταν αντιπολιτευτικά για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, μέχρι και σήμερα, οι νέοι συσχετισμοί που προέκυψαν στο πολιτικό σκηνικό προσπάθησαν να αναδιαμορφώσουν προς το καλύτερο τη θέση της χώρας μας στην εξωτερική πολιτική σκηνή, χωρίς να πετύχουν όμως ουσιαστικές αλλαγές στο βαθμό που επιζητούσαν.

Αντίθετα δημιούργησαν επιπρόσθετα προβλήματα (ο αντίκτυπος των οποίων θα φανεί μακροπρόθεσμα) είτε γιατί επέλεγαν ταπεινωτικούς εθνικούς συμβιβασμούς (''συμφωνία Πρεσπών''), είτε γιατί ήθελαν να μετακυλήσουν κάτω από το χαλί (για μικροκομματικούς λόγους) τις διακρατικές διαφορές μας υπό τον φόβο θερμού επεισοδίου (Τουρκία).

Αυτό το δεύτερο, όμως, σημαίνει στην πραγματικότητα ότι μετέθεταν τα προβλήματα της εξωτερικής πολιτικής στις επόμενες γενιές, διατηρώντας οι ίδιες - ως κυβερνήσεις (ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ) - ένα κλίμα άλλοτε ενδοτικό κι άλλοτε ρητορικά πατριωτικό, που δεν απείχε πολύ απ' τη δημαγωγία.

Κι αυτή η τελευταία, σε κάθε περίπτωση, είναι βούτυρο στο ψωμί εκείνων που πολιτεύονται με όπλα τον εθνομηδενισμό ή τον εθνικισμό, που έχει χαρακτηριστικά του τη ρατσιστική και ξενοφοβική ρητορεία. Η θεωρία των δύο άκρων είναι πανταχού παρούσα σε κάθε περίπτωση...


Τέτοιες επίπλαστες πολιτικές πρακτικές, ωστόσο, δεν αναπτερώνουν το φρόνημα της κοινωνίας ούτε διασφαλίζουν το ακμαίο ηθικό των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας. Κι αυτό το απέδειξε με οδυνηρό τρόπο η εμπειρία της Χούντας και των επιλογών της, που έγινε αφορμή για την τουρκική εισβολή...

Ας επανέλθουμε όμως στα δεδομένα της εξωτερικής της πολιτικής που εξασφάλισε μεταπολιτευτικά η Ελλάδα, για να εξετάσουμε στη συνέχεια της στρατηγικές της επιλογές και δυνατότητες στα ελληνοτουρκικά θέματα.

Στα δεδομένα της εξωτερικής πολιτικής της εντάσσονται, αναμφισβήτητα, η ''δυτική'' της ταυτότητα (ως χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ), η ένταξή της στην Ε.Ε και την Ευρωζώνη, η καταξίωσή της ως μη αναθεωρητικής δύναμης στα Βαλκάνια ( αφού απορρίπτει την αλλαγή συνόρων, σε αντίθεση με την Τουρκία), η ''επίτιμη'' ταυτότητα των παρευξείνιων συνεργασιών της και η ασαφής περιφερειακή της ταυτότητα, λόγω του ότι αυτή κινείται συχνά μεταξύ ρεαλισμού και ρητορικής ανάλογα με τα κομματικά συμφέροντα του κόμματος που είναι στην εξουσία.

Ως προς τη σχέση μας τώρα με την Τουρκία και τις στρατηγικές μας επιλογές απέναντί της, τα πράγματα έχουν ως εξής: Σ' όλα τα μεταπολιτευτικά χρόνια ως και σήμερα στρατηγική επιλογή της Ελλάδας είναι η διαφύλαξη της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, όπως κι ο σεβασμός των υφιστάμενων συνόρων (μη αναθεωρητισμός).

Παράλληλα με την φιλειρηνική τακτική και βούλησή της, όμως, η Ελλάδα - με δεδομένο τον κίνδυνο εξ Ανατολών - φρόντιζε μέχρι τώρα να έχει σε επαγρύπνηση τη στρατιωτική της ισχύ και την εθνική βούλησή της, για να υπερασπιστεί αποτελεσματικά την εδαφική της ακεραιότητα, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Μέχρι τώρα... Γιατί τώρα (την τελευταία, κυρίως, τριετία) απαιτούνται πολλά περισσότερα με δεδομένη την παράκρουση της Τουρκίας και την αναζωπύρωση του ενδεχομένου ενός θερμού επεισοδίου λόγω της επιθετικότητας του Ερντογάν και της σφοδρής του επιθυμίας να δει να πραγματοποιείται το όνειρό του για τη ''γαλάζια πατρίδα''...

Με άλλα λόγια, όλα αλλάζουν απ' τη στιγμή που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε άμεσα το θέμα της θαλάσσιας συνοριακής διαφοράς μας μ' αυτήν και το ζήτημα της αναθεωρητικής πολιτικής της, που αγγίζει τη Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου, γιατί σηματοδοτεί την αναμόχλευση των σχεδίων του Ερντογάν για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης (1923)...

Ασφαλώς πρώτη προτεραιότητά μας θα πρέπει να είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και των Μ.Ο.Ε (Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, στο Κυπριακό). Παράλληλα είναι ανάγκη να διαμορφώσουμε μια ισχυρή αποτρεπτική αμυντική πολιτική στο πλαίσιο ενός διευρυμένου Συμβουλίου Εθνικής Πολιτικής, που είναι αναγκαιότερο από ποτέ.

Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει απ' τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου οφείλει να επαναδραστηριοποιήσει το βρισκόμενο σε χειμερία νάρκη διπλωματικό προσωπικό της χώρας μας, ώστε - σε συνεργασία με τους συμβούλους εξωτερικής πολιτικής και άμυνας και το προσωπικό τους - να επαναξιολογήσουν από κοινού ιστορικά τα θερμά επεισόδια με την Τουρκία, τους μηχανισμούς των διεθνών επαφών μας στο εξωτερικό, τον εθνικό κώδικα συνεννόησης (αν υπάρχει) και τις δυνατότητες ενίσχυσης του εσωτερικού μετώπου που ήταν και είναι ανύπαρκτες...

Όσον αφορά τώρα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, το πρώτιστο είναι να αποφύγουμε το θερμό επεισόδιο (όπως εκείνο με τους 8 Τούρκους αξιωματικούς που ζήτησαν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα), για έναν και μόνο λόγο (αν εξαιρέσουμε, βεβαίως, τη σύρραξη):

Για το λόγο ότι, μετά από κάτι τέτοιο, ισχύει το λεγόμενο ''moratotium''. Αυτό σημαίνει, στην ουσία, αποδοχή των τετελεσμένων για την Ελλάδα (ενώ για την Τουρκία δεν υπάρχει αντίστοιχη δέσμευση), πράγμα που είναι σε βάρος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, γιατί δε μπορεί να τα ασκήσει (περίπτωση Ιμίων).

Τα δεδομένα αυτά μας αναγκάζουν να αντιμετωπίσουμε από τώρα και στο εξής κάθε πρόβλημα με την Τουρκία επί τη βάσει της στρατηγικής ετοιμότητας και προοπτικής και να μην αρκούμαστε στο τετριμμένο και διαχρονικό ''χωρίς νευρικότητα και με νηφάλιες αντιδράσεις''.

Υπάρχει βέβαια κι ο άλλος τρόπος αντιμετώπισης των ολοένα και κλιμακούμενων διαφορών μεταξύ μας, που τον είχε εκφράσει το 2005 ο αείμνηστος τότε Πρόεδρος Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος. Η επιλογή του είχε να κάνει, αν θυμάστε, με την ''προσφυγή της Ελλάδας στη διεθνή δικαιοσύνη για όλα: από τις γκρίζες ζώνες μέχρι την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών'', ώστε να έχουμε μια συνολική δικαστική επίλυση...

Τώρα θα ρωτήσετε εύλογα. Καλά, τίποτε καλό δεν έγινε την τελευταία ταραχώδη δεκαετία; Εγώ θα σας έλεγα πως υπάρχουν και θετικά, που χάνονται όμως μες στο αρνητικό κλίμα των τουρκικών προκλήσεων και απειλών, που συναρτώνται με τη δική μας ηττοπαθή και μονίμως υποχωρητική στάση.

Στα ''συν'' της εξωτερικής μας πολιτικής είναι, για παράδειγμα, η δημιουργία του άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου, η αναγνώριση των περιουσιακών δικαιωμάτων του Πατριαρχείου και των ομογενειακών ιδρυμάτων και η χορήγηση τουρκικής ιθαγένειας στους Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Ήδη, με την ψήφιση του νόμου 4001 / 2011, άνοιξε ο δρόμος για την έρευνα φυσικών πόρων και την προκήρυξη ερευνών στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Μένει τώρα να προωθήσουμε τη λειτουργία της Σχολής της Χάλκης και να κάνουμε τις οριοθετήσεις με Ιταλία και Αίγυπτο, αφού είναι δύσκολο να γίνει αυτό με τη Λιβύη, γιατί ''είναι ασύντακτη πολιτειακά''.

Για να μην μεμψιμοιρούμε ωστόσο στο θέμα της ταραχώδους σχέσης μας με την Τουρκία, θα πρέπει να σας θυμίσω ότι απ' τα 45 χρόνια της μεταπολίτευσης τα τελευταία 15 (της διακυβέρνησης Ερντογάν) είναι σχετικά πιο ήπια απ' τα προηγούμενα. Όμως η αλήθεια είναι πως αυτή η ''ειδυλλιακή'' περίοδος χωρίς θερμό επεισόδιο ακυρώθηκε σε μεγάλο βαθμό μετά το πραξικόπημα του 2016 κατά του Ερντογάν στην Τουρκία.

Έκτοτε τα θέματα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα απέκτησαν μεγαλύτερη βαρύτητα και γι' αυτό επείγει η διευθέτησή τους. Συνοψίζω, ως κατ' επείγοντα: τις ''γκρίζες ζώνες'' στο Αιγαίο (μονομερής αμφισβήτηση εκ μέρους της Τουρκίας των νήσων και βραχονησίδων μας), την επέκταση της ΑΟΖ με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας στα 12ν.μ στο Ιόνιο (στο Αιγαίο είναιcasusbelliγια την Τουρκία), η έκταση του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου μεταξύ 6-10 ν.μ, κάτι που αμφισβητεί η Τουρκία, οι αβλαβείς διελεύσεις πλοίων στο Αιγαίο, οι δεσμεύσεις για πεδία βολής και ασκήσεων, η αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου (που απορρίπτει η Ελλάδα) και, φυσικά, το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Όλα αυτά ασφαλώς και πολλά άλλα προϋποθέτουν την παράλληλη επίδειξη υπευθυνότητας εκ μέρους του πολιτικού προσωπικού του ΥΠΕΞ μας. Υπευθυνότητα και σοβαρότητα, γιατί οι κραυγαλέες περιπτώσεις ανευθυνότητας μπορούν να πολλαπλασιάσουν τη θρασύτητα της Τουρκίας και να πολλαπλασιάσουν τις διεκδικήσεις της.

Τέτοια παραδείγματα κακής εξυπηρέτησης των εθνικών μας συμφερόντων έδωσαν, δυστυχώς, τόσο ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας με δηλώσεις του τύπου ''η θάλασσα δεν έχει σύνορα'', όσο και ο π. ΥΠΕΞ κ. Κοτζιάς («Η Τουρκία πρέπει να συμπεριληφθεί δίκαια στις εξελίξεις της ενέργειας και του εμπορίου στην ανατολική Μεσόγειο») και ο νυν ΥΠΕΞ μας κ. Κατρούγκαλος ενώπιον του Τούρκου ομολόγου του κ. Τσαβούσογλου(''στην ανατολική Μεσόγειο έχει η Τουρκία δικαιώματα που της αναγνωρίζει το δίκαιο της θάλασσας που εμείς θέλουμε να διέπει τις μεταξύ μας διαφορές'')...

Σε κάθε περίπτωση οι επόμενες ηγεσίες των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας θα πρέπει να έχουν υπόψη τους πως έχει περάσει ανεπιστρεπτί η περίοδος του ''εφησυχασμού'' τον οποίο είχαν καλλιεργήσει προ μνημονίων οι ψευδαισθήσεις περί ελληνοτουρκικής φιλίας και χορευτικών ή συγγενικών συνευρέσεων.

Για τον λόγο αυτό απαιτείται στρατιωτική επαγρύπνηση διαρκείας και πολιτική του ''όπλου παρά πόδα'', με το βλέμμα στραμμένο στα Ανατολικά, κατά 'κει που φυσάει ο άνεμος του νεοοθωμανισμού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της υπερέχουσας εξοπλιστικά Τουρκίας...

Κρινιώ Καλογερίδου​​
AntiNews


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση