Τα επόμενα επεισόδια του "ιταλικού σίριαλ"

Του Κώστα Ράπτη

Μπορεί να αντέξει οικονομικά η Ιταλία την πίεση υπό την οποία έχει βρεθεί, στο φόντο της διαρκούς αύξησης του κόστους δανεισμού που φέρνει η συνεχιζόμενη σύγκρουσή της με τις Βρυξέλλες για τον Προϋπολογισμό του 2019; Στο ερώτημα αυτό έρχεται να προστεθεί το τελευταίο διάστημα και ένα δεύτερο: μπορεί η συγκυβέρνηση Πέντε Αστέρων και Λέγκας να διατηρήσει τον κοινό βηματισμό της σε ένα τέτοιο πλαίσιο ή η κρίση θα εξελιχθεί και σε πολιτική;

Απαντήσεις δεν είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν κατά τη συνάντηση του Ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, λίγα 24ωρα μετά την απόφαση της Κομισιόν να απορρίψει οριστικά το ιταλικό Σχέδιο Προϋπολογισμού, δρομολογώντας για πρώτη φορά στα χρονικά τη διαδικασία υπερβάλλοντος ελλείμματος εναντίον ενός κράτους-μέλους, που μάλιστα αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και καθαρό εισφορέα του κοινοτικού Προϋπολογισμού.

Τα επόμενα βήματα της ευρωπαϊκής πλευράς θα καθοριστούν στο Eurogroup του Δεκεμβρίου, ενώ η όλη διαδικασία δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν από την παρέλευση εξαμήνου. Όμως την ίδια ώρα, η απόδοση του ιταλικού εξαμήνου βρίσκεται στο 3,45%, σε υψηλό τετραετίας. Η αποδυνάμωση της κεφαλαιακής επάρκειας των ιταλικών τραπεζών δημιουργεί συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας, ενώ οι κλυδωνισμοί του ελληνικού Χρηματιστηρίου και τραπεζικού συστήματος την εβδομάδα αυτή καταδεικνύουν ότι η χώρα μας αποτελεί την πρώτη "παράπλευρη απώλεια".


Πρώτο βήμα πίσω από Κόντε

Ο ίδιος ο Κόντε, ως τεχνοκράτης, επιχειρεί να ρίξει τους τόνους, ευελπιστεί μάλιστα ότι μπορεί να επιτύχει από τη συνάντηση την μη επιβολή κυρώσεων. Τελεί, άλλωστε, και υπό την πίεση του ευρωπαϊστή προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζο Ματαρέλα, ο οποίος επιμένει ότι δεν αρκεί η κυβέρνηση να εξηγεί τη θέση της στους εταίρους, αλλά οφείλει και να διαπραγματευτεί – κοινώς να υποχωρήσει.

Ήδη ο Ιταλός πρωθυπουργός έστειλε, ενόψει της συνάντησης με τον Γιούνκερ ένα πρώτο μήνυμα, μιλώντας για "επαναδιατυπώσεις".

"Στην απάντηση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επαναλάβουμε και θα εξειδικεύσουμε τις θετικές επιπτώσεις του κρατικού μας Προϋπολογισμού επί της ανάπτυξης. Θα υπάρξει επιτάχυνση των επενδύσεων και στο κοινοβούλιο θα γίνει και επαναδιατύπωση κάποιων παρεμβάσεων, αν μπορούν να αυξηθούν οι θετικές επιπτώσεις επί της ανάπτυξης, χωρίς να αλλάξει η συνολική λογική και τα περιεχόμενα των μέτρων", ανέφερε χαρακτηριστικά και παράλληλα ζήτησε, στην περίπτωση που το Eurogroup συναινέσει στην επιβολή κυρώσεων, οι κυρώσεις αυτές να μπορέσουν να επιβληθούν στη διάρκεια μεγάλου χρονικού διαστήματος, ώστε, στο μεταξύ, ο ιταλικός Προϋπολογισμός να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και να μειώσει το δημόσιο χρέος της.

Κατά τον ίδιο, "δεν υπάρχει καμία υποτιθέμενη ανταρσία κατά των κοινών ευρωπαϊκών κανόνων", παρά "η κυβέρνηση χαρακτηρίζεται από πνεύμα υπευθυνότητας", καθώς "με την Ευρώπη υπάρχει ένας κοινός στόχος", ήτοι "η καταβολή προσπάθειας για τη μείωση του δημόσιου χρέους".

Από την πλευρά του, ο επίσης τεχνοκράτης υπουργός οικονομικών Τζοβάνι Τρία παραδέχθηκε ότι αν το spread παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, μπορεί να αυξηθούν και οι τόκοι των τραπεζικών δανείων. Επανέλαβε, δε, ότι η κυβέρνηση δεν προτίθεται να προχωρήσει, ως έκτακτο μέτρο, σε δέσμευση χρημάτων από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των Ιταλών και ότι με τον Προϋπολογισμό αυτό, ο στόχος είναι να αποφύγει, η χώρα, μια νέα περίοδο ύφεσης. Όμως το ιταλόφωνο Λουγκάνο της γειτονικής Ελβετίας έχει γίνει ήδη ο αποδέκτης της συνεχιζόμενης φυγής ιταλικών κεφαλαίων.

Ο Σαλβίνι πυροδοτεί

Όμως οι ηγέτες των συγκυβερνώντων κομμάτων εμφανίζονται λιγότερο διαλλακτικοί. "Δεν θα κάνουμε βήμα πίσω. Δεν κάνουμε βήμα πίσω διότι τα χρήματα που περιλαμβάνονται στον κρατικό Προϋπολογισμό αφορούν την υγεία και το δικαίωμα στην υγεία δεν μπορεί να θιγεί. Υπάρχει μια συνολική ιδέα για την Ιταλία που αναπτύσσεται", δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Εσωτερικών και γραμματέας της Λέγκα και υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος δεν το κρύβει ότι προσβλέπει σε μια πανευρωπαϊκή λαϊκιστική "εξέγερση" στις ευρωεκλογές του Μαΐου, η οποία και θα αλλάξει άρδην τους συσχετισμούς και άρα τους όρους της σχετικής συζήτησης.

Ο έτερος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Εργασίας και ηγέτης του Κινήματος Πέντε Αστέρων, Λουίτζι ντι Μάιο, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "La Repubblica" τόνισε: "Δεν είναι στόχος μας να ξεκινήσουμε πόλεμο με την Ευρώπη, αλλά θέλουμε να κάνουμε πράξη τις υποσχέσεις μας". Εκτίμησε μάλιστα πως οι αγορές θα κατανοήσουν τη θέση της ιταλικής κυβέρνησης και επαναβεβαίωσε πως η χώρα του δεν θέλει να βγει από την Ευρωζώνη.

Αμφιβολίες για το μέλλον της συγκυβέρνησης στη Ρώμη

Στην πραγματικότητα, ο Ντι Μάιο βρίσκεται σε έναν ιδιόμορφο διαγκωνισμό με τον Σαλβίνι, καθώς η Λέγκα έχει οικειοποιηθεί τον αγώνα κατά της λιτότητας, που αποτελεί τη βασική ατζέντα των Πέντε Αστέρων, οδηγώντας την αντιπαράθεση στα πρόθυρα μιας ρήξης, για την οποία τα πολιτικά τέκνα του Μπέπε Γκρίλο κάθε άλλο παρά έχουν προετοιμαστεί. Όμως η Λέγκα ήδη προσπορίζεται δημοσκοπική πρωτιά.

Άλλωστε, τα σημεία τριβής μεταξύ των δύο συγκυβερνώντων κομμάτων διαρκώς πολλαπλασιάζονται. Χαρακτηριστικό ήταν το αποτέλεσμα μυστικής ψηφοφορίας στο ιταλικό κοινοβούλιο το βράδυ της Τρίτης, όπου εγκρίθηκε, παρά την αντίθετη θέση της κυβέρνησης, τροπολογία η οποία εξαιρεί την κατάχρηση κεφαλαίων από το πεδίο εφαρμογής του νόμου κατά της διαφθοράς. Μολονότι ο Σαλβίνι έκανε λόγο για "λάθος" και "ατύχημα", ο συνειρμός με τις κατηγορίες κατάχρησης που αντιμετωπίζουν δύο πρώην ηγετικά στελέχη της Λέγκας ήταν άμεσος.

Πολλοί θεωρούν ότι το περιστατικό, έπειτα και από τις αντιπαραθέσεις προηγήθηκαν για τις μεταρρυθμίσεις στο ζήτημα της δικαιοσύνης, ή για τη στροφή στην ατζέντα της "ασφάλειας", και τη συνεπακόλουθη αντιμεταναστευτική πολιτική της Ρώμης, αποτελεί άλλη μια απόδειξη του πόσο αδύναμη είναι η συμφωνία που έκλεισαν για να κυβερνήσουν δύο πολύ διαφορετικά κόμματα, αντίπαλα στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου.

"Συμμαχία που νικάει"

Για τον Αντόνιο Ταγιάνι, πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στενό συνεργάτη του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι, "ο γάμος ανάμεσα στη Λέγκα και τα Πέντε Αστέρια είναι καταδικασμένος σε αποτυχία". Ο ίδιος θύμισε ότι το κόμμα Φόρτσα Ιτάλια συγκυβερνά με τη Λέγκα σε πολλές περιοχές και θα μπορούσε κάλλιστα να αναλάβει επίσης τα ηνία της κεντρικής κυβέρνησης, κάνοντας λόγο, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Corriere della Sera" την Τετάρτη, για μια "συμμαχία που νικάει". Η προοπτική ανάληψης της πρωθυπουργίας από τον Σαλβίνι ως επικεφαλής μιας νέας δεξιάς συμμαχίας, μετά τις ευρωεκλογές, "επιβάλλεται καθημερινά όλο και περισσότερο", έγραψε την ίδια ημέρα ο διευθυντής της αντιπολιτευόμενης εφημερίδας "La Repubblica", ο Μάριο Καλαμπρέζι.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση