Ο άμεσος κίνδυνος για τη Δημοκρατία
Πώς η καταστρατήγηση της διάκρισης των εξουσιών και οι επίορκοι λειτουργοί απειλούν το πολίτευμα
Από τον Γιώργο Κ. Στράτο
Στις αρχές της χρονιάς που διανύουμε, από τις εκδόσεις του πανεπιστημίου Χάρβαρντ (στα ελληνικά από το Μεταίχμιο), κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικά διδακτικό βιβλίο. Πρόκειται για το «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες» των πολιτικών επιστημόνων Στίβεν Λεβίτσκι και Ντάνιελ Ζίμπλατ.
Στις 320 σελίδες του οι συγγραφείς με γλαφυρό και επίκαιρο τρόπο καταθέτουν την αγωνία τους για την απευκταία αλλά διογκούμενη προοπτική, οι εκλεγμένοι ηγέτες βαθμιαία να αλλοιώνουν τόσο το πλαίσιο όσο και τις διαδικασίες του δημοκρατικού πολιτεύματος για να ενισχύσουν την εξουσία τους. Τα μηνύματά του είναι πολλαπλά, προς πολιτικούς αλλά και πολίτες.
Στον πυρήνα της σκέψης των Αμερικανών επιστημόνων βρίσκεται η οπισθοχώρηση της αμοιβαίας ανοχής. Αυτή η θεμελιώδης αξία για τις δημοκρατίες βάλλεται ευθέως και πανταχόθεν, σε όλα τα επίπεδα και με διάφορες προφάσεις, και εξαιτίας υποτιθέμενων κινδύνων που πρέπει να αντιμετωπιστούν για το εθνικό συμφέρον. Το τέλος της ανοχής οδηγεί σε τέσσερις συμπεριφορές οι οποίες πρέπει να μας προϊδεάζουν για ενδεχόμενες αυταρχικές προθέσεις σε έναν πολιτικό, ικανές να μας κάνουν να ανησυχούμε και να μας θέτουν σε επιφυλακή για να τις αντιμετωπίσουμε.
Να ποιες είναι οι συμπεριφορές αυτές: η ανοχή ή η ενθάρρυνση σε πράξεις βίας, η άρνηση ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι είναι ισότιμοι παίκτες τους οποίους οφείλει να σέβεται, η τάση περιορισμού της ελευθερίας έκφρασης των αντιπάλων του και των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η απόρριψη των κανόνων του δημοκρατικού παιχνιδιού.
Κάθε ομοιότητα προς τα παρ’ ημίν τεκταινόμενα είναι εντελώς συμπτωματική…
Προφανώς για να υλοποιηθούν τα ανωτέρω, πρέπει να καταστρατηγηθεί βάναυσα η διάκριση των εξουσιών, που αποτελεί και θεμέλιο λίθο στη λειτουργία μιας δημοκρατίας. Πρέπει επίσης να βρεθούν και οι επίορκοι λειτουργοί που θα συμπράξουν στην αλλοίωση του πολιτεύματος.
Οι συνθήκες οικονομικής κρίσης και ανισότητας, οι οποίες αποτελούν κατά τους συγγραφείς ακόμη έναν παράγοντα οπισθοχώρησης των δημοκρατικών θεσμών απέναντι στην αυθαιρεσία της εξουσίας, δημιουργούν και τις προϋποθέσεις των κατά περίπτωσιν απαιτουμένων ανταλλαγμάτων.
Ψιλά γράμματα κοντεύουν να γίνουν για μας όλα αυτά, θα μου πείτε. Έχουμε φτάσει στο έσχατο σημείο κατάντιας, οι θεσμοί να αντιμετωπίζονται ως ασήμαντα στοιχεία τυπολατρίας και όχι ως θεμελιώδη στοιχεία δημοκρατίας.
Η Δικαιοσύνη βεβαίως κατέχει τη μερίδα του λέοντος στις επιθέσεις αυτές. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς όσα ξεφεύγουν από το στόμα κυβερνητικών αξιωματούχων σε κάθε ευκαιρία, όταν το επιδιωκόμενο από αυτούς αποτέλεσμα προσκρούει σε δικαστικές αποφάσεις; Όχι ότι είναι άμοιροι ευθυνών οι λειτουργοί της, οι οποίοι σε μερικές περιπτώσεις αποδεικνύουν ότι αδυνατούν να αυτοπροστατευτούν, εκτιθέμενοι με τρόπους που δεν συνάδουν στη θέση και την αποστολή τους.
Και όταν εκπρόσωπος της εκτελεστικής εξουσίας χαρακτηρίζει τη δικαστική «προστασία του κάθε νταβατζή» (!) γιατί να μην της στείλουν και οι αντιεξουσιαστές μία βόμβα «δώρο»! Ετσι από την απαξίωση οδηγούμαστε μοιραία στην αδιαφορία για κάθε έκνομη ενέργεια από οιονδήποτε εις βάρος οιουδήποτε, και κάπου εδώ σχολάει η έννοια του νόμου, της τήρησής του και μαζί τους και αυτή της δημοκρατίας.
Δημοκρατία
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...